Faxi - 01.12.1960, Page 31

F A X I
175
ferSamann og taka heldur dauft í það. En
hún sótti þeim mun fastar á, og varð það
úr, að henni var leyfð samfylgd. Þurftum
við ekki að sjá eftir því. Hún hélt okkur
ekkert niðri. Við gistum á Vatnsleysu-
ströndinni um nóttina, en um morguninn
var sú gamla komin eldsnemma til þess
staðar, er við höfðum talaö um að hittast.
Hún fylgdist með okkur suður á Njarðvík-
urfitjar. Er þangað kom, var farið að halla
degi og skildi hún þar við okkur og hélt
ein til Hafna, þó yfir vegleysur væri að
fara og komið undir kvöld. Sýndi hún
þar með, að hún hafði fyrr í fæturna stig-
ið, enda mikil kona að öllu leyti. Þessi
kona átti eftir að verða á vegi mínum sið-
ar, og kem ég að því seinna.
Héldum við nú til Keflavíkur. Hafði
ég þar aldrei áður komið. Ekki varð við-
staðan löng í þetta sinn, komum aðeins
til Guðmundar Helga, og þar tóku þeir
farangur sinn, sem komiö höfðu honum
með skipi hans frá Hafnarfirði. Mig minn-
ir, að við höfum drukkið hjá honum kaffi.
Héldum við svo sem leið liggur út í
Garð, en á leið okkar þangað komum við
einhverra hluta vegna við í Leiru. Þar
komum við í hús, sem hét Hrúöurnes. Þar
var okkur boðið upp á loft til að drekka
kaffi. Þáðum við það. Niður undan stiga-
gatinu var eldhúsið. Þannig hittist á, að
ég sat næstur uppgöngunni Heyri ég, að
þarna eru fjörugar og kátar stúlkur, ásamt
húsmóðurinni, og eru að tala um, að gam-
an væri nú að setja á okkur öskupoka. —
Hafði þá verið öskudagurinn, án þess við
myndum það, svo ég beygi mig ofan í
stigagatið og segi:
„Blessaðar hafið þið þá ekki mjög þunga,
við erum orðnir svo þreyttir.“
Allir urðu vitlausir af hlátri, og þegar
stúlkurnar svo komu með kaffið, voru
þær feimnar, og ekki minnkaði hláturinn
við það. En svo held ég að þær hafi hlegið
líka með okkur.
Var nú lagt upp í síðasta áfangann út
að Gerðum. Er við komum þar í hlað, var
farið að koma mér á framfæri við forstjóra
fyrirtækisins, sem var GuÖmundur Þórð-
arson, mesta ágætismann. Hann segir mér,
að flestir formenn sínir muni vera búnir
að ráða háseta á skip sín, en það sé nóg
að gera samt við fiskinn í landi .Varö ég
því einn af hinum svokölluðu landmönn-
um. Þó atvikaöist það svo, að ég reri
nokkuð oft, ekki sízt er kom fram á ver-
tíðina, því formennirnir máttu ganga í
landmannahópinn og taka þá til að róa,
ef einhver hásetanna var veikur, sem kom
nokkuð oft fyrir, ef gæftir voru góðar.
Eg reri mest hjá sama manni, sem hét
Þorfinnur. Ekki man ég nú hvers son
hann var, en ég held, að ég hafi aldrei séð
mann leggja út ári, sem róið hefur eins
mikið og fallega.
Þarna í Glaumbæ, svo var verustaður
okkar kallaður, var oft glatt á hjalla, enda
voru þarna á sama loftinu milli 60 og 70
manns, í fjórum herbergjum. Voru stigar
upp á loftið, einn fyrir hver tvö herbergi.
Ekki var þiljað í sundur,nema upp að
sperrunum, svo að auðveldlega heyrðist á
milli. Ekki man ég eftir nema hinu bezta
samkomulagi milli allra. Þarna voru þó
sennilega menn úr flestum sýslum lands-
ins. Þarna voru engir áberandi menn í
í þjóðfélaginu, utan einn, sem allra manna
lengst er búinn að vera alþingismaÖur,
sem sé Pétur Ottesen, sem var af öllum
álitinn alveg sérstakt prúðmenni.
Mér leið yfirleitt vel í Gerðum. Þótt
sumir létu sem þeir væru ekki ánægðir
með fæðið, þá þreifst ég vel, því enginn
ætlaði að þekkja mig aftur, þegar ég kom
heim um vorið, svo hafði mér farið fram.
Þrjár stúlkur þvoðu af okkur og suðu
soðningu og graut og löguðu kaffi, en
rúgbrauð, íslenzkt smjör og kæfu urðum
við að sækja í verzlunina, en af því gátum
við fengið eins og við vildum. Það þurfti
líka oft að sækja brauð til Keflavíkur, ef
„transport-dallinum" Njáli gaf ekki milli
Reykjavíkur og Garðs. Var þá tekinn heill
hópur af landmannaflokknum og sendur
til Keflavíkur í þessum erindagerðum.
Var þá stundum vond færð, aur og bleyta
í mjóalegg og enginn vegur að heitið gæti.
Einu sinni man ég, að mikið lá við að
sækja brauð. Þá var ég sendur með reið-
hest Guðmundar Þórðarsonar og átti að
láta á hann 30 brauð. Sjálfur átti ég að
bera fimm. Ekki mátti ég ríða hestinum
inn eftir, þótt hann væri laus. En ég held,
að ég hafi varla verið kominn í hvarf,
þegar ég var seztur ofan á reiðinginn og
skeiðreið til Keflavíkur. Batt ég hestinn
við „bakaríis“-tröppurnar meðan ég sótti
inn brauöin. Þegar ég kom út, hafði hest-
urinn fælzt og var búinn að kippa upp
tröppunum í annan endann, en var fastur
samt og ólmur. Eg dríf á hann brauðin í
snatri og fer, gat enga grein gert fyrir
spjöllunum á tröppunum.
Þótt ég ætti seinna eftir að kynnast eig-
endum hússins, hafði ég þá gleymt þessu,
þó það rifjist upp fyrir mér nú.
Ég hef margra skemmtilegra stráka að
minnast frá þessari einu vertíð minni í
Gerðum, þótt liðin séu 52 ár síðan. Þann
vetur kom ég eitt sinn til Sandgerðis. Frá
þeim tíma man ég aðeins eftir einu húsi,
húsi Einars Sveinbjörnssonar. Ég kom þar
fyrir tveimur árum, og þá er þetta orðinn
stærðarbær. Svona breytist allt.
Vorið, sem ég fór frá Gerðum, var ég
svo heppinn, ásamt fleirum, að komast
með áðurnefndum Njáli inn í Hafnar-
fjörð, og þótti það nú heldur betra en að
ganga. Nú sem við tveir félagar frá vetr-
inum, báðir ókunnugir í Hafnarfirði, ætl-
um að ganga eitthvað upp í bæinn, á með-
an við bíöum eftir samferðafólkinu, rek-
umst við þá ekki á gömlu samferðakon-
una okkar. Mun ég seint gleyma þeim
fögnuði, sem virtist grípa þessa konu, yfir
að geta nú tekiö á móti okkur. Sagðist
hún að vísu hafa verið á leið til kirkju, en
hélt nú að hún hætti við það. Og er ég
viss um, að hún tók fram allt það bezta,
sem hún átti, til að gera okkur gott. Svona
var dyggðin og tryggðin hjá þessu gamla
fólki á þeim árum, hvað lítið sem því var
gott gert. Og þó höfðum við ekkert fyrir
hana gert, nema að lofa henni að labba
með okkur á þessari ferð okkar til Suður-
nesja. Færi betur, að þessi dyggð úreltist
ekki hjá hinni ungu kynslóð.
Ég er nú ekki að segja fleiri svona ævin-
týri, þó ég gæti það.
Þá var þessari fyrstu vertíð minni lokið.
Fór ég þá til heimilis míns austur í Rang-
árvallasýslu og var þar fram á næsta vetur,
er ég fór að hugsa til næstu Suðurnesja-
ferðar. Þegar kom fram á veturinn skrif-
aði ég Guðmundi í Gerðum og falaðist
eftir „plássi“ næstu vertíð. Eftir jól fékk
ég bréf frá Jóni nokkrum Sigurðssyni, er
segist hafa fengið umboð Guðmundar til
að svara bréfi mínu, því að Guðmundur
sé hættur hjá félaginu. Segir hann, að ég
sé ráðinn og eigi ég að róa sem háseti.
Hugsaöi ég nú gott til suðurferðar, enda
liðið að þeim tíma, er ég skildi leggja af
stað. Gekk ég svo suður í Garð, eins og
veturinn áður. Er þangað kom, var auð-
vitað mitt fyrsta verk að ganga á fund þessa
Jóns Sigurðssonar og tilkynna honum
komu mína, en þá þvertekur hann fyrir,
að ég sé þar ráðinn og spyr, hver hafi
ráðið mig. Segi ég, að það hafi hann sjálf-
ur gert og dreg þar með upp úr vasa mín-
um bréf það, er hann hafði ritað mér.
Kemur þá dálítið á hann, en svo kannast
hann við að þetta sé rétt, en segist hins