Morgunn - 01.06.1979, Síða 31

MÆI/I' MÁI.
29
„Engum dylst, að íslensk tunga á í vök að verjast. Á þetta
sérstaklega við um talað mál, framburð og framsögn.“
Það er ánægjulegt að fá það viðurkennt, að talað mál,
framburður og framsögn komi eitthvað við íslenskukennslu.
Flutningsmenn þingsályktunarinnar voru alþingismennirnir
Sverrir Hermannsson, Tómas Árnason, Jónas Árnason, Gylfi
Þ. Gíslason og Karvel Pálmason.
X’að eru nú liðin þrettán ár síðan ég tók að vekja opinber-
lega athygli á vanrækslu mælts máls í íslenskukennslu hér á
landi. Þykir mér því vænt um að heyra frá þeim, sem völd
hafa og ábyrgð, áhuga á breytingum í þessum efnum.
Sökum skeytingarleysis yfirstjórnar menntamála á fslandi
er ástandið í þessum efnum mina það, að einn kennari notar
þennan framburð, annar hinn, og fer það venjulega eftir því,
hvaðan menn eru ættaðir af landinu; sama máli gegnir vit-
anlega um okkur leikara, presta, þingmenn, útvarpsþuli og
aðra þá, sem skilyrði hafa öðrum fremur til þess að móta fagr-
an framburð.
Þegar lillögumenn fyrrnefndrar þingsályktunar því telja
i greinargerð sinni, að við eigum i vök að verjast hvað snertir
talað mál, framburð og framsögn, verða þeir að gera sér
grein fyrir því, að enginn skólamaður veit hvaða stefnu hann
á að taka í kennslu þessara mikilvaigu atriða, því hún er
ekki til! Hvaða framburð á til dæmis að kenna? Þeir ágætu
málvisindamenn, sem kennt hafa íslensku fram að þessu í
útvarpi minnast aldrei einu orði á framburð móðurmálsins,
eins og hann skipti engu máli. En þeim er vorkunn. í þeim
efnum er engin stefna til! Enda hefur framburður þessara
lærðu manna verið jafn misjafn og ólikur og annarra lands-
manna.
Eins og kunnugl er, taka öll tungumál breytingum og vissri
þróun með tímanum. Höfum við til dæmis fengið að kynnast
ýmsum dæmum þess í hinum bráðnauðsynlegu og ágætu ís-
lenskuþáttum í útvarpinu, hvernig viss orð taka smátt og
smátt breytingum i merkingu. Ég er þeirrar skoðunar, að
þegar orð hefur öðlast nýja merkingu i munni alls venjulegs