Morgunn - 01.06.1979, Síða 37

MÆLT MÁI,
35
tæp 30 ár og enginn hefur gert neitt í þessu stórmáli íslenskr-
ar tungu. Allir menntamálaráðherrar og skólamenn hafa
steinsofið á þessu máli. Er ekki mál að vakna?
IV.
Ég hef kennt framburð, framsögn og mælt mál í 30 ár.
Ég kynnti mér þegar rannsóknir og tillögur dr. Björns Guð-
finnssonar og hef alla tíð siðan kennt réttmæli sérhljóða, hv-
framburð og harðmæli. ltg hafði þegar stofnað minn eigin
leiklistarskóla áður en slíkur skóli var stofnaður við Þjóðleik-
húsið og kenndi í báðum þessum skólum i mörg ár. Sérfag
mitt var einmitt framsögn, svo leiklistarnemendur fengu þau
árin einmitt kennslu í því, sem dr. Sigurður Nordal lagði
áherslu á í bréfi sínu til menntamálaráðuneytisins, þótt aldrei
kæmi staðfest reglugerð um þetta frá ráðuneytinu. Ég hef
einnig kennt fjölda annarra á námskeiðum og í einkatímum,
þ. á m. háskólakandidötum og doktorsefnum, þvi jafnvel há-
skólinn hefur ekki fremur en aðrir skólar neina kennslu i
mæltu máli. Þó útskrifast þar menn á hverju ári, sem ekki
eiga lítið undir málfari sínu, svo sem kennarar, prestar og
lögfræðingar. Guðfræðideildin ein hefur sýnt þá rögg af sér
að krefjast þess að kandídatar sýni vottorð frá viðurkenndum
framsagnarkennara til þess að geta fengið að ljúka prófi.
Af langri reynslu veit ég að það er auðvelt að kenna t. d.
harðmæli og hv-framburð. En ég er fæddur í Reykjavík þar
sem hvorugt tíðkast og varð því að byrja á sjálfum mér. Við
af linmælissvæðunum á landinu Jiurfum að temja okkur
harðmæli og hætt að rugla saman t og d, p og b og k og
hörðu g. En hins vegar þurfa norðlendingar að læra að gera
greinarmun á hv og kv.
Það sem mér kann að hafa tekist að kenna í þessum efnum
í leiklistarskólum hefur vafalaust fljótlega gleymst, þegar
nemendur héldu áfram námi i öðrum skólum eða tóku að
leika í leikhúsum þar sem enginn skeytir um fagran fram-
burð íslenskrar tungu. Það liggur í augum uppi, að í þessu
stórmáli fá einstakir kennarar ekki rönd við reist tilhneiging-