Morgunn - 01.06.1979, Side 47

VÍSINDIN OG GUÐ
45
ur viðurkenning ódauðleikans haft óhemiu mikil áhrif á hugs-
anir óteljandi milljóna manna.
Snlin skilur manninn frn öðrum sköpúÖurn verum.
Sálin skilur manninn frá dýrinu. Dýrið lætur stjórnast af
meðfæddum hvötum, til dæmis hungri, ótta og sjálfsvarnar-
tilfinningu. Þessar hvatir koma frá kirtlum dýrsins. Viðbrögð
þeirra koma algjörlega af sjálfu sér. Aðgerðir dýrs leyfa ekk-
ert svigrúm fyrir valfrelsi fyrir forvitnilega leit, efa eða við-
ureign milli hvata, sem stjórnað er af æðri hugsunum á sið-
fræðilegu sviði. Dýr hefur enga hugmynd um hina merkilegu
rödd, sem við köllum samvizku og segir okkur hvað sé rétt og
rangt. Eingöngu maðurinn verður að bera þær þjáningar, sem
á hann eru lagðar, vegna þess að hann er skapaður i Guðs
mynd. Og eingöngu maðurinn er gæddur sál, sem gerir hon-
um kleift að hafa vald á þeim erfiðleikum, sem stafa af þess-
um þjáningum.
Nú á tímum vinna þúsundir vísindamanna að stórfengleg-
asta verkefni, sem mennirnir hafa nokkru sinni staðið gegnt,
nefnilega tilraun til að skilja eðlisfræðilegan alheim, sem er
óendanlegur hæði í tíma og rúmi, flókinn í hverju smáatriði
og áhrifaríkur í skipulagi sínu. Einnig reyna þeir að skilja
uppruna hans og hvernig hann starfar.
Það er ekki lengur naigileg skýring á lakmarki vísindanna
að segja, að þau reyni að finna þau eðlisfræðilegu lögmál, sem
stjórna alheiminum og eykur stjórn mannanna á þessum lög-
málum, vegna þess að erfiðleikar vísindanna hafa aukizt
vegna þeirra. Grundvallaratriði visindanna eru sameiginlegar
lilraunir, athuganir og uppsetning ákveðinna takmarka. tJt
fi*á þessu reynir vísindamaðurinn að bera fram líkan af tíma,
hlutfalli og ástæðum. En þegar maður öðlast frekari þekkingu
verður gamla líkaninu ekki fleygt þess vegna. Það breytist
aðeins í þeim atriðum, þar sem hin aukna þekking bendir á
annað. Sú staðreynd, að vísindamenn eru fúsir að breyta lík-
ani sínu af alheiminum, sýnir, að þeir ætlast ekki til þess að
þekkja hinn endanlega sannleika. Vísindaleg lögmál þeirra