Morgunn


Morgunn - 01.06.1984, Blaðsíða 43

Morgunn - 01.06.1984, Blaðsíða 43
DULRÆN FYRIRBÆRI OG VÍSINDl 41 hafi brögð verið í tafli, þótt ekkert bendi til slíks. Athug- anir og lýsingar fyrirbæra, jafnvel einstæðra fyrirbæra, eru nokkur þáttur í náttúruvísindum. Hví skyldi því ekki mega gefa einstökum athugunum og rannsóknum dulrænna fyrirbrigða af ofannefndri gerð nokkurt gildi þótt þær geti ef til vill ekki talist fullkomin vísbending um tilveru fyrir- bæranna? Krafan um það hvað teldist viðunandi ,,sönnun“ var því lengi að þróast og varð sífellt strangari. Til þess var að vissu leyti skiljanleg ástæða sem var fyrst og fremst sú að fyrirbærin, ef raunsönn reyndust, gengu að ýmsu leyti í berhögg við grundvallarskoðanir í náttúruvísindum og jafnvel uppáhaldsforsendur vísindalegs starfs. Tökum spá- úóma sem dæmi. Geti einhver í reynd spáð fyrir um óorðna hluti er það vísbending þess að afleiðing (vitneskja um atburð) geti orðið tii á undan orsök sinni (atburðinum sjálfum), ef við göngum út frá orsakalíkaninu eins og al- mennt er gert. Gerist lyftingar á þann hátt sem Crookes og Guðmundur Hannesson lýstu kann það að benda til þess að þyngdarlögmálið, eins og við skiljum það nú, sé ekki algiit. Með tímanum urðu endurtakanlegar tilraunir það sem vísindamenn sættust yfirleitt á að eitt væri fullnægjandi rök fyrir tilveru þessara fyrirbæra, þótt réttmæti þess sé mjög umdeilanlegt. Þessi skilningur varð þó ekki almennur fyrr en undir miðja þessa öld. Það var ekki fyrr en á fjórða áratugnum að sú tölfræði og tækni varð til sem nú er notuð við tilraunir sem kynnu að reynast endurtakanlegar með næstum hvaða hópi manna sem er. Dr. Þorsteinn ritar: „Dularsálfræðingum hefur ekki tek- ist, þrátt fyrir linnulausar tilraunir, að finna eitt einasta fyrirbæri sem unnt sé að sýna fram á við endurtekna til- vaun, þannig að aðrir rannsóknarmenn geti gengið úr skugga um það“ (Þ.S.), Þetta er rétt ef miðað er við þann 100% endurtakanleika sem stefnt er að í efna- og eðlis-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunn
https://timarit.is/publication/668

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.