Sjómaðurinn - 01.11.1941, Blaðsíða 36
30
SJÓMAÐURINN
í Dockland var ánægjulegt að koma, geysileg
flutningaumferð á götunum, birgðir bárust yfir
höfin. En hissa varð eg, þegar eg kom að Tregar-
than Head. Það virtist ennþá ver útleikið en Peli-
can, litla skipið lians Drakes, er það kom heim úr
hinni frægu hringferð sinni um heiminn. Það var
klastrað við brenglaða hliðina með timbri, reyk-
háfurinn var allur beyglaður. Sumar „davíðurnar“
voru tómar og skipið virtist allt vera skakkt og
Ijjagað. Það eina, sem var eðlilegt við skipið voru
hleðslumennirnir, sem skipuðu upp að mesta
kappi. M. skipstjóri heilsaði mér innilega og hand-
tak lians var jafn hlýtt og fyr. „Tókstu eftir hót-
inni á hliðinni?“ spurði hann.
„Tundurskeyti?“ spurði eg og hann drap höfði
til samþykkis.
„Þetta er ágætt skip. Mörg mundu hafa sokkið
við svona áfall. Kafbáturinn kom upp á yfirborð-
ið og fór að skjóta, við snérumst til varnar og
sökktum honum, svei mér ef eg Iýg.“
„Byrjaðu nú á sögunni,“ sagði eg, þvi að M. hætti
við því að taka ýmiskonar útúrdúra í frásögnum
og var því um að gera að halda lionum við efnið.
Og nú sagði hann mér merkilega ferðasögu þessa
skips, sem var venjulegt flutningaskip, og svona
eru einmitt margar ferðasögur núna.
Eftir að eg fór af skipinu hafði skipalestin orðið
fyrir kafhálsárás, sem ekki kom að sök, og skall
þó luirð svo nærri hælum, að málningin á einu
skipinu skrámaðist. Fylgdarskip eltu kafhátinn
uppi, slógu hring um hann og vörpuðu mörgum
djúpsprengjum. „Það var Ijómandi gaman,“ sagði
M. „nokkrar þeirra sprungu með kurt og ])í, og
þá kom djöfsi upp, stefnið kom fyrst, svo fór liann
á hliðina og var eins og dauður hvalur.“
Síðan var M. leyft að halda áfram á skipi sínu
upp á eigin spýlur. M. vill leyfa hraðskreiðari skip-
unum að fara smá leið og treysta á hraðann og
hrjóstvit skipstjóranna. Tregarthan Head „spýlli
í“ og stefndi til Höfðahorgar, hlaðið stríðsvörum.
„Sennilega hafa Húnarnir vitað hvað við vorum
að flytja,“ sagði hann. „Spæjararnir eru allsstaðar,
íafnvel í heimahöfnunum. Þegar kafbátarnir ella
skipalestirnar týna þeir jiau skipin úr, sem dýrast-
an flytia farminn. Það var kannske óhyggilegt, en
við eyddum miklu meira eldsneyti en leyfilegt er.“
Skipið getur hrennt bæði kolum og olíu, og hann
sneri sér að kolunum, þvi að hraðinn og átökin
virtust meiri jiegar það heyrðist að neðan, að jiar
væri verið að moka. „Þetta er sú sálfræðilega hlið
striðsins,“ sagði M. og glotli við. „Þegar hamast
er áfram upp á líf og dauða er varla hægt að láta
sér finnast að maður sé að gera allt sem hægt er,
með jiví að snúa einu handfangi. Þú verður að
finna til ákafans, svitans og hlóðsins!“
Nálægt miðjarðarhnu mættu þeir óvinaskipi,
sem var dulbúið sem flutningaskip, sem gaf jiegar
merki. „Ef við hefðum haft sex jmmhmga hyssur
hefði eg kannske lagt í hann, en þar sem svo var
ekki, sendi eg niður í vélarúmið til að taka á jiví,
sem til var. En er óvinurinn sá hvað verða vildi hóf
hann skothríð, — mcð allt að j)ví sex jmmlunga-
hyssum. Eg fór í eins mikla krákustíga og mér var
unnt. Hann eyddi miklu af skotfærum, en j)að varð
okkur til lítils tjóns, að öðru leyti en j)vi að nokkr-
ir teinar hrotnuðu og plötur heygluðust. Ein kúla
hitti vel, en hún var svikin, húin til í Skodaverk-
smiðjum, gerðum við okkur í hugarlund.
„Þessi leikur stóð alllengi. Stýrimaðurinn vildi
svara skothríðinni i sömu mynt, en eg bannað það.
sökum j)ess, að j)cir mundu sjá j)að, er við hefðum
skotið fyrsta skotinu, að við vorum ver vopnaðir.
Loks lét eg undan. Ivúlan okkar virtist hafa hæft
mjög vel, ])ví að óvinaskipið hætti skothriðinni
og Iiefir sennilega Iialdið, að við værum ekki sitt
meðfæri, en við héldum áfram sem mest við mátt-
um.
„Ein eða tvær gufupípur voru í sundur og stýr-
isúthúnaður lítilsháttar skemmdur. En við höfð-
um góða viðgerðamenn. Við gerðum við skipið
og um sólsetur var j)að orðið jafngott. Við stýrð-
um í vestur í fjórar klukkustundir, j)ví að verið
gat að Húnarnir vissu hvert eg ætlaði og eltu mig.
Daginn eftir veitti eg romm á báða hóga, l)ólt of
lítið væri af þeirri vöru innanborðs. Annars gerðist
fátt, annað en ])að, að við fundum skipsbrotsbát á
reki.“
„Voru nokkrir í hátnum?“
„Ekki lifandi, en menn voru í bátnum, — en
vatnshrúsi þeirra var skrælj)urr, og enginn brauð-
hiti var sjáanlegur. Þessir menn hafa hlotið hrylli-
legan dauðdaga. Fyrir ])á gátum við ekkert ann-
að gert en að vefja ])á i dúk, lesa yfir þeim og
sökkva þeim i sæ.
Mér þótti gott að komast i örugga liöfn i Höfða-
horg, og það var ástæða til að halda fagnaðarveizlu
eftir ])essa svaðilför. Það þurfti lílca að dytta að
skipinu. „Það var fljótlegt að ná í hað sem vantaði
í Höfðahorg.“
„Nú vorum við sendir austur á bóginn og áttum
að safna í okkur auðæfum Austurlanda, mahóni
frá Arkipelagus, niðursoðnir ávextir frá Malayja-
löndum og Filippseyjum. Sjómennskan getur ver-
ið mjög skemmtileg j)egar vikið er út af hinum