Morgunblaðið - 31.01.2009, Blaðsíða 21

Fréttir 21ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. JANÚAR 2009
HEIMSBYGGÐIN öll siglir hraðbyri í átt til
alvarlegrar „vatnskreppu“ en eftirspurnin eft-
ir þessari lífsnauðsyn er víða orðin miklu meiri
en unnt er að verða við.
Kemur þetta fram í skýrslu, sem lögð var
fyrir efnahagsráðstefnuna í Davos í Sviss. Seg-
ir í henni, að á innan við 20 árum muni afleið-
ingar vaxandi vatnsskorts svara til þess, að öll
kornuppskera á Indlandi og í Bandaríkjunum
hverfi úr heimsbúskapnum. Þá er því spáð, að
eftirspurn eftir matvælum muni stóraukast á
næstu áratugum.
„Við getum ekki farið jafnilla með vatnið í
framtíðinni og gert hefur verið til þessa. Á því
þarf að verða róttæk breyting, að öðrum kosti
blasir við efnahagslegt hrun,“ segja skýrslu-
höfundar og benda á, að verð á vatni hafi lengi
allt vatnið í þeim er nýtt fyrir áveitur og uppi-
stöðulón fyrir vatnsnotkun í borgunum.
Í skýrslunni er fullyrt, að innan 20 ára verði
vatn og aðgangur að því meðal eftirsóttustu
fjárfestingarkosta og eftirsóttari en olían. Pet-
er Brabeck-Letmathe, stjórnarformaður sviss-
nesku matvælasamsteypunnar Nestlé, var
einn margra framámanna í atvinnulífinu, sem
lýstu áhyggjum af vaxandi vatnsskorti.
„Ég er því miður sannfærður um, að miðað
við ástandið nú og það hvernig nýtingu vatns-
ins er háttað, muni vatnið „þrjóta“ ef svo má að
orði komast löngu áður en olíuna þrýtur,“ sagði
Brabeck-Letmathe.
Indra Nooyi, stjórnarformaður og aðalfram-
kvæmdastjóri PepsiCo, sem er gífurlega mikill
vatnsnotandi, sagði, að stjórnvöld, atvinnulífið,
fræðimenn og fjárfestar um allan heim yrðu að
taka saman höndum og vinna að því að tryggja
sem skynsamlegasta vatnsnotkun.
verið allt of lágt og það síðan leitt til mikillar
sóunar og rányrkju. Nú væri svo komið, að víða
um heim stæðu menn frammi fyrir „vatns-
gjaldþroti“ í kjölfar „vatnsbólu“, sem nú væri
sprungin.
Fram kemur, að 39% vatnsnotkunar í
Bandaríkjunum tengdust orkuframleiðslu og
31% í Evrópusambandsríkjunum. Aðeins 3%
vatnsins fara til eiginlegrar neyslu en sam-
keppnin um þessa auðlind mun harðna mjög á
næstu tveimur áratugum.
Vatnsuppspretta tveggja
milljarða manna í hættu
Því er spáð, að haldi jöklar í Himalaja-fjöll-
um og í Tíbet áfram að bráðna með sama hraða
og að undanförnu, muni þeir verða horfnir um
2100. Þeir eru hins vegar meginvatnsupp-
spretta tveggja milljarða manna. Þá eru nú um
70 stórár víða um heim að þorna upp þar sem
Alvarleg „vatnskreppa“ blasir við
Morgunblaðið/Þorkell Þorkelsson
Lífslindin Við getum lifað án olíu en vatns-
lausum eru okkur allar bjargir bannaðar.
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
INDVERSKAR skólastúlkur í Punjab-ríki æfa
þjóðdansinn Gidda fyrir hindúahátíðina Vasant
Panchami sem er í dag. Hátíðin er helguð Saras-
wati, gyðju þekkingar og lista. Hún er haldin ár-
lega á fimmta degi indverska mánaðarins Magh
og markar upphaf vorsins á Indlandi.
Guli liturinn er mjög áberandi á hátíðinni, fólk
klæðist yfirleitt gulum fötum og borðar gult sæl-
gæti.
AP
Gyðja þekkingar og lista lofsungin
FRÉTTASKÝRING
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
LÍKLEGT er að hægrimaðurinn
Benjamin Netanyahu, leiðtogi Lik-
ud-flokksins, verði næsti forsætis-
ráðherra Ísraels eftir þingkosningar
10. febrúar, ef marka má nýjustu
skoðanakannanir.
Likud-flokkurinn er nú með tólf
þingmenn en líklegt er að hann fái
28 þingsæti af 120 samkvæmt skoð-
anakönnun sem dagblaðið Maariv
birti í gær. Stjórnarflokknum Kad-
ima, undir forystu Tzipi Livni utan-
ríkisráðherra, er nú spáð 23 þing-
sætum, en hann fékk 28 sæti í
síðustu kosningum.
Verkamannaflokkurinn, undir for-
ystu Ehuds Baraks varnarmálaráð-
herra, fær 17 þingmenn samkvæmt
könnun Maariv. Flokkurinn Israel
Beiteinou, sem er lengst til hægri í
ísraelskum stjórnmálum, fær 16
þingmenn.
Gangi spárnar eftir fá Likud og
fleiri hægriflokkar um það bil 65
þingsæti í kosningunum og geta því
myndað meirihlutastjórn.
Þorri Ísraela studdi árásirnar á
Gaza-svæðið og talið er að komandi
kosningar hafi ráðið miklu um það
að stjórn Ehuds Olmerts, fráfarandi
forsætisráðherra, ákvað að hefja
hernaðinn. Síðustu kannanir benda
þó til þess að hernaðurinn hafi ekki
komið í veg fyrir að Likud-
flokkurinn og bandamenn hans
kæmust til valda eins og stjórn-
arflokkarnir höfðu vonað.
Beiteinou í sókn
Stjórnarandstaðan hefur sakað
stjórnina um að hafa stöðvað hern-
aðinn of snemma því hægt hafi verið
að ganga milli bols og höfuðs á vopn-
uðum hópum Hamas og koma í veg
fyrir að þeir gætu gert flugskeyta-
árásir á Ísrael. Þessi gagnrýni hefur
verið sérlega árangursrík fyrir Isra-
el Beiteinou og fylgi flokksins hefur
aukist verulega.
Í kosningabaráttunni hefur Net-
anyahu m.a. lofað skattalækkunum
til að blása lífi í efnahaginn en yf-
irlýsingar hans um friðarviðræður
við Palestínumenn hafa verið óljós-
ar. Hann kveðst vera hlynntur því að
Palestínumenn fái víðtæk sjálf-
stjórnarréttindi en er andvígur því
að stofnað verði sjálfstætt Palest-
ínuríki með raunveruleg völd.
Fjölmiðlar í Ísrael telja líklegt að
Netanyahu myndi stjórn með Israel
Beiteinou sem er undir forystu Avig-
dors Liebermans. Flokkurinn er
hlynntur því að landtökubyggðir
gyðinga á hernumdu svæðunum
verði innlimaðar í Ísrael og í staðinn
fái Palestínuríki yfirráð yfir arab-
ískum bæjum í Ísrael.
Netanyahu hefur sagt að ekki
komi til greina að Ísraelar skili öll-
um svæðunum sem þeir hernámu ár-
ið 1967. Hann lýsti því yfir í gær að
hann myndi ekki standa við loforð
Olmerts um að flytja 60.000 land-
tökumenn úr byggðum gyðinga á
Vesturbakkanum.
Hægristjórn spáð í Ísrael
 Kannanir benda til þess að Likud og fleiri hægriflokkar fái meirihluta á þingi
landsins  Saka stjórn Olmerts um hafa stöðvað árásirnar á Gaza of snemma
Þúsundir manna fögnuðu Recep
Tayyip Erdogan, forsætisráðherra
Tyrklands, sem hetju þegar hann
kom til Istanbúl í gær eftir að hafa
rokið burt af árlegri heims-
viðskiptaráðstefnu í Davos í Sviss
til að mótmæla umræðunni um
blóðsúthellingarnar á Gaza-
svæðinu.
Tyrkir hafa verið á meðal fárra
bandamanna Ísraela í múslíma-
heiminum en gagnrýnt harðlega
árásir Ísraela á Gaza. Yfir 1.300
Palestínumenn biðu bana í árás-
unum, þar af 412 börn.
Erdogan sagði árásirnar villi-
mannslegar og kvartaði yfir því að
Shimon Peres, forseti Ísraels,
hefði fengið lengri ræðutíma en
aðrir í umræðu um hernaðinn á
Gaza. Hann gagnrýndi einnig þátt-
takendur fyrir að hafa klappað
þegar Peres flutti tilfinninga-
þrungna ræðu til að verja árás-
irnar. Peres sagði að Ísraelar hefðu
átt einskis annars úrkosti, benti á
Erdogan og sagði að tyrkneski for-
sætisráðherrann hefði gert það
sama ef flugskeytum væri skotið á
hverjum degi á Istanbúl.
Fagnað sem hetju eftir brýnu við Ísraela
AÐ undanförnu hafa breskir laun-
þegar nokkrum sinnum efnt til
skyndiverkfalla til að mótmæla er-
lendu vinnuafli í Bretlandi. Hefur
þessum aðgerðum verið að fjölga
og nú verið gripið til þeirra við olíu-
hreinsunarstöðvar.
Aðgerðirnar byrjuðu í þriðju
stærstu olíuhreinsunarstöð í Bret-
landi, Lindsey í Lincolnskíri, á mið-
vikudag en þá var því mótmælt, að
ítalskir og portúgalskir verkamenn
væru þar í byggingarvinnu. Í gær
var síðan efnt til skyndiverkfalla
við nokkrar aðrar olíuhreins-
unarstöðvar og raforkuver.
Gordon Brown forsætisráðherra
hafði það einu sinni á sinni stefnu-
skrá, að bresk störf væru fyrir
Breta en nú varar hann við vernd-
arstefnu sem lausn í þrenging-
unum. Shona McIsaac, einn þing-
manna Verkamannaflokksins, segir
hins vegar, að fyrir atvinnulausa
Breta sé það eins og rauð dula að
sjá erlent verkafólk að störfum.
svs@mbl.is
Mótmæla
erlendu
verkafólki
ÞINGMENN í Ill-
inois í Bandaríkj-
unum ráku í
fyrradag rík-
isstjórann fyrir
að hafa reynt að
selja öldunga-
deildarsætið, sem
Barack Obama
lét laust er hann
var kjörinn for-
seti.
Í öldungadeild ríkisþingsins var
samþykkt með 59 atkvæðum gegn
engu að Rod Blagojevich hefði mis-
notað vald sitt og yrði því að taka
pokann sinn. Við af honum tók Pat
Quinn aðstoðarríkisstjóri. svs@mbl.is
Ríkisstjórinn
var rekinn
Rod Blagojevich
GÍFURLEGIR hitar eru nú í Ástr-
alíu, einkum í álfunni suðaust-
anverðri. Hafa þeir valdið kjarreld-
um, sem hafa tortímt fjölda húsa,
og nokkrir tugir manna hafa látið
lífið vegna svækjunnar. Þá eru
samgöngu- og raforkumál í ólestri.
Í sambandsríkjunum Victoríu og
Suður-Ástralíu sýndi mælirinn 46
gráður á celsíus í gær, þriðja dag-
inn í röð. Aldrei áður hefur mælst
meiri hiti í Victoríu.
Vegna hitans hafa lestarteinar
svignað og af þeim sökum hefur
orðið að aflýsa hundruðum lest-
arferða. Rafmagnið hefur víða far-
ið af vegna álags og álagið á lækna
og sjúkraflutningamenn hefur ver-
ið óskaplegt. svs@mbl.is
Ástralar eru
að stikna