Morgunblaðið - 15.03.2009, Blaðsíða 42

42 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. MARS 2009


  


 



 
    
       
✝
Elskuleg eiginkona mín, móðir, tengdamóðir og
amma,
LILJA MARGRÉT KARLESDÓTTIR,
Fjallalind 10,
Kópavogi,
andaðist á Landspítalanum við Hringbraut,
sunnudaginn 8. mars.
Útför hennar fer fram frá Bústaðakirkju fimmtu-
daginn 19. mars kl. 13.00.
Þeim sem vilja minnast Lilju Margrétar er bent á Krabbameinsfélag
Íslands.
Aðalgeir G. Finnsson,
Erla Hrönn Aðalgeirsdóttir, Stefán Héðinn Stefánsson,
Arnar Aðalgeirsson, Sigríður Gísladóttir,
Freyr Aðalgeirsson, Pálína S. Sigurðardóttir,
Davíð, Daníel, Rakel, Sara, Valgerður Lilja, Óðinn Arnar,
Stefán Aðalgeir, Garðar, Baldur og Hugrún Helga.
✝ Hákon Að-alsteinsson, skáld
og fyrrum skóg-
arbóndi á Húsum í
Fljótsdal, fæddist að
Vaðbrekku í Hrafn-
kelsdal 13. júlí 1935.
Hann andaðist á Eg-
ilsstöðum föstudag-
inn 6. mars síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Aðalsteinn Jóns-
son bóndi og Ingi-
björg Jónsdóttir hús-
móðir og ólst hann
upp í ellefu systkina
hópi.
Hákon eignaðist fjögur börn. Eft-
irlifandi eiginkona hans er Sigrún
Benediktsdóttir.
Hákon stundaði nám í Alþýðu-
skólanum á Laugum í Reykjadal
veturinn 1953-54, lauk meiraprófi
bifreiðastjóra á Akureyri 1957 og
vélstjóraréttindi fékk hann árið
1960. Hann starfaði framan af sem
vélstjóri á skipum en einnig sem
bílstjóri og ökukennari. Lokaprófi
frá Lögregluskóla ríkisins lauk Há-
kon árið 1973 og var
hann lengi lög-
regluþjónn á Egils-
stöðum og Húsavík.
Hákon var um nokk-
urra ára skeið frétta-
ritari Morgunblaðsins
á Egilsstöðum.
Árið 1992 fluttist
hann að Húsum og
gerðist skógarbóndi
en starfaði jafnframt
sem tollvörður við
ferjuna Norrænu á
Seyðisfirði. Árið 2006
seldi Hákon jörð sína
í Fljótsdalnum og fluttist til Egils-
staða.
Hákon var landsþekktur hagyrð-
ingur og hafa lög verið samin við
mörg af kvæðum hans og vísur eft-
ir hann orðið fleygar. Hann sendi
frá sér sjö bækur, þar af þrjár
ljóðabækur. Ævisaga hans, Það var
rosalegt, skráð af Sigurdóri Sig-
urdórssyni, kom út haustið 1997.
Hákon var jarðsunginn frá Val-
þjófsstaðarkirkju laugardaginn 14.
mars.
Elsku pabbi!
Það er svo erfitt að hugsa til þess
að sjá þig aldrei aftur. Þrátt fyrir þín
veikindi varstu alltaf svo jákvæður.
Þú hefur alltaf verið hetjan mín og
var ég mjög stolt af því að segjast
vera dóttir þín. Það var alltaf gott
samband á milli okkar þó ég hafi bú-
ið lengi erlendis. Þú hringdir í mig
reglulega og áttum við frábærar
stundir enda alltaf mikið að tala um.
Þú varst trúnaðarvinur minn og eig-
um við mörg leyndarmál saman.
Mér þótti svo gaman að segja þér
sögur frá Mexíkó enda mikið um að
vera þar. Þú hafðir einnig mjög
gaman af því að segja frá þeim og
sagðirðu mér að þú hefðir ýkt þær
bara pínulítið. Mér þótti það nú ekki
leiðinlegt enda varstu mjög
skemmtilegur sögumaður.
Mér er minnisstætt þegar þú
sagðir eina sögu og endaðir hana
svona.. nei, nei, það eru alls ekki
villimenn í Mexíkó. Dóttir mín segir
að þetta sé indælis fólk. Hún hefur
mjög sjaldan verið rænd.
Elsku pabbi, ég á eftir að sakna
þín svo mikið. Þú fékkst mig til að
brosa. Þú varst svo hlýr. Ég geymi
minninguna um þig í hjarta mínu og
ég veit að þú átt eftir að fylgjast með
okkur af himnum.
Guð blessi þig, elsku pabbi.
Þín dóttir,
Inga Birna.
Elsku pabbi minn.
Það er svo sárt að þurfa að kveðja
þig, en í hjarta mínu veit ég að þér
líður svo miklu betur núna. Þú varst
búinn að vera svo veikur, og það var
svo sárt að sjá hvað þér leið illa.
Það er svo margt sem kemur upp í
hugann þegar ég hugsa um þig elsku
pabbi minn. Þegar ég var í mennta-
skólanum hér á Egilsstöðum ’89-’91
varst þú húsvörður og bjó ég hjá þér
í lítilli íbúð sem þú hafðir þar. Það
voru skemmtilegir tímar og man ég
hvað þú varst góður vinur krakk-
anna á heimavistinni. Það var ým-
islegt sem við brölluðum á þessum
tíma og ekki voru ófáar stundirnar
sem við feðginin spiluðum billjard
þegar ég var ekki í tíma. Yfirleitt
vannst þú og man ég hvað ég gat
orðið pirruð yfir því. Ég hafði alltaf
lúmskan grun um að þú hefðir verið
að æfa þig extra mikið þegar ég sá
ekki til. Og ég man eftir þegar við
sátum og fengum okkur súkku-
laðibúðing með kornflexi, en það
fannst okkur gott. Sumum fannst
þetta skrítin samsetning en við hlóg-
um bara og borðuðum það með
bestu lyst .
Svo var það kagginn sem þú áttir.
Ég var nýkomin með bílpróf á þess-
um tíma og leyfðir þú mér oft að fara
á rúntinn á kagganum. En það var
ýmislegt sem ég þurfti að hafa í
huga í sambandi við bílinn. T.d. ef ég
ætlaði að leggja honum þá þurfti það
að vera í smá brekku, svo að hann
kæmist aftur í gang. Þú bannaðir
mér að tala illa um bílinn og ég man
að við komumst að samkomulagi að
bíllinn yrði nefndur Lada-limmósín,
hann væri sko flottur. Svona gæti ég
haldið endalaust áfram. Þú varst svo
skemmtilegur og góður pabbi. Þú
varst alltaf boðinn og búinn að
hjálpa ef eitthvað var.
Ég man þegar við Gummi
ákváðum að flytja austur á Egils-
staði í byrjun árs 2004. Þú varst svo
glaður að fá okkur hingað og fá að
vera meira með barnabörnunum
þínum þeim Óla og Andreu. Þau eiga
sko eftir að sakna afa síns. Alltaf
þegar þú komst í heimsókn til okkar
þá komstu alltaf með sömu tegund af
kexi til þeirra. Það fannst þeim æð-
islegt. Ballerínukexið eins og þau
kölluðu það en núna verður það afa-
kex. Það rifjast upp fyrir mér þegar
jólasveinarnir voru að gefa í skóinn
um síðustu jól þá komu þeir í eitt
skiptið með kexið góða í skóinn. Óli
og Andrea pældu mikið í því hvort
afi væri orðinn jólasveinn, þetta var
að þeirra sögn langbesta gjöfin sem
þau fengu í skóinn þessi jólin.
Elsku pabbi minn, ég svo margar
æðislegar minningar um þig, ég
geymi þær í hjarta mínu. Ég á eftir
að sakna þín rosalega. Sofðu rótt.
Þín dóttir,
Þórveig.
Móðir okkar og Hákon voru mjög
náin. Konni var hennar litli bróðir.
Þegar hann flutti til Húsavíkur um
miðjan áttunda áratuginn, urðu
tengsl hans við æskuheimili okkar
svo sterk, að við upplifðum hann eft-
ir það frekar sem hluta af fjölskyld-
unni en frændgarðinum.
Umrót var í lífi hans á þessum ár-
um, sem hann vann einkar vel úr og
stóð sterkur eftir alla tíð. Hákon var
vandaður maður og ráðagóður. Í
gegnum árin átti fjöldi fólks erindi
við hann um einkamál sín, sorgir og
sigra. Þegar þetta fólk þakkaði hon-
um fyrir samtölin og dýrmætar ráð-
leggingar sagði hann gjarnan; „Það
er ekkert að þakka, ég tek alltaf
helminginn sjálfur.“
Hann minnti á mömmu sína á
Vaðbrekku að þessu leyti, það var
sérstök reisn yfir kurteisu háttalagi
hans. Hann kærði sig kollóttan um
stétt og stöðu, en bar virðingu fyrir
heiðarlegu fólki og góðu. En þótt
hann bæri sig oft til eins og heims-
borgari, þá var hann fyrst og fremst
jarðfastur Íslendingur og elskaði
landið sitt. Og þekkti það betur en
flestir. Hann var þjóðkunnur, hafði
afburða hæfileika sem sagnamaður
og skáld og naut ómældrar virðing-
ar. Margir helstu kvæðamenn Ís-
lands hafa útnefnt hann „hagyrðing
númer eitt“. En engin afrek Konna
stigu honum til höfuðs, persónuleiki
hans og háttvísi buðu ekki upp á
slíkt. Hann var alveg sérstaklega
skemmtilegur maður og kunni öðr-
um betur þá list að segja sögur.
Húmorinn var stundum svo mikill að
það þurfti að gera alvöru hlé fyrir
hlátur. Og annað hlé og svo aftur
hlé. Og enn hlé. Hann hafði óvenju
sterka nærveru. Jafnvel þótt hann
væri ekki á staðnum hafði hann
sterka nærveru, það var alveg nóg
að einhver vitnaði í hann.
Við systkinin úr Grafarbakka á
Húsavík erum þakklát forsjóninni
fyrir að hafa auðgað líf okkar með
nánum kynnum við Konna frænda.
Hann átti við erfið veikindi að stríða
undir það síðasta en gerði lítið úr
því. En var afar þakklátur Síu sinni
fyrir það þrekvirki sem hún vann
með umönnun sinni. Hún er gim-
steinn og gerði það að verkum að
hann gat verið heima þar til yfir
lauk.
Við vottum öllum aðstandendum
Konna okkar dýpstu samúð. Hann
lifir í verkum sínum og við erum rík
af ljúfum minningum. En gerum nú
hlé á samvist okkar um stund.
Börn Jóhönnu stóru systur:
Aðalsteinn, Kristjana, Bjarni
Hafþór, Helgi og Ingibjörg.
Faðir minn, Jón Hnefill, sagði í
ávarpi í sjötugsafmæli Hákons bróð-
ur síns sem haldið var að Skriðu-
klaustri, að hann myndi hvernig ver-
öldin var áður en Hákon fæddist.
Var líkast því að sposkur sögukenn-
ari saknaði kyrrlátari tíma og væri
að lýsa þjóðfélagsbreytingum á borð
við það hvernig iðnbyltingin breytti
bændasamfélaginu. Þá hló frænd-
garður allur, enda ljóst að munar um
suma. Á sama hátt verður heimur ei
samur við fráfall Hákons frænda
míns sem var mér kær.
Í Noregi hefi ég í þrígang komið
að styttu af skáldinu Þjóðólfi úr
Hvini, sem var góðvinur Haraldar
konungs hárfagra, þar sem hann er
hogginn í granít og horfir yfir fagra
norska firði. Þjóðólfur hefur verið
maður hávaxinn, stæðilegur og rétt-
ur vel, brúnamikill, skarpleitur með
fagurt skegg og hinn mesti kvenna-
ljómi. Hefur mér æ síðan fundist
þeim svipa saman skáldbræðrunum
Þjóðólfi úr Hvini og Hákoni Aðal-
steinssyni frá Vaðbrekku. Kom þar
allt saman útlit, skáldagáfan og vilji
og áræði að ganga á fund Noregs-
konungs. Alþjóð þekkir þá mynd af
Hákoni Aðalsteinssyni þegar hann
fór ófeiminn í fagurblárri skikkju til
fundar við Harald Noregskonung að
flytja honum drápu til varnar nátt-
úru Austurlands. Voru þá liðin eitt-
þúsund ár frá því íslenskt skáld
hafði farið utan á fund Noregskóngs
þessara erinda. Hákon frændi minn
naut virðingar og vináttu sem
streymdi að honum úr öllum áttum
enda fór hann ekki í manngreinarálit
og hann rakst þó á fleiri konunga á
lífsvegi sínum. Þegar hann ók með
Karl Gustaf Svíakonung í Dodge
Weapon fjallabíl sínum á hreindýra-
veiðum um árið og þeir voru að
brölta um bílinn og stigu gjarnan á
tærnar á kóngi sem kveinkaði sér og
kvartaði, þá var viðkvæðið, „þetta er
allt í lagi þú ert bara kóngurinn.“
Um leið og ég kveð skáld, sagna-
þul, náttúrubarn og frænda sé ég
hann fyrir mér horfa um austfirskar
heiðar og dali og maður og land er
eitt. Hver veit nema honum verði í
fyllingu tímans reist stytta eins og
Þjóðólfi skáldbróður hans frá Hvini,
því skáldanna vilja menn minnast og
launa þær perlur sem þau eftirláta
komandi kynslóðum.
Örlygur Hnefill Jónsson.
Í endurminningunni hefur Hákon
föðurbróðir minn stöðu stóra bróð-
ur. Viðmót hans gagnvart mér og
öðrum börnum var alltaf vinsamlegt
en kannski svolítið brellið. Einu
sinni nefndi ég við hann hvað stjörn-
urnar á himninum væru fallegar og
ótrúlega merkileg fyrirbæri. Um
þær mundir komu stundum fréttir í
útvarpinu um fljúgandi diska. Eins
og aðrir hafði ég heyrt af fljúgandi
diskum en aldrei séð þá. Hákon
sagði mér að ef ég tæki disk og
þeytti honum upp í loftið af nægilegu
afli gæti ég skotið niður stjörnu af
himninum. Diskurinn sem ég náði
mér í var matardiskur úr stelli
ömmu minnar, í endurminningunni á
stærð við bringuna á mér eins og
hún var þá. Á honum var breið him-
inblá rönd og ógleymanlegt þegar
hann missti flugið, féll og kurlaðist á
svellinu fyrir framan mig. Uppá-
koman vakti litla hrifningu en hún
var söguleg og dálítið ævintýri. Há-
kon var alla mína bernsku fulltrúi
ævintýranna og snjallar hugdettur
voru hans ær og kýr.
Á sumrin komu ungir frændur og
frænkur í Vaðbrekku, einn þeirra
var Aðalsteinn Helgason. Vordag
nokkurn í hláku fóru allir af bæ
nema við Aðalsteinn og Hákon sem
þá hefur verið rétt innan við tvítugt.
Það hljóp vöxtur í Hrafnkelu þennan
dag og við Aðalsteinn vorum áhuga-
samir um kolmórautt vatnsfallið.
Hákon skildi það vel og tók þvotta-
bala með sér niður að á. Þar hagaði
svo til að mikið vatn var í kvíslinni,
okkar megin við eyrina. Hann stakk
upp á því við okkur að við sigldum og
ég neitaði en Aðalsteinn stóðst ekki
mátið. Balinn valt í miðri kvíslinni,
skipstjórinn ungi fór á bólakaf, var
dreginn á land, þurrkaður og síðan
settur í þau föt sem fundust. Mér er í
minni svipurinn á Aðalsteini frænda
mínum þegar balinn sökk. Aðal-
steinn átti svo eftir að starfa að út-
gerðarmálum þar sem hann hefur
verið farsæll og haft vaðið fyrir neð-
an sig. Það lærði hann þennan fagra
vordag á Vaðbrekku.
Seinna lenti Hákon í kröggum
vegna brennivíns og þá lágu leiðir
okkar aftur saman. Ég reyndi að
skjóta yfir hann skjólshúsi og hlúa
að honum, minnugur þess hve vel
hann hafði alltaf reynst mér. Sem
betur fór reis Hákon upp og rak
brennivínið úr sínum húsum og þá
var ég stoltur af honum. Stuttu
seinna fann hann sjálfan sig aftur í
þess orðs fyllstu merkingu og fór að
njóta þeirra góðu skapsmuna sem
hann fékk í vöggugjöf.
Á tímabili áttum við símtöl um
ljóðagerð hans. Hann vildi vita hvort
ég hefði aflað mér einhverrar þekk-
ingar með háskólaprófum í bók-
menntum. Hákon hafði sterk tök á
íslenskri skáldskaparhefð. Í skáld-
skap hans er lífsgleði og hugmynda-
auðgi sem mér fannst ég hefði alltaf
þekkt. Hún var af sama toga og
frumkvæðið að geimskotum og sjó-
sókn okkar Aðalsteins.
Hákon var hugmyndaríkur og
sást ekki alltaf fyrir en hann var
fulltrúi ævintýrsins í mannlífinu.
Með harm í hjarta kveð ég Hákon
fóstbróður minn, en þó er ofar í huga
þakklæti fyrir að hafa fengið að
kynnast þeim manni.
Við Dagný vottum Sigrúnu, börn-
um, barnabörnum og ástvinum Há-
konar okkar innilegustu samúð.
Kristján Jóhann Jónsson.
Stundum er maður rækilega
minntur á að veraldlegir hlutir verða
aldrei mælistika á lífsgæði. Þegar
náinn vinur hverfur yfir móðuna
miklu verða minningarnar gersemar
í hugum þeirra sem eftir lifa. Ein-
hvern veginn svona verður manni
innanbrjósts þegar hugsað er til Há-
konar móðurbróður míns.
Það er þyngra en tárum taki eftir
áratuga samskipti að rifja upp minn-
ingarnar, samveruna, samtölin, sem
við áttum í gegnum tíðina. Hákon
var heimagangur á heimili foreldra
minna alla tíð og þó hann byggi
fjarri var yfirferðin mikil og mætt-
umst við reglulega og fórum saman
yfir lífið og tilveruna.
Með Hákoni er genginn einhver
merkasti og skemmtilegasti maður
sem ég hef kynnst á lífsleiðinni og nú
er sannarlega skarð fyrir skildi. Það
væri bara til að æra óstöðugan að
telja upp flest það sem hann tók sér
fyrir hendur, slík voru afköstin og
verður því aðeins stiklað á stóru. Há-
kon var landsþekkt skáld og hagyrð-
ingur en það var bara brot af hans
náðargáfum. Hann var afburða
sagnaþulur og náttúrubarn af Guðs
náð sem ekki fór troðnar slóðir,
hvorki í andlegum né veraldlegum
skilningi. Hann var frábær fjalla-
maður og hlífði sér hvergi ef til hans
var leitað þegar neyðin var annars
vegar. Sem löggæslumaður ferðaðist
hann um fjöll og firnindi í öllum
veðrum og nærri má geta að margir
eiga honum mikið að þakka. Hin
hliðin á Hákoni var grúskarinn og
heimspekingurinn. Sjálfur reyndi ég
að læra af honum þegar hann var að
spá í tíðarfarið með almanak Þjóð-
vinafélagsins eitt að vopni. Sem
fiskimaður hafði ég spáð í gang him-
intungla en sú þekking var hverf-
andi þegar Hákon var annars vegar
og veðurspá mánuð fram í tímann
var honum ekkert tiltökumál. Svona
atriði eru aðeins brot af því mörgu
sem þessi snillingur bjó yfir þó ekki
færi hátt. Meðal gamalla tækja og
tóla var Hákon á heimavelli. Hann
gat gleymt sér pælingum yfir þeim
og sá í þeim verðmæti sem aðrir sáu
ekki. Minnisstæðust er kaffikvörnin
sem hann komst yfir um árið og var
fyrir mér sem haugamatur. Samt lét
ég tilleiðast og endurlífgun hófst.
Eftir tveggja sólarhringa nostur
Hákon Aðalsteinsson