Morgunblaðið - 15.03.2009, Side 50

50 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. MARS 2009
E
xtra Golden varð til í
Buru Buru, úthverfi
Nairóbí, höfuðborgar
Kenía, vorið 2004
þegar þeir Ian Eagle-
son, Alex Minoff og Otieno Jagwasi
tóku að spila saman við trommuleik
Onyango Wuod Omari sem tekinn
hafði verið upp fyrr á árinu. Þeir
náðu svo vel saman að Omari var
ræstur út og daginn eftir settu þeir
upp græjur, magnara og fartölvu í
klúbb skammt frá og tóku upp
megnið af sinni fyrstu plötu, Ok-
Oyot System.
Ian Eagleson er upphafsmaður
sveitarinnar en hann kom fyrst til
Kenía sem nemandi í tónlistar-
fræðum 1995 og kynntist þá benga-
tónlist sem er bræðingur af þjóð-
legri tónlist frá Kenía, kongóskri
gítarrúmbu, sálmasöng, kántrí-
tónlist og kúbverskri danstónlist.
Framan af léku menn á kassagít-
ara, enda rafmagn óvíða fáanlegt í
sveitum Kenía, en í Nairóbí var
hægt að stinga í samband og jókst
þá fjörið um allan helming.
Gítarar sem leikið er á eru alla
jafna heimsmíðaðir, pickup búin til
úr segulstálum úr leikföngum og
öðru því sem hægt er að finna
(Eagleston á gítar með pickupi sem
smíðað er úr ísskápsseglum (fyrir
minnismiða) og blaði úr áli af gam-
alli viftu). Getur nærri að hljóm-
urinn sem þeir skila er hvorki
hreinn sé nákvæmur, en kemur
ekki að sök því magnarar eru jafn-
an svo frumstæðir að gæði hljóð-
færanna skipta ekki svo mikil máli.
Hvorki hreint né nákvæmt
2003 sneri Eagleson aftur til
Kenía að vinna lokaverkefni sitt í
tónlistarfræðunum, en það byggð-
ist á rannsóknum á benga-tónlist.
Við þær rannsóknir hljóðritaði
hann trommuleik Onyango Wuod
Omari sem lék með benga-sveitinni
Orchestra Extra Solar Africa og
kynnist í leiðinni söngvara sveit-
arinnar, Otieno Jagwasi, og þeim
varð vel til vina. Þegar félagi
Eagleson úr rokksveitinni banda-
rísku Golden kom að heimsækja
hann fengu þeir þá hugdettu að
gaman væri að prófa að spila sam-
an, flétta saman benga og rokki og
afraksturinn varð eins og getið er
að ofan, platan Ok-Oyot System
sem kom út 2006.
Otieno Jagwasi auðnaðist ekki að
heyra plötuna, því hann lést úr al-
næmi 2005. Segja má að andlát
hans hafi orðið til þess að menn
drifu loks í að ljúka við breiðskíf-
una og síðan að halda samstarfinu
áfram í ljósi þess hve plötunni var
vel tekið. Liður í því var að hljóm-
sveitinni var boðið að spila á hátíð
þjóðlegrar tónlistar í Chicago að
undirlagi Baraks Obama, sem
beitti sér fyrir því að Keníamenn-
irnir fengu vegbréfsáritun til
Bandaríkjanna, og í framhaldi af
því að fara í tónleikaferð um
Bandaríkin.
Fimm dagar í fjallakofa
Að þeirri ferð lokinni var næsta
skífa, Hera Ma Nono, hljóðrituð á
fimm dögum í fjallakofa í Pennsylv-
aniu, en hún kom svo út 2007. Í tón-
leikaferðinni og á plötunni var
sveitin skipuð þeim Ian Eagleson,
Alex Minoff og Onyango Wuod Om-
ari, sem voru í upphaflegri gerð
Extra Golden, en við bættist Opiyo
Bilongo, benga-stjarna frá Kenía,
og söngvarinn Onyango Jagwasi,
bróðir Otienos.
Extra Golden kom síðan saman í
þriðju upptökulotuna í byrjun síð-
asta árs til að taka upp aðra plötu
og nú fór hljóðritunin fram í
þvottahúsi í heimili foreldra Eagle-
sons. Það gekk ekki þrautalaust að
koma keníska hluta sveitarinnar,
Onyango Jagwasi og Onyango Wu-
od Omari, til landsins frekar en
fyrri daginn, en að þessu sinni var
það ekki bara hve erfitt er fyrir
Afríkumenn að fá vegabréfsáritun
til Bandaríkjanna, heldur einnig
það að vegna óeirða í kjölfar kosn-
inga í Kenía í desember 2007 sat
Jagwasi fastur í Kisumi á meðan
heimili hans og fjölskyldu hans var
lagt í rúst í Nairóbí.
Grunnupptökurnar tóku ekki
langan tíma frekar en endranær,
en að þessu sinni gáfu menn sér að-
eins meiri tíma til að sýsla með þær
en forðum og fyrir vikið er hljómur
á plötunni mun betri en á fyrri
verkum Extra Golden, aukinheldur
sem hljóðfæraskipan en fjölbreytt-
ari; Eagleson leikur á bassa, orgel
og gítar, Alex Minoff á bassa og
gítar, Onyango Wuod Omari á
trommur og slagverk og syngur að
auki og Otieno Jagwasi syngur.
Þeir taka líka lagið Eagleson og
Alex Minoff með misjöfnum ár-
angri.
Skífan nýja, Thank You Very
Quickly, kom svo út fyrir stuttu og
hefur fengið framúrskarandi dóma
og það að vonum. Þess má geta að
Extra Golden er á mála hjá því
fróma fyrirtæki Thrill Jockey.
Þjóðleg tónlist framtíðar
Samhliða því sem þjóðleg tónlist berst um heiminn henda ýmsir hugmynd þaðan á
lofti, steypa saman ólíkum hugmyndum úr ólíkum heimsálfum svo úr verður eitt-
hvað nýtt, þjóðleg tónlist framtíðarinnar. Extra Golden er dæmi um það þar sem
bandarískir rokkarar hafa tekið höndum saman við keníska benga-tónlistarmenn.
Bræðingur Félagarnir í kenísk-bandarísku hljómsveitinni Extra Golden.
TÓNLIST Á SUNNUDEGI
Árni Matthíasson
Þegar tónlist er annars vegar er
Afríka sannkölluð heimsálfa fjöl-
breytninnar og í raun stórmerki-
legt hve gríð-
arlegur munur
er á milli tón-
listarstefna í
álfunni eftir því
hvar er borið
niður. Að því
sögðu þá má
greina það nokkuð vel hvernig
áhrif verða svæðisbundin, til að
mynda kúbverska rúmban, sem
lagði undir sig kongóska tónlist og
barst þaðan um alla Vestur-Afríku
og hafði meðal annars mikil áhrif í
Kenía, en þar er gróskan óvenju
mikil.
Miklu skiptir um þróun mismun-
andi tónlistarafbrigða að í Kenía
eru töluð ríflega fjörutíu tungumál
og í Nairóbí er til að mynda al-
gengt að heyra ýmist sungið á luo,
luhya, kamba eða kikuyu þó svahili
sé opinbert tungumál í landinu.
Það eykur svo enn fjölbreytnina að
mikið er um tónlistarmenn frá ná-
lægum löndum, til að mynda Tan-
saníu og Kongó-lýðveldinu,
Þeim sem vilja kynna sér ken-
íska tónlist er bent á nokkra diska
sem Eatrhworks-útgáfan gaf út
fyrir nokkrum árum. Sumir þeirra
eru illfáanlegir í dag, en aðrir eru
til. Þá er helst að nefna tvær fínar
safnskífur með ýmsum listamönn-
um, Guitar Paradise of East Africa
og Kenya Dance Mania og einnig
Virunga Volcano með Samba Map-
angala & Orchestre Virunga.
Bandaríska fyrirtækið Rounder
Records gaf líka út góða sam-
antekt, The Nairobi Beat: Kenyan
Pop Music Today, og eins er til
ágætis Rough Guide-plata: Kenya -
the Rough Guide to the Music of
Kenya gefur líka ágætt yfirlit.
Globestyle (Ace) útgáfan gaf líka
út fína plötu með D.O. Misiani &
Shirati Jazz, Piny ose mer.
African Acoustic-útgáfuröð
Original Music er lykilsafn fyrir þá
sem kortleggja vilja þróun gít-
arleiks í Austur-Afríku og segja má
að allar plöturnar í þeirri röð séu
hreinasta afbragð. Í kenísku sam-
hengi er þó rétt að mæla sér-
staklega með African Acoustic:
Sounds Eastern and Southern.
Venju fremur fjölbreytt
Hver ræður för?
Málþing Sjónarhóls um félagslega stöðu barna með sérþarfir
fimmtudaginn 19. mars kl. 12.30-17.00
á Grand Hótel, Sigtúni 38.
Á málþinginu verður fjallað um félagslega stöðu barna með
sérþarfir, um reynslu þeirra og upplifun.
Fagfólk, foreldrar, systkini, afar og ömmur og allir þeir sem láta sig
málefni barna með sérþarfir varða eru hvattir til að mæta.
Skráning fer fram á heimasíðu Sjónarhóls
www.sjonarholl.net
www.medico.is
Útsölustaðir með nýja FALSE LASH EFFECT maskarann: Hagkaup - Smáralind,
Hagkaup - Kringlan 1. hæð, Hagkaup - Holtagarðar, Lyf og heilsa - Kringlan, Lyf og heilsa -
Austurveri, Lyf og heilsa - Fjarðarkaup, Lyfjaver - Suðurlandsbraut, Lyfjaval - Hæðarsmára, Rima
Apótek, Árbæjar Apótek, Snyrtivöruverslunin NANA - Hólagarði, Garðs Apótek.
Landið: Lyf og heilsa -Vestmannaeyjum, KS - Sauðárkrók, Lyfsalan - Hólamavík.
NÝR FALSE
LASH EFFECT
MASKARI
...OG AUGNHÁRIN NJÓTA SÍNTIL HINS ÍTRASTA
Fleiri dagsetningar og nánari upplýsingar
á expressferdir.is eða í síma 5 900 100
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum,
gisting í 3 nætur á 4* hóteli á besta stað í borginni,
gönguferð um austurhlutann og íslensk fararstjórn.
Vorferð til Berlínar
1.–4. maí 2009 Verð á mann í tvíbýli:
69.900kr.Íslensk fararstjórn