Morgunblaðið - 25.04.2009, Blaðsíða 8

8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. APRÍL 2009
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
„ÞAÐ er vandræðagangur í kringum ímynd
stjórnmálamanna. Maður tekur eftir því að
það er drungi yfir öllum herferðunum. Engin
gleði eða bjartsýni í gangi. Það er frekar þoku-
kennt og drungalegt andrúmsloft í kringum
þetta nánast allt saman,“ segir Guðmundur
Oddur Magnússon, prófessor í grafískri hönn-
un við Listaháskóla Íslands, um auglýsingar
flokkanna í kosningabaráttunni að und-
anförnu.
Guðmundur segir ímyndarauglýsingar
flestra flokka að þessu sinni einkennast af
naumhyggju (minimalisma). Nærmyndatökur
af andlitum eru einkennandi og Samfylkingin
notar nánast eingöngu svarthvítar ljósmyndir í
sínum auglýsingum. Þá finnst honum merki-
legt hvað litirnir eru dökkir hjá Sjálfstæð-
isflokknum.
„Þetta ber keim af því að aðdragandinn var
stuttur. Það er ekki hægt að fara í mikla hug-
myndavinnu við þær aðstæður,“ segir Guð-
mundur. „Kannski er þetta bara nær sannleik-
anum eins og hann er. Það er ákveðið rof á
milli ímyndar stjórnmálamanna og þess sem
almenningur hefur áhuga á.“
Það einkennir kosningaauglýsingarnar að
engin myndræn hugmyndavinna hefur verið
sett í gang og flokkarnir virðast óttast að beita
myndmálinu. Nærmyndatökur af stjórn-
málamönnum eru t.d. áberandi hjá Vinstri
grænum, sem eru fyrir vikið nánast hættir að
þekkjast, að mati Guðmundar. „Þetta er
rammað þannig af að þú sérð ekki nema miðju
andlitsins og tákn mannsins er nánast þurrkað
út,“ segir hann þessu til útskýringar.
„Það er sálrænt inntak auglýsinganna að
það er drungi yfir þeim.
Þetta er ólíkt kosningum á undanförnum ár-
um þar sem birtan hefur verið notuð og bjart-
sýnin.“
Baráttan ber lítil merki um
götuóeirðirnar í vetur
Atli Rúnar Halldórsson, almannatengill og
fyrrverandi fréttamaður, furðar sig á hvað
kosningabaráttan hefur verið venjuleg „og
hvað sést og heyrist lítið af því að hér voru
götuóeirðir fyrir örfáum vikum og allt á öðrum
endanum. Þetta ástand í vetur einkennir kosn-
ingabaráttuna í ótrúlega litlum mæli,“ segir
Atli Rúnar.
„Ég bjóst við miklu harkalegri átökum í
kosningabaráttunni, en reyndin hefur orðið.
Skýringin er kannski sú, að flokkarnir eru ekki
tilbúnir í þessa kosningabaráttu. Þeir hafa
unnið heimavinnuna illa, voru í þinginu fram á
seinustu stundu og koma í það heila tekið mjög
fátæklegir til leiks.“
Kosningaaðferðirnar sem flokkarnir hafa
gripið til eru mjög hefðbundnar, að mati Atla
Rúnars og það á líka við um það framboð „sem
segist vera arftaki pottanna á Austurvelli. Það
finnst mér skrítið,“ segir hann.
Atla Rúnari og Gunnari Helga Kristinssyni,
prófessor í stjórnmálafræði við Háskóla Ís-
lands, ber saman um að það sé mjög sérstakt
og setji svip sin á kosningarnar að kjósendur
ganga nú að kjörborðinu með þá vitneskju að
núverandi stjórnarflokkar ætla að vinna sam-
an eftir kosningar fái þeir til þess umboð.
Þetta er mjög óvenjulegt í kosningum hér á
landi. Atli Rúnar telur að stjórnarflokkarnir
muni að einhverju leyti njóta þessa í kosning-
unum. „Það er oft skammast yfir því að hér á
landi viti kjósendur aldrei að hverju þeir
ganga eftir kosningar. Nú liggur fyrir í fyrsta
skipti frá því að ég fór að fylgjast með hvaða
ríkisstjórn verður mynduð ef þessir flokkar fá
meirihluta. Það hefur sett ákveðinn svip á
kosningabaráttuna. Einnig hefur umræðan um
leiðtoga flokka verið meiri nú en áður. Þar
skiptist alveg í tvö horn, annars vegar eru leik-
reyndustu mennirnir og svo algjörir nýliðar.“
„Kosningabaráttan er að mörgu leyti
óvenjuleg,“ segir Gunnar Helgi. „Það er m.a.
óvenjulegt að nú eru kjósendur ekki eingöngu
að taka afstöðu til einstakra flokka heldur líka
til ríkisstjórnar. Þetta er óvenjulegt hér á
landi en er hins vegar miklu algengara í ná-
lægum löndum,“ segir hann.
„Það er ríkjandi vantrú á stjórnmálum og
flokkum,“ segir hann ennfremur og segir áber-
andi hversu margir lýsi yfir reiði sinni vegna
stjórnmálastarfseminnar og gagnrýni íslensk
stjórnmál. Flokkarnir hafi af þessum sökum
ekki haft eins mikið vald á kosningabaráttunni
og oft áður. Forystan sé heldur ekki eins
örugg með sig og oft áður.
Drungi í stað gleði og bjartsýni
Gunnar Helgi
Kristinsson
Atli Rúnar
Halldórsson
Í HNOTSKURN
»Lítil hugmyndavinna á bak við aug-lýsingar flokkanna, að mati sérfræð-
ings.
»Reyndur stjórnmálafréttamaðursegir flokkana hafa unnið heimma-
vinnu sína illa fyrir kosningarnar.
»Setur mark sitt á kosningabaráttunaað kjósendur vita að stjórnarflokk-
arnir ætla að halda samstarfinu áfram
fái þeir til þess umboð.
 Sérkennilegri kosningabaráttu að ljúka  Flokkarnir ekki með eins mikið vald á baráttunni og áður
 „Bjóst við miklu harkalegri átökum“  „Vandræðagangur í kringum ímynd stjórnmálamanna“
Guðmundur Odd-
ur Magnússon
Morgunblaðið/Ómar
Slegið á létta strengi Formælendur flokkanna mættust síðasta sinni í beinni útsendingu ríkissjónvarpsins í gærkvöld. Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, Ástþór Magnússon, Bjarni Benediktsson,
Þór Saari, Jóhanna Sigurðardóttir, Guðjón Arnar Kristjánsson og Steingrímur J. Sigfússon. Frambjóðendurnir gátu augljóslega skemmt sér saman þó að ágreiningur væri þó nokkur um málefnin.
„NÚ er það bara úthlaup, fara sem
víðast og tala við kjósendur,“ sagði
önnum kafinn framkvæmdastjóri
eins flokkanna um síðasta dag
kosningabaráttunnar. „Þetta er
lokahnykkurinn og menn eru að
hringja og frambjóðendur hitta
fólk á förnum vegi,“ sagði kosn-
ingastjóri annars flokks. Frambjóð-
endur og aðrir flokksmenn voru á
þönum í allan gærdag á lokasprett-
inum fyrir kjördag. Þær upplýs-
ingar fengust að nú væri meg-
ináherslan lögð á að hitta
kjósendur beint og vera áberandi á
fjölmennum stöðum s.s. í versl-
unarmiðstöðvum og í miðbænum á
höfuðborgarsvæðinu. Á umliðnum
dögum var lagt kapp á vinnustaða-
fundi. Minna var um þá í gær. Þá
sögðust menn nýta netið sem mest,
uppfæra heimasíður og nýta til hins
ýtrasta samskiptavefina Facebook
og Twitter. Formenn flokkanna
voru hins vegar uppteknir í gær við
undirbúning fyrir kosningaþætti
sjónvarpsstöðvanna í gærkvöldi.
Maður á mann á lokasprettinum
Frambjóðendur
á ferð og flugi
XB Spjallað saman í Kringlunni.
XO Menn höfðu skoðanir á málefnunum.
Morgunblaðið/Kristinn
XS Bæklingar skiptu um hendur. XV Áhersla lögð á menn og málefni.
XD Unga fólkið fékk fróðlegan fyrirlestur. XF Ábúðarfullir frambjóðendur og áheyrendur.