Morgunblaðið - 04.06.2009, Síða 18

18 Daglegt líf
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ 2009
Hitamælirinn á Ráðhústorgi – lygamælirinn,
eins og einn vinur minn fyrir sunnan kallar
hann jafnan – sýndi 18 gráður klukkan hálftólf
í gærmorgun. Mælirinn í bílnum sagði mér að
gráðurnar væru 13. Ég get ekki fullyrt hver
hitinn var en man ekki til þess að bíllinn hafi
nokkru sinni logið að mér …
  
Rögnvaldur gáfaði segir senn skilið við félaga
sína í Hvanndalsbræðrum, ef marka má aug-
lýsingar frá hljómsveitinni. Maður veit svo
sem aldrei hvað er satt og hvað logið; þeir
auglýstu lokatónleika sveitarinnar fyrir stuttu
og á sama stað var auglýst „comeback“ degi
síðar; þeir vildu hætta og byrja aftur, eins og
allir hinir!
  
Kvenfélagið Baldursbrá verður 90 ára næsta
mánudag, 8. júní, og af því tilefni verður um
kvöldið afhjúpað söguskilti á steini, í kven-
félagsgarðinum við Skarðshlíð í Glerárhverfi.
  
Baldursbrá fékk landið sem um ræðir leigt ár-
ið 1936 hjá Akureyrarbæ til matjurtarækt-
unar og sá um garðinn allt til ársins 1972 þeg-
ar bærinn tók við honum.
Ekki veit ég hvort vangaveltur barna eru
öðruvísi á Akureyri en annars staðar. Fjög-
urra ára snáði hér í höfuðstaðnum kom móður
sinni í opna skjöldu á dögunum þegar hann
virti hana fyrir sér og spurði: „Mamma, af
hverju er pabbi skotinn í þér? Þú ert ekkert
sæt.“ Móðirin, sem sagði mér nota bene frá
þessu sjálf, er víst ekki enn búin að svara.
  
Gærdagurinn kemur alltaf aftur, stundum í
örlítið breyttum búningi. Í ga mla daga þénaði
einhver úti í heimi á því að ég safnaði leik-
aramyndum þar sem Charlton Heston, Roy
Rogers og Trigger voru í aðalhlutverki. Nú
tröllríða bænum myndir af fótboltahetjum.
  
Löngu eftir að Roy, Trigger og þeir voru og
hétu snerist allt um Michael Jordan en nú
prýða myndir af Torres og Ronaldo og Fabr-
egas kortin. Við Sara, dóttir mín, erum að
safna myndum. Ég fékk að vera með henni í
„liði“ með því skilyrði að kaupa myndapakka
annað slagið en það gengur illa að safna okk-
ar mönnum í Liverpool. Getur verið að
myndir af þeim (næstum því) bestu séu
sjaldgæfari en aðrar?
Geysilega vel heppnaðri AIM-tónlistarhátíð
lýkur í kvöld með tónleikum í Akureyr-
arkirkju þar sem Mótettukór Hallgríms-
kirkju flytur verk eftir Jón Hlöðver Áskels-
son. Tilkynnt var í gær að tónlistarveisla
kvöldsins yrði til heiðurs Dalai Lama og að-
gangur ókeypis.
  
AIM er nú haldin í fjórða skipti og hefur von-
andi fest sig í sessi. Aðsókn var mjög góð og
tónleikarnir hverjir öðrum betri. Stórsveit
Akureyrar lofaði til dæmis sannarlega góðu á
jómfrútónleikunum á Græna hattinum og
varla að maður geti beðið eftir næsta kons-
ert.
  
Spánverjinn Alberto Carmona, sem flutti til
bæjarins í haust, stjórnar stórsveitinni sem
stofnuð var í vetur. Stíft hefur verið æft, oft
marga klukkutíma í senn, þannig að blás-
ararnir voru sumir orðnir býsna aumir í vör-
unum. En þeim fannst það vel þess virði, held
ég, vegna þess hve tónleikarnir tókust vel.
  
Á sýningu sem opnuð var í Minjasafninu á
Akureyri um síðustu helgi gefst fólki kostur á
því að dusta rykið af gömlum minningum og
deila upplifun æskuáranna með afkomendum.
Á sýningunni, Allir krakkar, allir krakkar …
líf og leikir barna, geta börn á öllum aldri
brugðið sér í gervi, leikið sér og sest á skóla-
bekk á sama tíma og minningaflóðið rennur
um hugann, eins og segir í tilkynningu frá
safninu. Opið er alla daga í sumar kl. 11 til 17.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Stórsveit Margot Kiis söng með Stórsveit Akureyrar á jómfrútónleikunum á AIM hátíðinni.
AKUREYRI
Skapti Hallgrímsson
Eftir Kristínu Heiðu Kristinsdóttur
khk@mbl.is
V
ið ætlum að tala um
náttúruna og jurtirnar í
tengslum við ástandið í
dag. Við lifum á tímum
þar sem öryggis-
kenndin hefur verið tekin frá fólki,
við vitum ekkert hvað er framundan.
En þegar fólk getur tengt sig jörð-
inni, þó það sé ekki nema ánægjan
af því að vera úti í garðinum sínum,
þá bætir það öryggiskenndina. Og
því meira sem maður er meðvitaður
um hvað maður getur átt mikla ynd-
isstund í garðinum, þeim mun betra.
Það stendur jú í ágætri bók að mað-
urinn eigi að geta lifað eins og fuglar
himinsins og liljur vallarins,“ segir
Hildur Hákonardóttir, en hún og
Kristbjörg Kristmundsdóttir verða
saman með helgarnámskeið í Heið-
mörk um þarnæstu helgi þar sem
þær ætla að kenna fólki ýmislegt um
gróður jarðar. Þær segja að allir
hafi þörf fyrir snertingu við jörðina.
„Þess vegna eru grænir garðar í
stórborgum og þess vegna sækir
fólk þangað. Hengigarðarnir í Bab-
ýlon til forna, sem eru eitt af sjö
undrum veraldar, eru gott dæmi um
hvernig fólk fann lausnir til að hafa
lifandi gróður í kringum sig, þó svo
að skortur á rými gerði það að verk-
um að ekki væri hægt að rækta
gróður á jörðu niðri.“
Kristbjörg leggur áherslu á að
náttúran eigi okkur mannfólkið, en
ekki öfugt. „Náttúran er sá frum-
kraftur sem gefur okkur hreinustu
og tærustu orkuna. Um leið og
fyrsti sólargeisli sumarsins lætur
sjá sig þá sprettur fólk út, af því það
er innbyggt í okkur að þurfa að
komast í ræturnar okkar, sem er
náttúran.“
Hildur segir að þær ætli á nám-
skeiðinu að kenna hvernig við getum
tengst náttúrunni á ný. „Við ætlum
að leiðbeina fólki með hvernig má
endurvekja þá tilfinningalegu nær-
ingu sem fæst með því að vera í
snertingu við náttúruna. Auk þess
ætlum við að kenna fólki að nýta sér
ýmislegt sem náttúran hefur upp á
að bjóða. Ég tíni mér til dæmis
ferskar jurtir í te á hverjum einasta
morgni næstum allt árið. Þetta er
allt hægt. Við getum ekki aðeins sótt
okkur hressingar- og lækningajurtir
út í náttúruna, heldur getum við líka
nýtt til fæðu ýmsar plöntur sem
vaxa þar. Margir líta til dæmis á
kerfil og fífil sem óvin og illgresi, en
þetta eru villtar og góðar matjurtir.“
Eldhúsgarður og sjálfsþurft
Hildur ætlar líka að skoða okkur
mannfólkið svolítið utanfrá með til-
liti til matarmenningarinnar. „Og
vita hvort ekki sé hægt að létta hana
og einfalda. Við erum búin að gefa
matarmenninguna frá okkur með
því að þiggja allt tilbúið og inn-
pakkað, meira og minna matreitt
fyrirfram. Þá erum við komin í óra-
fjarlægð frá því að vera í frumsnert-
ingu við frumefnin í matnum. Ég
ætla líka að skoða hugtakið eldhús-
garður. Þegar kreppir að þá getur
munað ótrúlega miklu að hafa sinn
eldhúsgarð, sína sjálfsþurft. Því
fylgir líka svo mikil gleði. Sjálfs-
þurftarbúskapur, þó í litlum mæli
sé, er hinn eðlilegi lífsmáti. Ég er
búin að rækta matjurtir í 30 ár og vil
gjarnan miðla af þeirri reynslu
minni. Um leið og maður fer að nota
ferskara hráefni, beint úr garðinum
sínum, þá verður maturinn góður.
Ekki af því maður eldi svo flókið eða
blandi mörgu saman, heldur af því
að hráefnið er svo gott.“
Var bóndi í 20 ár
Kristbjörg ræktaði lífrænar mat-
jurtir lengi vel og lærði af nátt-
úrunni að nýta villtan gróður jarðar
til te-, seyða- og smyrslagerðar. Nú
er hún meira í lækningajurtum,
enda er hún lærður grasagræðari og
í dag framleiðir hún blómadropa úr
íslenskri náttúru. Hún ætlar meðal
annars að kenna fólki á námskeiðinu
hvernig best sé að tína, þurrka og
geyma jurtir sem og grunnþættina í
blöndun jurta til lækninga og hvern-
ig gera megi te, seyði, olíur og fleira.
Kristbjörg segir að bóndinn sé aftur
að vakna í henni, en hún var bóndi í
20 ár í Vallarnesi og ræktaði þar líf-
rænt grænmeti. „Ég flutti að Vall-
arnesi árið 1979 og þá var ég álitin
kexrugluð að vera að rækta lífrænt,
fólki fannst þetta fádæma sérviska
og jafnvel afturför. Fyrsta árið í
ræktuninni lögðust meira að segja
kindurnar á móti mér, það var sér-
staklega ein sem stökk yfir allar
girðingar og át það sem ég var að
reyna að rækta,“ segir Kristbjörg
og hlær að minningunni. „Ég var
með matjurtagarð fyrir fjölskylduna
og gleðin yfir því að fá uppskeru var
mikil. Það var líka svo gaman að
geta gefið öðrum af uppskerunni.
Ég ræktaði tómata og gúrkur í
köldu gróðurhúsi og krakkarnir sem
komu að heimsækja mína krakka
sögðust finna þar bestu tómata í
heimi.“
Arfinn er fullur af C-vítamíni
Kristbjörg segir að í lífrænni
ræktun skipti máli að nota ekki
tilbúinn áburð, heldur náttúrulegan.
„Hvort sem það er safnhaugamold,
fiskimjöl, þangmjöl, þari eða góður
skítur frá búi þar sem ekki er mikið
notað af lyfjum eða tilbúnum áburði.
Og ef það sprettur mikill arfi í mat-
jurtagörðum, þá er um að gera að
borða hann, því hann er svo hollur,
fullur af C-vítamíni og steinefnum.“
Hildur segir að þær tvær hafi
þekkst lengi, en séu enn að læra
hvor af annarri. „Þess vegna ætlum
við að gera þetta saman. Á laug-
ardeginum ætla ég að læra af Krist-
björgu og gera allt sem hún biður
mig um og ég ætla að passa að hún
detti ekki og mismæli sig ekki. Á
sunnudeginum snýst þetta við og
Kristbjörg verður til þjónustu
reiðubúin fyrir mig.“
Morgunbalðið/RAX
Sprellfjörugar Kristbjörg og Hildur eru alltaf til í eitthvert sprell, sérstaklega úti í guðsgrænni náttúrunni.
Ræturnar
okkar eru
í náttúrunni
Þær Hildur og Kristbjörg fæddust með græna fingur
og segja það veita fólki öryggiskennd á óvissutímum
að komast í snertingu við jörðina. Þær ætla að kenna
fólki hagnýt og huglæg ráð til að nýta gróður jarðar,
bæði villtar jurtir sem og ræktaðar í eldhúsgörðum.
13. júní. Laugardagur kl. 10-16:
Jurtatínsla með Kristbjörgu
þar sem hún kennir hvernig gott
er að tína íslenskar villtar jurtir,
þurrka og geyma. Einnig kennir
hún um blöndun jurta til lækn-
inga og sjálfsstyrkingar, hvern-
ig gera má olíur, tinktúrur og
smyrsl.
14. júní. Sunnudagur kl. 10-16:
Hildur kennir að nota íslensk-
ar jurtir í matargerð og fjallar
um einföld atriði eldamennsk-
unnar. Hún kennir okkur um hin
ýmsu brögð og greiningu villtra
plantna í lækningajurtir, krydd
og matjurtir. Kenningar Goeth-
es (og Linnes) verða til umfjöll-
unar.
Gestir fá leiðbeiningar og
uppskriftir hjá báðum kon-
unum. Skráning og nánari upp-
lýsingar hjá Kristbjörgu í s: 861-
1373 eða hjá Hildi í s: 849-8467.
Ódýrt námskeið og börn vel-
komin. Námskeiðið er haldið í
samvinnu við Skógræktarfélag
Reykjavíkur.
Jurtaveisla með
Hildi og Kristbjörgu