Morgunblaðið - 05.07.2009, Blaðsíða 4

4 FréttirVIKUSPEGILL
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5. JÚLÍ 2009
einfaldlega betri kostur
Komdu og njóttu
góðra veitinga
Ekta danskt
smurbrauð
m/rækjum og kaffi
499,-
laugardaga 10-18 sunnudaga 12-18 mánudaga - föstudaga 11-19
s: 522 4500 www.ILVA.is
Eftir Halldóru Þórsdóttur
halldorath@mbl.is
E
nginn sem ég þekki er sáttur við laun-
in. Flótti úr stéttinni hefur verið
vandamál í nokkur ár en nú er fólk
fangar í sínu starfi og enginn þorir að
hreyfa sig. Á að nýta sér ástandið í
þjóðfélaginu til þess að ná fram óviðunandi vinnu-
umhverfi af hálfu yfirmanna og ríkisstjórn-
arinnar?“ Að þessu spyr lögreglumaður sem Morg-
unblaðið ræddi við.
„Helst vil ég að vinnuskylda vaktavinnufólks
minnki, frekar en launahækkun, bara svo við náum
að hlaða rafhlöðurnar. Það slær mig að áður reyndu
menn að fá alla aukavinnu sem gafst til að drýgja
tekjurnar. Unga fólkið sem er núna fæst varla til að
bæta við sig vinnu. Það er einfaldlega uppgefið.“
Að sama skapi er æ algengara að lögreglumenn
leiti úr vaktavinnunni og inn í deildirnar, þar sem
áreitið er minna en launin lægri. Álagið á götunni
er gríðarlegt og streitan í kringum starfið hefur
magnast, „stressið yfir útkallinu sem er á leiðinni“.
Fáum er það betur ljóst en lögreglumönnum að
þarna úti er harður heimur, sem hefur orðið beitt-
ari með árunum samhliða aukinni neyslu fíkniefna.
„Lögreglumenn upplifa óöryggi enda getur maður
hæglega lent í þeim aðstæðum að þurfa liðsauka en
vita að það er langt í næsta bíl.“ Einn lög-
reglumaður segir sögu af útkalli á Álftanesi um
miðjan dag. Þegar hann kallar eftir aðstoð er næsti
lausi bíll í Ártúnsholti. Þannig getur staðan verið á
vaktinni.
Annars staðar hefur lögreglan verið efld
Samkvæmt áætlunum ríkisstjórnarinnar er Lög-
reglunni á höfuðborgarsvæðinu (LRH) gert að
skera niður um 130 milljónir á þessu ári og 320 á
því næsta. Við því er lítið annað í boði en að lækka
launakostnað, sem er um 80% af útgjöldunum. Það
þýðir lækkun launa og fækkun starfsmanna.
„Okkur þykir þetta undarleg ráðstöfun hjá rík-
isstjórninni. Í öðrum löndum þar sem þrengt hefur
að hafa yfirvöld gætt þess að hreyfa ekki við lög-
reglunni, hún hefur frekar verið efld því menn vita
að vandamálunum í samfélaginu fjölgar,“ segir Ar-
inbjörn Snorrason, formaður Lögreglufélags
Reykjavíkur. Aldrei fyrr hafi lögreglumenn verið á
atvinnuleysisskrá, en engir nýir eru ráðnir um
þessar mundir, ekki heldur í stað þeirra sem hætta
vegna aldurs.
Hvorki Arinbjörn né Snorri Magnússon, formað-
ur Landsambands lögreglumanna, eru bjartsýnir
yfir vetrinum sem er framundan. Verði ekki bakk-
að með niðurskurðinn mun fækka í lögregluliðinu
og hér er ekkert þjóðvarðlið eða annað afl til að
taka á móti vaxandi ólgu í þjóðfélaginu.
„Við óttumst því miður að ástandið sem var hér í
febrúar endurtaki sig í einhverri mynd,“ segir
Snorri. Í því samhengi má ekki gleyma óeirða-
kostnaði sem stjórnvöld hafa þurft að leggja til lög-
reglunnar á þessu ári. Við nýja uppreisnaröldu
gæti hann slagað hátt í 200 milljónir.
Löggæsla kostar peninga enda sinnir lögreglan
margvíslegum störfum. Lögreglumaður sem stend-
ur með skjöld á Austurvelli einn dag getur verið
kallaður út seinna í vikunni vegna kvartana yfir há-
vaða hjá nágrannanum. Þegar skera á niður um 320
milljónir á einu ári hjá einu lögregluembætti, LRH,
hvernig á að forgangsraða? Hverju á lögreglan að
sinna og hvenær er útkallið ekki á hennar verk-
sviði?
Kostnaðurinn aldrei verið metinn
„Það þarf að skilgreina hlutverk lögreglunnar
frá grunni og kynna það svo fyrir borgurum, hverju
verður sinnt og hverju er ekki hægt að sinna,“ segir
Snorri. „Í raun hefur aldrei verið metið hvað lög-
reglan kostar, heldur er slumpað á upphæð sem yf-
irstjórninni er svo gert að ráðstafa. Þetta er auðvit-
að óþolandi staða sem forstöðumenn eru settir í.
Fjárveitingarnar eru skornar niður og svo þurfa
þeir að standa frammi fyrir íbúum sinna hverfa og
segja að þeir geti ekki sinnt þessu.“
Morgunblaðið/Júlíus
Enn fækkar á vaktinni
 Fámenni í lögreglunni leiðir til minna öryggis borgara og lögreglumanna  Oft er langt
í næsta bíl  Aldrei hefur verið metið hvað lögreglan kostar né skilgreint hverju hún sinnir
Þögn „Lögreglumenn eru
hræddir við að tjá sig undir
nafni,“ sagði einn lög-
reglumaður. „Maður vill ekki
lenda í ónáð í vinnunni.“
 „Þegar menn bera titla er eins og
þeir séu komnir í sitt sæti. Það
vantar lögreglu út á göturnar,“
segir lögreglumaður sem rætt var
við. Samkvæmt upplýsingum frá
Lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu
eru 164 starfandi að einhverju eða
öllu leyti við almenna löggæslu.
Það er rétt rúmur helmingur heild-
arfjölda starfsmanna.
Viðmælendum Morgunblaðsins
bar saman um að yfirmönnum inn-
an lögreglunnar á höfuðborgar-
svæðinu hefði fjölgað í takt við
sameinað embætti, ekki fækkað
eins og átti að verða.
Fleiri yfirmenn og aðeins
helmingur á götunum
 Veruleg ósátt
ríkir meðal lög-
reglumanna
vegna nýs fyrir-
komulags innan
LRH. Almennri
deild lögregl-
unnar hefur verið
raðað á fimm
lögreglustöðvar í
sínu hverju hverfi
á höfuðborgar-
svæðinu. Sérstak-
ar deildir sem
sinntu rann-
sóknum umferðaslysa, innbrota og
þjófnaða hafa verið lagðar niður.
„Í þessum málaflokkum þarf
ákveðna sérþekkingu, ekki síður en í
fíkniefna- eða kynferðisbrotum. Það
er ljóst að sérþekking og reynsla í
rannsóknum dvínar og kostnaður
vegna vaktavinnu eykst,“ segir
Snorri Magnússon formaður LL.
Markmið breytinganna var að
færa lögregluna nær almenningi,
sem Snorri segir vissulega göfugt í
sjálfu sér og henta ágætlega í sum-
um málaflokkum, svo sem fræðslu-
starfinu sem lögreglan hefur sinnt.
Breytingunni átti líka að fylgja
sparnaður en nú sjá menn fram á
breytingakostnað.
„Við skiljum ekki ávinninginn við
hverfaskiptinguna,“ segir lögreglu-
maður með áratuga starfsreynslu
sem vildi ekki láta nafns síns getið.
„Þeir vilja að við vitum lítið um allt, í
stað þess að vinna á okkar sérsvið-
um sem við höfum áhuga á. Afleið-
ingin er að menn eru ekki vissir
hvernig á að bera sig að og allir
benda á næsta mann. Ég var mjög
fylgjandi sameiningunni sem bjó til
LRH á sínum tíma. Nú er verið að
fara til baka.“
Sérhæfing fyrir bí
Afbrotatölfræði ríkislög-reglustjóra segir sína sögu.
Fjöldi innbrota á frá maí til júní er
1.547 sem er hátt í tvöföldun frá
sama tímabili í fyrra. Á móti eru
færri teknir ölvaðir undir stýri og
hraðakstursbrotum hefur fækkað.
Þá ber að merkja að undanfarið ár
hefur rúmur helmingur fengist með
hraðamyndavélum.
Fjölgun innbrota og þjófnaða
kemur ekki á óvart í því ástandi
sem nú ríkir. Á fækkun umferð-
arlagabrota er líka einföld skýring
og hæpið að hún sé sú að fólk sé
hætt að keyra of hratt.
„Við höfum ekki bolmagn til að
sinna eftirlitinu,“ segir Arinbjörn
Snorrason, formaður Lögreglu-
félags Reykjavíkur og vettvangs-
stjóri á vaktinni hjá LRH. „Ósam-
ræmið milli ólíkra brota segir okkur
bara að löggæslan hefur rýrnað.“
Síðan embætti LRH varð til árið
2007 með sameiningu embættanna
í Reykjavík, Kópavogi og Hafn-
arfirði hefur lögreglumönnum
fækkað um 50 manns eða svo. Nú
starfa 308 menn hjá embættinu,
þar af eru 18 í embættum lög-
reglustjóra, varalögreglustjóra, yf-
irlögregluþjóns og aðstoðaryfir-
lögregluþjóna. Hjá lögreglunni í
Reykjavík störfuðu 236 manns árið
1988. Þá bjuggu þar um 100.000
manns. Nú eru yfir 200.000 íbúar
undir verndarvæng hinna 308
manna Lögreglu á
höfuðborgarsvæðinu.
Arinbjörn áætlar að um hundrað
manns starfi á almennum sólar-
hringsvöktum. Á næturvakt á virk-
um dögum getur fjöldi slíkra vakt-
manna farið niður í tíu manns. Það
þýðir að 4-5 bílar sjá um allt svæðið
milli Hvalfjarðar og Voga á Vatns-
leysuströnd þegar umferðardeildin
er farin heim.
TÍU MENN MILLI VOGA OG HVALFJARÐAR