Morgunblaðið - 05.07.2009, Blaðsíða 49

Menning 49
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5. JÚLÍ 2009
568 8000 – borgarleikhus.is – midasala@borgarleikhus.is
Söngvaseiður (Stóra sviðið)
Sannleikurinn (Litla sviðið)
Spennandi leikár kynnt í ágúst
Við borgum ekki (Nýja sviðið)
Uppsetning Nýja Íslands.
Söngvaseiður. Sala hafin á sýningar í haust.
Munið afslátt fyrir viðskiptavini Vodafone!
Lau 11/7 kl. 19:00 Ö
Fim 9/7 kl. 20:00
Lau 5/9 kl. 19:00 Ö
Sun 6/9 kl. 19:00 Ö
Mið 9/9 kl. 19:00 U
Fim 10/9 kl. 19:00 Ö
Fös 11/9 kl. 19:00
Fös 18/9 kl. 19:00 Ö
Lau 19/9 kl. 19:00 U
Sun 20/9 kl. 14:00 Ö
Lau 26/9 kl. 14:00 Ö
BRÁK eftir Brynhildi Guðjónsdóttur (Söguloftið)
BANDIÐ BAK VIÐ EYRAÐ (HVÍTISALUR)
Tvær Grímur 2008 - Besta leikkonan - Besta handritið
Fim 23/7 kl. 21:00 Tónleikar
Sun 12/7 kl. 16:00
Lau 18/9 kl. 16:00
Sun 26/9 kl. 16:00
Lau 8/8 kl. 20:00
Sun 16/8 kl. 16:00
Lau 22/8 kl. 20:00
Sun 30/8 kl. 16:00
Landnámssetrið í Borgarnesi
437 1600 landnamssetur@landnam.is
Eftir Helga Snæ Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
VEFSÍÐA vikunnar er kvikind-
isleg í garð Japana, það verður að
segjast. En hún er samt drepfynd-
in! Við verðum bara að vona að
Japanarnir nái að hefna sín á þeim
sem eru sleipari í ensku, t.d. þeim
sem halda að þeir kunni japönsku
en kunna hana engan veginn.
Vefsíðan er helguð ýmsum þeim
misritunum eða mismælum sem
finna má í Japan á enskri tungu en
eins og alkunna er þá eiga Japanar
það til að ruglast á r-um og l-um
og þaðan er „engrish“ komið, þ.e.
english eða enska. Á vefsíðunni má
skoða ógrynni slíkra mistaka og
eru þau flokkuð eftir efni, t.d. í
bækur, byggingar, tölvur, drykki,
matseðla og skilti.
Sem dæmi um það síðastnefnda
má sjá mynd af skilti fyrir sjáv-
arréttastað sem á stendur: Main
Hall of Seafool Restaurant, eða
Aðalsalur sjávarfíflaveitinga-
staðar. Oft verður misskilning-
urinn, eða öllu heldur hin mis-
heppnaða þýðing, til þess að merk
ljóð líta dagsins ljós, t.d. þetta
fengið úr rjómaísauglýsingu:
„Taste smooth/ [Aoyagi’s soft ice
cream]/and soft is the feature. If it
stuffs into its mouth, substance
and a taste will spread/ to the limit
of a mouth./ It is infatuation once
it eats!“.
Kirkja fyrir ávexti
Öllu styttri en ekki síður
skemmtileg skilaboð má t.d. finna í
flokki farartækja, t.d. leigubíl sem
á stendur: „For rent dead body
freezer box“, þ.e. „frystikista fyrir
lík til leigu“ eða „church of fruits“,
þ.e. „kirkja fyrir ávexti“.
Vefsíðu þessari hefur verið hald-
ið úti í ein 13 ár og því ættu
áhugasamir að geta hangið á henni
dögum saman. Þá má lesa blogg
áhugasamra um „engrish“ og
kaupa ýmsan varning með þessu
skemmtilega tungumáli, m.a.
drykkjarkönnur og nærboli.
Ensk tunga vefst um japanska tönn
Varúð, fótur! Eins gott að menn vari sig á týnda fætinum. Ein af mörgum
bráðfyndnum ljósmyndum á vefsíðunni Engrish.com.
VEFSÍÐA VIKUNNAR: ENGRISH.COM»
S
vo var því til að mynda
farið með fyrstu plötu
Matt Jones sem mér
barst sem prufuútgáfa
fyrir nokkrum mán-
uðum. Hún hljómaði eins og hver
önnur þjóðlagapoppskífa, og af
slíkum plötum er meira en nóg, en
svo þegar ég mundi skyndilega eft-
ir einni textahendingu á plötunni
(„And one night a year / You think
back to your marble dream“) og
tók skífuna í spilun að nýju áttaði
ég mig á að hér var komin plata
sem myndi lifa árið.
Ragtime er málið
Matt Jones, sem fæddur er og
upp alinn í Ypsilanti í Michigan, er
kominn af tónlistarfólki, því afi
hans og amma í aðra ættina voru
sirkusmúsíkantar og móðir hans
líka, auk þess sem faðir hans ku
vera liðtækur harmonikkuleikari.
Hann sýndi líka snemma tónlist-
arhæfileika og átta ára gamall var
hann kominn í píanónám hjá nunnu
í næsta bæ. Píanóið átti líka hug
hans allan, en hann var ekki sáttur
við músíkina sem lögð var fyrir
hann, því enga tónlist kunni hann
betur að meta en ragtime og linnti
ekki látum þar til kennslan snerist
um það eitt að spila slíka músík.
Þegar hann var búinn að koma
málum svo að aðeins var kennt rag-
time og þá aðallega með því að
spila lög eftir Scott Joplin, bætti
hann við sig hljóðfærum meðfram
píanóspiliríi, næst lærði hann á
saxófón, svo túbu, gítar, trommur
og bassa og eiginlega öll hljóðfæri
sem hann komst yfir. Sem ungling-
ur var hann síðan í ýmsum hljóm-
sveitum og spilaði allskyns músík
þó mest hafi það verið misjafnlega
eldað rokk.
Í ljósi þess hve mörg hljóðfæri
léku í höndum hans var Jones au-
fúsugestur í fjölda hljómsveita því
hann gat alltaf hlaupið í skarðið.
Hann lét þó vera að syngja, en þeg-
ar hann hafði fengið fylli sína af að
spila með öðrum gaf augaleið að
hann myndi syngja sjálfur eigin lög
með misjöfnum árangri eins og
hann lýsir því sjálfur.
Myndarlegur
menningarkimi
Ypsilanti er í Michigan eins og
getið er, nánar tiltekið í Washte-
naw sýslu, en stærsta borg í þeirri
sýslu er Ann Arbor og þar hefur
myndast myndarlegur menning-
arkimi tónlistarmanna, lagasmiða
og söngvara, sem feta áþekka slóð í
tónlist, hálfrafmagnað sveitaskotið
popp með snúnum og lykluðum
textum. Chris Bathgate er sjálf-
sagt þekktastur þeirra, enda hefur
hann gefið mest út, en það er spá
mín að Matt Jones eigi eftir að ná
langt.
Ragtime er ekki síst sprottið
uppúr því er blökkumenn í New
Orleans fengu í hendurnar hljóð-
færi herlúðrasveita Suðurríkja-
manna í kjölfar þrælastríðsins og
tóku að hræra saman marsa, sálma
og blús. Kemur ekki svo á óvart að
þrælastríðið, sem Bandaríkjamenn
kalla borgarastríðið, er í miklu
uppáhaldi hjá Jones. Hann hefur
líka lýst því að sín helsta iðja þegar
stund gefst á milli stríða sé að
semja ragtime-lög um þrælastríðið.
Jones sendi frá sér EP plötu fyr-
ir fjórum árum, Right to Arms, og
svo kom fyrsta breiðskífan, The
Black Path, sem getið er um hér að
ofan, út í ársbyrjun. Eins og hann
lýsir því sjálfur tók drjúgan tíma
að taka plötuna upp, því hann seg-
ist hafa verið ár í hljóðverinu meira
og minna. Hann fékk ekki marga
sér til aðstoðar, en þó sellóleikara,
fiðluleikara, básúnuleikara og
kontrabassaleikara.
arnim@mbl.is
Lágstemmd hægfara snilld
Það kemur títt fyrir að
manni berst plata sem
rennt er í gegn einu
sinni eða tvisvar og
hverfur svo í hauginn í
kjallaranum. Ein-
hverjum tíma síðar man
maður kannski eftir
einni hendingu á plöt-
unni, viðlagi, textabroti
eða jafnvel bara hljóm
raddar, grefur plötuna
upp og sjá: hér er komið
meistaraverk, lág-
stemmd, hægfara snilld.
TÓNLIST Á SUNNUDEGI
Árni Matthíasson
Matt Jones Af sirkusmúsíköntum kominn og hæfileikaríkur mjög.
Tónlistina sem Matt Jones fæst
við hafa sumir kallað einfaldlega
americana, órafmagnaða þjóð-
lagatónlist, sem er svo notaður
merkimiði að hann er nánast
marklaus. Að því sögðu má samt
nota hann til að gefa nasasjón af
því hvað menn eiga í vændum.
Dæmi um slíka tónlist:
CHRIS BATHGATE hefur verið að í
nokkurn tíma, sendi frá sér fyrstu
smáskífuna fyrir sjö árum, en
breiðskífurnar eru orðnar fimm.
Sú síðasta og besta er A Cork Tale
Wake sem One Little Indian gaf út í
Evrópu á síðasta ári.
BON IVER / JUSTIN VERNON er frá
Wisconsin og sló í gegn með sinni
fyrstu plötu, For Emma, Forever
Ago, sem kom út fyrir tveimur ár-
um. Hann tók skífuna upp í fjalla-
kofa einn síns liðs og það skilar sé
í einkar persónulegri og innilegri
plötu.
GARETH DICKSON er skoskur og
sannar það að ekki er gott að
drepa músík í skilgreiningardróma
því hann er að spila tónlist sem er
mjög lituð af bandarískri þjóðlaga-
hefð. Platan Collected Recordings
sem kom út fyrir skemmstu sann-
ar það.
Órafmögnuð þjóðlagatónlist
BRESKA leikkonan Emma Watson,
sú sem leikið hefur Hermione Gran-
ger í kvikmyndunum um Harry Pot-
ter, segist hafa kviðið því svo að
kyssa mótleikara sinn Rupert Grint í
nýjustu myndinni að hún hafi hrein-
lega ráðist á hann þegar að tökum
kom, í því skyni að ljúka því sem
fyrst af. Allt fór þó að lokum vel því
kossinn var festur á filmu. Ástin
grípur unglingana í Harry Potter.
Reuters
Emma Watson Kveið því að kyssa.
Illu er best
af lokið
TVÍEYKIÐ Wulffmorgenthaler,
þ.e. Danirnir Mikael Wulff og And-
ers Morgenthaler, hefur setið sveitt
á Hróarskelduhátíðinni við mynda-
brandarasmíði þá sem þeir eru
kunnir fyrir (sjá wulffmorgentha-
ler.com). Hátíðargestir sóttu tjald
þeirra félaga í hundraðavís miðviku-
daginn sl. og fengu að taka þátt í
hugmyndavinnunni.
Voru þar m.a. gerðar kröfur um
að í brandaranum væri typpi en að
lokum varð niðurstaðan sú að gera
grín að Chris Martin, söngvara
Coldplay, og Jimi Hendrix. Grínið
felst í að benda á að rokkið sé orðið
heldur leiðigjarnt, Hendrix drukkn-
aði í eigin ælu (eða var hann myrt-
ur?) en Chris Martin borðar lífrænt
tofu. Brandarann má sjá á
www.roskilde-festival.dk/uk/
stories_2009/wulff_morgenthaler/
en hann er dagsettur 2. júlí.
Svartur húmor Hluti brandarans.
Grín á Hró-
arskeldu