Morgunblaðið - 09.08.2009, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. ÁGÚST 2009
3 0 0 k r .
a f v e r ð i þ e s s a r a r v ö r u r e n n a
ó s k e r t a r s e m g j ö f t i l
V I L D A R B A R N A
Gefðu með þér
Þ e i r s e m s n æ ð a g æ ð a l a x
g l e ð j a V i l d a r b ö r n í l e i ð i n n i
V i ð g e f u m í F e r ð a s j ó ð l a n g v e i k r a b a r n a : E N N E M M · H a g k a u p
I n s p i r e d b y I c e l a n d · K a s k ó · K r a m b ú ð i n · K r ó n a n · M e l a b ú ð i n
N e t t ó · N ó a t ú n · Ó p a l S j á v a r f a n g · R ý m i · S a m k a u p · S v a n s p r e n t
1 0 - 1 1 · V ö r u m e r k i n g
3 0 0 k r
.
a f v e r ð
i þ e s s a
r a r v ö r
u r e n n
a
ó s k e r t
a r s e m
g j ö f t i
l
V I L D A R
B A R N A
3 0 0 k r . a f h v e r r i s e l d r i v ö r u
r e n n a ó s k e r t a r t i l V I L D A R B A R N A
Helgi: „Þegar Friðþjófur fæddist var ekki til
siðs að feður væru viðstaddir svo ég beið
frammi meðan hann kom í heiminn. En svo
fékk ég að sjá hann og hann var stór og mynd-
arlegur strákur. Ég sagði konu minni að ég
hefði ákveðið að fyrsti strákurinn sem við
eignuðumst skyldi heita Friðþjófur. Ég á fjóra
hálfbræður, pabbi missti móður þeirra, og ég
var fimmti strákurinn hans, sá fyrsti í seinna
hjónabandi. Friðþjófur var næstyngstur, mik-
ill íþróttamaður, frekar lágur og þrekvaxinn.
Hann dó af slysförum rétt rúmlega tvítugur.
Hann hafði verið á fimleikaæfingu, sem var
lokið en hann ákvað að taka eitt stökk í viðbót
á svifránni, datt og kom niður á höfuðið og
hálsbrotnaði. Hann dó tveimur dögum síðar.
Ég tók dauða hans ákaflega nærri mér og
nafnið tók ég að mér.
Við bjuggum í Hlíðarenda þegar Friðþjófur
fæddist, þá spilaði ég með Val. Svo kom
Steinn, þeir Friðþjófur eru á sama árinu í níu
daga. Þriðji sonur okkar er Helgi Valur og þá
létum við hjónin barneignum lokið.
Friðþjófur var mjög vinsæll meðal Vals-
aranna. Hann var farinn að tala áður en hann
tók tennur og rúmlega ársgamall stóð hann
uppi á borði í búningsherberginu og söng fyrir
Valsmennina. Það var sérstaklega eitt lag sem
menn vildu heyra og satt að segja lærði hann
það af mér. Ég tók þátt í dægurlaga-
söngkeppni KK og söng eitthvað með hljóm-
sveitinni og lagið Any time loddi við mig á
þessum árum. Friðþjófur var fljótur að til-
einka sér lagið og söng það óspart við miklar
vinsældir.
Hann var geðgóður og ljúfur krakki í allri
umgengni og langt í frá einhver friðarspillir,
enda ljúfmennska frekar tengd nafninu en það
hljómar.
Svo fluttum við upp á Akranes vorið 1956 og
þar fæddist Helgi Valur. Satt að segja kannast
ég ekki við að hafa alið drengina upp, það hlýt-
ur móðir þeirra að hafa gert. Ég var á kafi í
fótbolta og alltaf á ferðinni og ég man ekki til
þess að ég setti ofan í við Friðþjóf eða bræður
hans.
Hann var reyndar ekkert duglegur að læra,
en það var allt í lagi.
1965 byrjaði ég í lögreglunni og ég held að
það hafi verið viss hemill á þá bræður. Kannski
talaði ég eitthvað við þá um það að það væri
ekki gott fyrir lögregluþjón ef synir hans væru
pörupiltar eða svæsnir prakkarar. En ekkert
slíkt kom upp. Hafi þeir gert eitthvað af sér,
sem ég dreg nú ekki í efa að hafi gerzt, þá fóru
þeir vel með það og földu fyrir mér. Ég fékk
aldrei neinar ábendingar um það að ég ætti að
byrja uppeldið heima hjá mér. Seinna frétti ég
eitt og annað. Nei, ég er búinn að gleyma því
öllu. Þeir voru samtaka um að láta mig ekki
frétta neitt.
Vantaði ljósmyndara á fótboltaleikina
Á þessum árum var ég alltaf að skrifa, fyrst í
Alþýðublaðið og svo í Morgunblaðið. Ég var
orðinn þreyttur á því að þurfa alltaf að taka ljós-
myndir með fréttunum, sérstaklega fótbolta-
leikjunum, og þegar Friðþjófur var 12 ára
hvatti ég hann til þess að fara á ljósmynd-
anámskeið hjá æskulýðsnefnd bæjarins. Hann
fór á námskeiðið, vann þar til verðlauna og hef-
ur ekki sleppt myndavélinni síðan. Við fengum
svo gamlan stækkara af Alþýðublaðinu, hann
var nú eiginlega hálfónýtur en dugði Friðþjófi
til að komast af stað. Hann var strax ótrúlega
flinkur strákurinn og hjálpaði mér mikið. Hon-
um gekk vel og hann var harðduglegur. Ég man
sérstaklega eftir ferð okkar með Steinari Lúð-
víkssyni, aðalíþróttafréttamanni Morgunblaðs-
ins, á landsmót UMFÍ á Sauðárkróki 1971. Af-
rakstur ferðarinnar birtist á þriðjudegi í 12
síðna blaði, sem var allt um landsmótið, við
Steinar skrifuðum og Friðþjófur tók langflestar
myndirnar. Steinar fór í bæinn á miðjum sunnu-
degi, við Friðþjófur kláruðum mótið og keyrð-
um suður um nóttina. Svona eftir á að hyggja
var það eiginlega með ólíkindum hvað Frið-
þjófur var fljótur til og bráðger ljósmyndari.
Hann var liðtækur fótboltamaður og fór í
fyrstu Evrópumótsferðina til Möltu. Hann var
líka liðtækur badmintonmaður. En mér fannst
vanta í hann allt keppnisskap. Hann var
ómögulegur í því að tuskast við bræður sína
eða aðra. Hann gat ekki beitt sér, heldur hló
bara. Ég held að hann hafi aldrei skipt skapi.
Það gengur náttúrlega ekki á fótboltavell-
inum!
Árið ’72 fluttum við til Reykjavíkur, Frið-
þjófur og Helgi Valur fluttu með okkur en
Steinn varð eftir á Skaganum. Skömmu seinna
hringdi Bjarni Sigtryggsson á Alþýðublaðinu
og falaðist eftir Friðþjófi sem ljósmyndara. Ég
sagðist ekki telja hann tilbúinn til þess, en
Bjarni gaf sig ekki og Friðþjófur fór og réðst
sem ljósmyndari á Alþýðublaðið. Síðan hefur
ljósmyndun átt hug hans og hjarta.
Sýningar og bækur saman
Við höfum haldið nokkrar sýningar saman.
’92 kom ég til hans og sagðist ætla að vera með
ljósmyndasýningu á afmæli bæjarins. Hvað
ætlar þú að sýna? spurði hann. Ég á fullan
kassa af filmum. Viltu ekki kíkja á þær fyrir
mig? Láttu þér ekki detta í hug að þar sé eitt-
hvað sýningarhæft. En nokkrum dögum
seinna hringdi hann og sagði að innihald kass-
ans væri miklu betra en hann hefði átt von á.
Þetta getur orðið helvíti góð sýning hjá þér.
Vilt þú ekki sýna með mér? spurði ég. Og það
varð úr að ég sýndi ekki bara 30-40 myndir
eins og ég hafði hugsað mér, heldur 140, og svo
var Friðþjófur með myndir líka. Þetta var nú
mest honum að þakka, því hann vann allar
myndirnar og stækkaði þær, eins og hann hef-
ur gert í sambandi við þær þrjár, fjórar sýn-
ingar sem við höfum haldið. Ein var bara um
Akrafjallið og önnur bara um Langasand og
frænka okkar, Hrönn Eggertsdóttir listmálari,
sýndi með okkur. Svo var sýning sem hét
Feðgar á ferð.
Það góða við Friðþjóf er að hann er óend-
anlega ljúfur og almennilegur í öllu samstarfi
og svo hjálpsamur. Ég væri nú ekki kominn
langt upp úr filmukassanum án hans.
Svo höfum við unnið saman bækur um
Grímsey, þar hefur Friðþjófur tekið feikilega
margar fínar myndir. Ég gaf út ljósmyndabók
eftir hann, 101 Reykjavík, sem ég hef því mið-
ur ekki verið nógu duglegur að ýta áfram. Það
eigum við Friðþjófur sammerkt að hvorugur
hefur bíssnissvit. Honum finnst bara sjálfsagt
að gera hluti sem hann er beðinn um.
Það eru nú bara tuttugu ár á milli okkar
Friðþjófs og ég hef alltaf litið á þessa stráka
mína sem vini mína, ég hef aldrei ráðskast með
þá, ég styð þá þegar þeir leita til mín og ég
bakka þá upp í því sem þeir vilja gera.
Friðþjófur er einstakt ljúfmenni, ég man
ekki til þess að okkur hafi orðið sundurorða.
Hann er hæfileikaríkur og hörkuduglegur.
Hann hefur ótrúlega næmt auga fyrir mynd-
efnum, ég hef tekið eftir því þegar við erum að
þvælast saman hvað hann tekur eftir öllum
sköpuðum hlutum og hann er einstaklega vel
læs á náttúruna. Svo er hann duglegur og
ósérhlífinn. Það skiptir ekki máli hvaða dagur
er, ef þarf að gera eitthvað, þá er drifið í því.
Bæjarlistamaður Akraness
Friðþjófur er rólegur og yfirvegaður í dag-
legri umgengni. Hann er ekki daufgerður
heldur þvert á móti glaðlyndur og hann er
mikið partíljón og heldur þá uppi fjörinu með
gítarspili og söng.
Við stofnuðum Ljósmyndasafn Akraness
ásamt Akraneskaupstað og gáfum því eig-
inlega allar okkar myndir. Friðþjófur hefur
unnið talsvert við safnið og margt fyrir bæinn
og var bæjarlistamaður eitt sinn, þótt hann sé
ekki fæddur á Akranesi né búi hér.
Ef ég ætti að finna að einhverju í hans fari,
þá held ég að hans stærsti galli sé hógværðin
og hlédrægnin. Þetta eru kostir upp að
ákveðnu marki, en mér hefur stundum fundizt
Friðþjófur mega láta meira að sér kveða.
Hann er um of lítillátur maður.“
Hæfileikaríkt og hörkuduglegt ljúfmenni