Morgunblaðið - 09.08.2009, Blaðsíða 30

30 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. ÁGÚST 2009
• Meðeigandi óskast að nýju framleiðslufyrirtæki. Reiknað er með 30-35%
árlegri ávöxtun eigin fjár næstu árin.
• Sérverslun með fatnað á góðum stað. Ársvelta 150 mkr. Góð framlegð.
• Iðnfyrirtæki í matvælaframleiðslu með mikinn og vaxandi útflutning. Ársvelta
240 mkr.
• Rótgróið iðnfyrirtæki. Ársvelta 450 mkr.
• Innflutnings- og framleiðslufyrirtæki í byggingariðnaði. Ársvelta 400 mkr.
Hagstæðar skuldir.
• Rótgróið innflutnings- og framleiðslufyrirtæki. Ársvelta 130 mkr.
• Þekkt innflutningsfyrirtæki með eigin verslanir. Ársvelta 240 mkr. EBITDA 35
mkr. Hagstæðar skuldir.
• Þjónustufyrirtæki sem selur fyrirtækjum lögbundna þjónustu með föstum
samningum. Ársvelta 170 mkr.
• Innflutningsfyrirtæki með fatnað og vefnaðarvöru. Ársvelta 150 mkr.
• Deildarstjóri-meðeigandi óskast að meðalstóru þjónustufyrirtæki á sviði tölvu-
og tæknibúnaðar. Æskilegt að viðkomandi sé rafeindafræðingur eða hafi
svipaða menntun og starfsreynslu. Fyrirtækið er ört vaxandi og er nú með 12
starfsmenn. Fyrirtækið er 100% í eigu starfsmanna.
• Heildverslun með neytendavörur (ekki matvæli). Ársvelta 260 mkr.
• Þekkt sérverslun með heimilisvörur. Ársvelta 150 mkr. Góður leigusamningur.
AÐ UNDANFÖRNU hafa mál
verið að skýrast hvernig Icesave-
málið er vaxið og að við Íslend-
ingar höfum í raun enga möguleika
á því að bakka út úr þeim samningi
sem búið er að gera, þó með þeirri
veiku von að takast muni að koma
inn einhverjum vörnum í formi fyr-
irvara. Margir hafa lagt orð í belg
um hvaða áhrif samningurinn hef-
ur á líf okkar til ársins 2024, en þá
lýkur fyrsta áfanga Icesave-
málsins, en hvað tekur þá við? Ég
ætla að leggja eftirfarandi til mál-
anna, og vona að mér fyrirgefist
framhleypnin. Exel-töflureiknir
settur upp með ríkissjóð sem ger-
anda og hvernig fjárstreymi (cash
flow) liti út tímabilið 2009-2024.
(Hér eru settar fram þær for-
sendur sem ég gef mér, en töflu-
reikni sleppt til að spara pláss).
Sjá töflu
Reiknað er með að ríkissjóður
verði í jafnvægi til 2012 en síðan
verði afgangur 5 milljarðar á ári út
tímabilið til 2024. Með þessum for-
sendum munu umsamin lán
tryggja ríkissjóði hallalausan
rekstur til 2020 og
þar með greiðslu-
getu á vöxtum og af-
borgunum Icesave-
lánsins til 2020. Síð-
an hallar undan fæti
og árið 2024 verður
uppsafnaður halli á
ríkissjóði 288 millj-
arðar. Árið 2020
þarf ríkissjóður nýja
(r) lántökur upp á
288 milljarða, eða
auknar tekjur frá
2015 til að brúa bil-
ið, eða í nauð að
skera niður útgjöld ríkisins um-
fram það sem fyrir liggur á næstu
misserum. Nema málið leysist af
sjálfu sér, sem virðist sú lausn sem
ráðamenn treysta helst á um þess-
ar mundir. Sama hvað gert verður,
munu landsmenn lifa
við allt önnur og erf-
iðari lífskjör fram á
miðja þessa öld, en við
höfum lifað við síðustu
áratugina.
Að lokum get ég
ekki stillt mig um að
benda á tillögu mína
um að lífeyrissjóðir
landsmanna komi að
lausn Icesave (með
góðu eða illu) og greiði
Icesave-skuldina, yf-
irtaki eignir LÍ í Lond-
on og á móti gefi rík-
issjóður út gengistryggt
skuldabréf með sömu vöxtum og
seðlabankar Hollands og Bret-
lands bjóða, með einum gjalddaga
2015. Þá verður skuldin gerð upp
og samið um nýtt lán sem miðast
við greiðslugetu ríkissjóðs, enda
sé tryggt að lífeyrissjóðirnir komi
hallalausir frá þessum við-
skiptum. Er ekki betra að 329
milljarða vextir af Icesave-láninu
renni til sjóða Íslendinga sjálfra,
en í hirslur Breta og Hollend-
inga?
Eftir Björn Jóhannsson
»Reiknað er með að
ríkissjóður verði í
jafnvægi til 2012 en síð-
an verði afgangur 5
milljarðar á ári út tíma-
bilið til 2024.
Björn
Jóhannsson
Höfundur er tæknifræðingur.
Icesave 2024, hvað svo?
Gefnar forsendur:
Ríkissjóður A-hluti (Allar upphæðir í milljörðum)
Rekstrarár 2008 2009
Skatttekjur 430 364
Aðrar tekjur 36 30
Annað 7 9
Tekjur alls 473 403
Gjöld alls 434 555
Tekjujöfnuður 39 -153
Nýjar lántökur:
Frá vinaþjóðum 324 12 ára afborgunarlaust í 5 ár vextir 6,6% 176
Frá ASG 111 7 ára afborgunarlaust í 3 ár vextir 6,6% 40
Isesave 640 15 ára afborgunarlaust í 7 ár vextir 5,6% 329
Samtals lán 1075 Samtals vextir 545
Til frádráttar:
Eignasafn LÍ 600
Ráðstöfun lána 2009: 1075
Jöfnun halla ríkissjóðs 153
Framlag til bankanna 270
Eftirstöðvar lána 2010 653
Ríkissjóður verði í jafnvægi til 2012
Afgangur af ríkissjóði 2013-2024 verði árlega 5 milljarðar
Í KJARASAMNINGUM hafa at-
vinnurekendur ávallt verið blankir,
meira að segja í góðærinu þegar
milljarðarnir flutu um fyrirtækin.
Launþegar hafa aftur á móti verið
að lækka í launum vegna rangar út-
færslu á skattalögum og orðið því af
góðærinu. Samkvæmt stöðuleika-
samningnum eiga launþegar að taka
á sig verðhækkanir, óbættar, að
undaskildri hækkun upp á verðgildi
einnar máltíðar í mánuði fyrir fjög-
urra manna fjölskyldu. En atvinnu-
rekendur geta hækkað vöru og þjón-
ustu eftir áframhaldandi útrásar-
hugarfari, eins og verðþróun sýnir.
Í Kastljósi var forseti Alþýðu-
sambandsins svo harður málsvari at-
vinnurekenda að Vilhjálmur Eg-
ilsson þurfti ekki annað en sitja
brosandi í stólnum.
Hart er deilt um Icesave-reikn-
ingana og mörgum finnst þar rétt-
lætið fótum troðið. Bankarnir voru í
einkaeign og viðskiptin að stórum
hluta á milli einstaklinga sem ábyrg-
ir voru gjörða sinna. Þeir söfnuðu
sparifé annarra, eyddu því og sendu
þjóðinni reikninginn og hún svo gerð
að óreiðuþjóð á erlendum vettvangi.
Verði bankarnir seldir, þarf að gæta
vel að ábyrgð þjóðarinnar á viðskipt-
unum.
Undarlegt finnst mér ef sjávar-
útvegsráðherra ætlar að gefa
ákveðnum útgerðarmönnum áfram
kost á að ausa hundruðum milljarða
í vasann fyrir ekki neitt og rýra
þannig arð þjóðfélagsins af fisk-
veiðum. Ég held að þjóðin sé búin að
fá nóg af botnlausum yfirgangi auð-
manna. Sumir útgerðarmenn voru í
útrásinni og eiga ekkert inni hjá
þjóðinni. Við þessar aðstæður ætti
ríkið, í næstu kvótaúthlutun, að út-
hluta kvótanum til allra sem hafa
verið við veiðar í samræmi við það
sem þeir hafa veitt og banna allt
kvótabrask og gera upp óljósa
kvótaeign síðar.
Skattahækkanir ríkisstjórnar-
innar á laun yfir 700 þús. hafa farið
illa í fólk með háar tekjur eins og
alltaf ef það á að borga eitthvað til
þjóðfélagsins. Ég hef áður sett fram
þá skoðun mína að ekkert starf sé
meira virði en þrenn verkamanna-
laun, allt sem þar er fram yfir sé gjöf
frá þjóðfélaginu. Þess vegna gætu
laun yfir 700 þús. hæglega greitt allt
að 100 þús. í viðbótarskatta á mán-
uði án þess að það skaðaði heim-
ilisreksturinn. Þegar miðað er við að
innan við 200 þús. kr. eiga að nægja
heimilisrekstri verkamanna.
Nýlega féll dómur í eineltismáli
veðurfræðings. Skaðabæturnar voru
500 þús. kr. Upphæðin vekur veru-
lega athygli. Þeir, menn sem felldu
þennan dóm, myndu sennilega vilja
fá nokkra tugi milljóna í starfsloka-
samning. Þetta sýnir að þeir voru að
sækja fé fyrir Jón.
Markaðssetning íbúðarhúsnæðis
er einn mesti skaðvaldur þjóðfélags-
ins. Íbúðarhúsnæði er jafn nauðsyn-
legt manninum og matur. Að hneppa
íbúðakaupendur í ævilangt skulda-
fangelsi gerir hann ófæran um að
taka virkan þátt í uppbyggingu sam-
félagsþjónustunnar. Ef íbúðarverð
og lánakjör væru miðuð við að íbúð
væri greidd upp á 10 árum, myndu
skatttekjur ríkissjóðs stórhækka og
þar með færðist fjárflæðið meira frá
bönkunum yfir til þjóðfélagsins.
GUÐVARÐUR JÓNSSON
Valshólum 2 Rvík.
Burt með spillinguna
Frá Guðvarði Jónssyni
ÍSLENSK ættleiðing hjálpar til-
vonandi foreldrum að finna barn
sem þarf á þeim að halda. Þetta eru
börn frá Kína,
Indlandi og fleiri
löndum. Það er
sjaldgæft en
kemur samt fyrir
að íslenskt ung-
barn er ættleitt á
sama hátt og
börn sem koma
erlendis frá.
Barnavernd sér
um að koma ís-
lensku börnunum til ættleiðing-
arforeldra.
Fólk sem vill verða foreldrar bíð-
ur „í röðum“ og í langan tíma í von
um að fá að ættleiða barn. Nýlega
voru reglur um ættleiðingar hertar í
Kína, sem gera það að verkum að
fólk þarf nú að bíða enn lengur.
Konur á Íslandi sem eru ófrískar
og íhuga fóstureyðingu eiga rétt,
samkvæmt íslenskum lögum, á
fræðslu um þann félagslega stuðn-
ing sem er í boði fyrir þær, ákveði
þær að ganga með barnið. Þetta er
mjög gott og ég vona að það sé farið
eftir þessum lögum. Það sem vantar
þó tilfinnanlega í löggjöfina er að
konur séu fræddar um að það er
mjög raunhæfur möguleiki að gefa
barnið, sem þær bera undir belti, til
ættleiðingar og að þær geti verið
vissar um að tilvonandi foreldrar
barnsins hafi gengist undir ná-
kvæma athugun hjá barnavernd-
aryfirvöldum. Það er í raun óskilj-
anlegt að þessi kostur sé ekki
kynntur fyrir konum.
Konur sem velja þann kost að
láta ættleiða barnið sitt eiga skilið
virðingu og hrós en ekki hneykslun
því þær gefa barnið frá sér til að
gefa því lif.
Þar sem hið opinbera hefur ekki
sinnt því að fræða konur um þennan
kost hefur Lífsvernd, félag gegn
fóstureyðingum, skrifað nákvæmar
leiðbeiningar til kvenna sem vilja
fara þessa leið. Leiðbeiningarnar er
að finna á heimasíðunni lifsvernd-
.com.
Þessi grein ber heitið „Upplýst
val og ættleiðing“. Á Íslandi býr
menntuð og frjáls þjóð. Mikið er tal-
að um að fólk eigi rétt á að taka
upplýstar ákvarðanir um líf sitt.
Bjóðum konum upp á raunverulegt
upplýst val!
MELKORKA MJÖLL
KRISTINSDÓTTIR,
BA í heimspeki.
Upplýst val og ættleiðing
Frá Melkorku Mjöll
KRISTinsdóttur
Melkorka Mjöll
Kristinsdóttir
BRÉF TIL BLAÐSINS
ÁSKRIFTASÍMI 569 1100