Morgunblaðið - 09.08.2009, Blaðsíða 6

6 FréttirVIKUSPEGILL
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. ÁGÚST 2009
Eftir Ingvar Örn Ingvarsson
ingvarorn@mbl.is
A
lmannarómur segir að hægt sé að
kæra ýmislegt í Bandaríkjunum í
von um ávinning og gera má ráð
fyrir því að með því hugarfari hafi
ung kona, Trina Thompson, kært
háskólann sinn, Monroe College í New York,
fyrir nokkuð sem mætti telja eins konar brotn-
ar samningsforsendur. Thompson heldur því
nefnilega fram að hún hafi borgað 70 þúsund
dali í skólagjöld til að tryggja sér vinnu með
hjálp skólans, með öðrum orðum lítur hún á
gráðuna sem eins konar aðgöngumiða að betri
störfum og hærri launum. Vinnuna hefur
Thompson ekki fengið en hún hefur leitað að
vinnu í þrjá mánuði, nokkuð sem flestir myndu
telja eðlilegt í því árferði sem nú ríkir í Banda-
ríkjunum. Thompson vill fá skólagjöldin end-
urgreidd þar sem hún sakar skólann um að
hafa vanrækt skyldur sínar og tvö þúsund dali
í ofanálag fyrir andlegt álag sem fylgt hefur at-
vinnuleysinu.
Flestir ganga líklega í háskóla með hóflegar
væntingar til þess að prófskjalið skipti sköpum
þegar kemur að atvinnuleit og reikna heldur
með að temja sér nýja lífssýn og gagnrýna
hugsun. Þá er auðvitað ljóst að háskólagráðan
ein og sér er engin trygging fyrir því að fólk
endi ekki í láglaunastörfum hvort eð er.-
Thompson telur hins vegar háskólann ekki
hafa uppfyllt sinn hluta samkomulagsins, þ.e.
að veita Thompson gráðu sem skilar starfi á
hennar sérsviði. Thompson ásakar þannig
vinnuráðgjafardeild skólans um að sinna ein-
göngu nemum sem hafa útskrifast með hærri
einkunn en Thompson, en meðaleinkunn henn-
ar var 2,7 á skalanum 0-4,0 eða B- eins og það
er stundum kallað.
Talsmaður skólans, Gary Axelbank, sagði
málshöfðunina gjörsamlega ógrundvallaða.
Háskólinn ynni metnaðarfullt starf sem miðaði
að því að tryggja nemendum vinnu, ann-
aðhvort á meðan þeir væru í námi eða að því
loknu. Háskólinn byði jafnvel ráðgjöf til þeirra
sem útskrifuðust löngu eftir útskrift og til ævi-
loka. Þá lýsti háskólinn því einnig yfir að eng-
inn háskóli gæti lofað nemendum atvinnu að
loknu námi, sérstaklega ekki eins og ástandið
væri um þessar mundir.
Lögmætar væntingar?
Í athugasemdum sem fylgdu með fréttinni á
vef CNN kom fram að flestir töldu kæruna
ósanngjarna, enginn gæti búist við að fá vinnu
bara vegna þess að viðkomandi væri með próf-
skírteini.
Að mörgu leyti minnir umfjöllunin í Banda-
ríkjunum um Thompson og Monroe-háskólann
á umræðu um MBA-nám á Íslandi sem kostar
talsverða peninga umfram það sem hefðbundin
háskólagráða kostar. Margir virðast tilbúnir til
að greiða fyrir MBA-nám vegna tengslanets-
ins út í atvinnulífið og eins telja margir að
MBA-gráða auki samkeppnishæfni þeirra.
Líklega má teljast mjög eðlilegt að fólk sæki
í skóla sem það telur að auki líkur á góðum og
vel launuðum störfum. Í uppsveiflu uppfylla
allir skólar þær kröfur, í niðursveiflu gera þeir
það hins vegar ekki, og það hefur Thompson
líklega fengið að reyna.
Er nám ávísun á vinnu?
Bandarísk kona hefur kært útskriftarháskóla sinn á þeirri forsendu að háskólagráð-
an hafi ekki tryggt henni vinnu en hún segir háskólann hafa lofað þeim árangri
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Erfitt Námsbækurnar geta verið erfiðar á
stundum og námið því hálfgerður þrældómur.
Árangur Langt háskólanám er
engin trygging fyrir velgengni.
Margir ríkustu menn heims eru
til að mynda sjálflærðir eins og
Richard Branson, Roman
Abramovich og Bill Gates.
Ljósmynd/Kristinn Ingvarsson
Jóhann Hlíðar Harð-
arson, upplýsingafulltrúi
Háskólans í Reykjavík,
segir að nemendur HR
hafi í ljósi aðstæðna í at-
vinnulífi landsins breytt
áherslum sínum. „Það
hefur fækkað í við-
skiptafræði en hins veg-
ar sækir fólk miklu meira
í meistaranám en áður.
Við gerum því skóna að
það séu nemendur sem
kláruðu fyrrihluta í BS-námi þegar allt var
vaðandi í atvinnutækifærum en nota nú tæki-
færið til að fara í meistaranám sem þeir ætl-
uðu alltaf í.“
Jóhann segir skólann einnig bjóða upp á
þróað áhugasviðspróf sem skili fólki inn á
réttar brautir.
Spurður hvernig skólar geti beitt sér í þágu
nemenda segir Jóhann að frumkvöðla-
starfsemi hvers konar sé mjög mikilvæg í því
sambandi. „Það vinna allir nemendur mjög
þverfaglega og á hverju ári fara fyrstaársnem-
endur í fag sem heitir nýsköpun og stofnun
fyrirtækja, og þar lærir fólk að hugsa í mjög
óhefðbundnum farvegi.“
HR býður einnig upp á atvinnuþjónustu sem
virkar sem vinnumiðlun og ráðningarþjónusta
fyrir fyrirtæki og nemendur.
Tengsl við
atvinnulífið
Eftirsóttur Háskólinn
í Reykjavík.
Ágúst Einarsson, rektor
háskólans á Bifröst,
segir að nemendum
skólans hafi gengið vel
að fá vinnu þrátt fyrir
atvinnuástandið. „Við
merkjum ekki enn neina
breytingu og gerðum
könnun í febrúar hjá
nemendum sem við vor-
um að útskrifa og yfir
90% af þeim voru þegar
komin með vinnu. Þetta
hins vegar tekur allt lengri tíma en áður, en
almennt gengur nemendum vel að fá vinnu.
Ástæðan er sú að nemendur hér eru eft-
irsóttir í atvinnulífinu þar sem hér er mikil
verkefnavinna.
Margir hafa þó hugsað sér að fara í meist-
aranám vegna þess hvernig horfurnar eru.“
Ágúst segir einnig að nemendur líti enn á
menntun sem góða fjárfestingu. Viðhorfið
hefur því lítið breyst enda telur Ágúst gott
að nýta tímann um þessar mundir til að
mennta sig meira.
Meirihluti nemenda Bifrastar er í fjarnámi
sem hentar afar vel við núverandi aðstæður í
atvinnulífinu að sögn Ágústs.
Fjarnám
hentugt
Hentugt Fjarnám er
vinsælt á Bifröst.
Möguleikar
MBA-nám (Master of Business Ad-
ministration) hefur tiltölulega ný-
lega rutt sér til rúms á Íslandi en
þetta nám er nokkuð dýr fjárfest-
ing, t.d. samanborið við hefð-
bundið nám í Háskóla Íslands. Í
Háskólanum í Reykjavík kostar
MBA-nám rúmar þrjár milljónir,
sem á núverandi gengi er 25 þús-
und dollarar og því reyndar ódýrt
MBA-nám miðað við t.d. Bandarík-
in.
Í könnun frá byrjun ársins sem
unnin var í Háskóla Íslands kemur
fram að 73% nemenda gera ráð
fyrir því að MBA-gráða auki mögu-
leika þeirra á starfsframa og 86%
gera ráð fyrir að gráðan auki
möguleika þeirra í samkeppni á
vinnumarkaði.
Einn helsti kostur MBA-náms er
sá að námið er sniðið að þörfum
fólks sem er þegar með reynslu af
vinnumarkaði. Á Íslandi eru gerðar
kröfur um þriggja ára starfs-
reynslu og einnig þarf að hafa
bakkalárgráðu. Þessi tvö skilyrði
gera það að verkum að fjöl-
breytnin ræður ríkjum og skapar
mikilvægt tengslanet sem getur
verið mikill fjársjóður til fram-
tíðar.
Ljóst má vera að námið verður
að endurspegla væntingar nem-
enda. Enn er of snemmt að segja
til um hvort vinsældir slíks náms
muni minnka á næstunni í kjölfar
dvínandi eftirspurnar á vinnu-
markaði. Margt bendir þó til að
fólk telji háskólanám enn vera af-
ar góða fjárfestingu, ekki síst
þegar kreppir að. Þrátt fyrir allt
býr fólk að góðri menntun alla
sína starfsævi.
Sérþarfir kosta
Aðrar hefðbundnari leiðir eru
þó færar.
Í huga margra liggur það bein-
ast við að taka hefðbundna
meistaragráðu í beinu framhaldi
af bakkalárgráðu. Hægt er að
taka meistaragráðu án þess að
leggja út í mikinn kostnað í
skólagjöldum en á móti kemur að
erfitt er að vinna með náminu.
Það er því ljóst að hraðferð sú
sem MBA-námið býður upp á
kostar sitt, en kann að henta
mörgum sem þegar eru á vinnu-
markaði.
Þá er einnig hægt að leggja
stund á fjarnám á stigi meistara-
gráðu. Slíkt nám getur verið eins
konar millivegur. Fjarnám hefur
verið vinsælt í háskólanum á Bif-
röst en fleiri bjóða upp á slíkt
nám. Þess er þó oftast krafist að
einhver viðvera fylgi, svo nem-
endur haldi tengslum við hið aka-
demíska umhverfi, kennara og
samnemendur sína.
Eftir stendur að þeir sem sækja
um framhaldsnám í háskóla munu
þurfa að leggja mat á hvort það
borgar sig að taka hefðbundna
meistaragráðu eða borga meira
fyrir MBA-gráðu.
Í aðalatriðum er um að ræða
tvær leiðir; annars vegar nám sem
er einstaklingsmiðað og hins veg-
ar nám sem miðast við hópastarf.
Í viðskiptalífinu skiptir hópa-
starfið og tengslanetið sem þar
myndast gríðarlega miklu máli,
svo miklu að margir telja það þess
virði að borga aukalega fyrir það.
Fjárfesting til framtíðar