Morgunblaðið - 30.10.2009, Blaðsíða 14

14 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBER 2009
EKKI færri en fjórir kórar koma
fram á tónleikum í Dómkirkjunni á
sunnudag sem helgaðir eru minn-
ingu látinna.
Messað verður í kirkjunni kl. 11,
en síðdegis, kl. 16-18, verða tón-
leikar í kirkjunni. Flytjendur eru
Graduale Nobile, Kammerkór
Dómkirkjunnar, Mótettukór Hall-
grímskirkju og Voces masculorum.
Marta Guðrún Halldórsdóttir
syngur einsöng við undirleik Arnar
Magnússonar. Þá leikur Kjartan
Sigurjónsson organisti á orgel
Dómkirkjunnar.
Fjórir kórar syngja
í Dómkirkjunni
Á ÞRIÐJUDAG nk. kl. 13-16 stend-
ur Hugarafl fyrir ráðstefnu í hátíð-
arsal Háskóla Íslands um fordóma
gegn geðrænum vandamálum. Þar
verða kynntar niðurstöður úr einni
stærstu alþjóðlegu rannsókn sem
gerð hefur verið á því sviði með
áherslu á íslenskar niðurstöður
rannsóknarinnar.
Geðræn vandamál
SJÁVARÚTVEGS- og landbún-
aðarráðuneytið hefur kynnt drög
að nýrri reglugerð um vigtun sjáv-
arafla. Í fyrsta lagi verður heimild
til vigtunar afla íslenskra skipa á
markaði erlendis felld niður. Hins-
vegar er reglum um úrtaksvigtun
afla breytt þannig að gert er ráð
fyrir að endurvigtunarleyfishafar
geti framvegis valið á milli tveggja
mismunandi leiða við úrtaksvigtun.
Stefnt er að því að reglugerðin taki
gildi þann 1. febrúar nk.
Morgunblaðið/RAX
Breyttar reglur
SAMTÖK ungra bænda voru stofn-
uð á föstudag sl. í Dalabúð á Búð-
ardal með ríflega 100 stofnfélögum
alls staðar af að landinu.
Á fundinum var samþykkt álykt-
un þar sem skorað var á landbún-
aðar- og sjávarútvegsráðherra að
beita sér fyrir bættu lánaumhverfi
ungs fólks sem vill hefja búskap og
liðka á þann hátt fyrir nýliðun í
landbúnaði, en í stefnuyfirlýsingu
ríkisstjórnar VG og Samfylkingar
er það tiltekið að styðja skuli við
nýliðun í bændastétt og ungu fólki
auðveldað að hefja búskap.
Morgunblaðið/RAX
Ungir bændur vilja
bætt lánaumhverfi
HAFNARFJARÐARBÆR hefur nú
leitað til íbúa eftir hugmyndum og
tillögum um hvernig megi hagræða
og spara í rekstri bæjarins. Á vef
Hafnarfjarðar, www.hafn-
arfjordur.is hefur verið sett inn
form þar sem bæjarbúar geta sent
inn tillögur.
Leita til íbúa
Eftir Þórð Gunnarsson
thg@mbl.is
JÓN Bjarnason, sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðherra, hélt ræðu við setningu aðalfundar
Landssambands íslenskra útvegsmanna. Ráð-
herrann kom víða við í ræðu sinni, og nefndi meðal
annars að aðildarumsókn Íslands að Evrópusam-
bandinu hefði sér verið afar þungbær. Hins vegar
væri mikilvægt að faglega yrði staðið að umsókn-
arferlinu, og það hefði sjávarútvegsráðuneytið
gert. Jón nefndi að hagsmunaaðilar sjávarútvegs-
ins ættu mögulega að eiga aðild að samninga-
nefndum Íslendinga í viðræðum landsins við full-
trúa Evrópusambandsins. „Ennþá hef ég ekkert
séð um að aðild að ESB verði okkur til hagsbóta,“
sagði ráðherrann.
Í ræðu sinni greindi Jón frá því að fulltrúar frá
Möltu hefðu nýverið átt fundi með fulltrúum sjáv-
arútvegsráðuneytisins. Fram kom í máli ráð-
herrans að oft væri litið til Möltu þegar ræddar
væru undanþágur á fiskveiðilöggjöf Evrópusam-
bandsins. „Þeir sömdu hins vegar um sérstakar
reglur um veiðar innan 25 mílna lögsögu, að þar
megi einungis nota báta styttri en 12 metra með
takmörkuðu vélarafli, sem útilokar í raun að hægt
sé að sækja á þessi mið frá öðrum löndum,“ sagði
sjávarútvegsráðherra. Hann kvaðst óska Möltu
velfarnaðar innan ESB, en bætti við: „Þessi litla
saga segir mér að þangað höfum við ekkert að
gera,“ sagði Jón.
Vill aukna samkennd í sjávarútvegi
Afar lítil velta hefur verið á kvótaleigumarkaði á
undanförnum vikum. Sjávarútvegsráðherra sagði
ástæðu þess meðal annars vera minnkandi afla-
heimildir ákveðinna fisktegunda. Markaðurinn
væri engu að síður talinn nauðsynlegur fyrir hag-
kvæmni fiskveiðistjórnunarkerfisins, og mörg fyr-
irtæki og sum byggðarlög reiddu sig á leigumark-
aðinn. „Því bera bæði stjórnvöld og greinin ábyrgð
á því að markaðurinn sé virkur,“ sagði Jón. Hann
sagði ekki hægt að láta sér líka við að leiguverð á
kvóta margfaldist eins og hendi væri veifað, og að
meiri ábyrgð og samkennd mætti ríkja á mark-
aðnum. Ráðherrann greindi frá að hafnar væru
viðræður við Hagfræðistofnun um að kanna hvort
einhverjir markaðsbrestir væru fyrir hendi á
kvótaleigumarkaði. „Verði það niðurstaðan mun
ég vel íhuga að grípa til aðgerða sem gætu falið í
sér frekari afskipti opinberra aðila af þessum
markaði,“ sagði Jón.
Fjöldagjaldþrot ef ráðist yrði í fyrningu
Þorvarður Gunnarsson frá endurskoðendafyr-
irtækinu Deloitte flutti erindi um afleiðingar fyr-
irhugaðrar fyrningarleiðar á starfandi sjávarút-
vegsfyrirtæki. Fram kom í máli Þorvarðar að
bókfærðar aflaheimildir á efnahagsreikningum út-
vegsfyrirtækja næmu nú um 200 milljörðum
króna samkvæmt mati Deloitte. Heildarskuldir
atvinnugreinarinnar eru í dag um 550 milljarðar.
Sé litið til framlegðar sjávarútvegsins á árabilinu
1997-2007 er það mat Þorvaldar að sjávarútvegur-
inn geti staðið undir þeim skuldum sem á honum
hvíla, en framlegð sjávarútvegsins á árinu 2010 er
áætluð 35 milljarðar samkvæmt úttekt Deloitte.
Þorvaldur sagði að ef ráðist yrði í innköllun á
5% aflaheimilda á hverju ári myndi það setja
stærstan hluta greinarinnar í þrot. „Niðurstaðan
er sú að fyrning með 50% endurleigu mundi þýða
greiðsluþrot félaganna á örfáum árum, þar sem
handbært fé yrði fljótlega neikvæð stærð. Fyrn-
ing með 100% endurleigu þýðir að verðmæti eigin
fjár greinarinnar verður lítið sem ekkert.“
Ef fjöldagjaldþrot myndi eiga sér stað meðal
sjávarútvegsfyrirtækja þyrfti að afskrifa skuldir
þeirra hjá bönkunum. Að öllum líkindum þyrfti þá
ríkissjóður að endurfjármagna bankakerfið, og
skuldir á móti bókfærðum aflaheimldum yrðu al-
gerlega verðlausar.
„Það er skoðun mín að vænt auðlindagjald við
þessar aðstæður sé miklu lægra en talsmenn fyrn-
ingarleiðar hafa gert sér í hugarlund að það gæti
verið,“ sagði Þorvaldur, og benti á að slíkt gjald
myndi ekki réttlæta fyrningarleiðina út frá fjár-
hagslegu sjónarmiði.
Boðar opinber afskipti
á kvótaleigumarkaði
Ráðherra mun í næstu viku kynna frumvarp um breytta stjórn fiskveiða
Morgunblaðið/Ómar
Í ræðustól Jón Bjarnason sagði að kvótaleiguverð væri of hátt og gaf til kynna að aukinna opinberra
afskipta mætti vænta á þeim markaði. Hann sagðist einnig ekki sjá að ESB-aðild yrði til hagsbóta.
Adolf Guðmundsson, formaður LÍÚ, segir
stærstan hluta íslenskra sjávarútvegsfyrir-
tækja munu standa af sér þá efnahagslegu erf-
iðleika sem á þau hafa herjað að undanförnu.
Þetta kom fram í setningarræðu hans á aðal-
fundi sambandsins í gær. Adolf ávítti þó ríkis-
stjórn Íslands fyrir að kasta fram óábyrgum og
óútfærðum hugmyndum um upptöku veiði-
heimilda. „Þetta hefur valdið tjóni vegna þeirr-
ar óvissu sem hefur skapast,“ sagði Adolf, og
spáði kollsteypu íslensks sjávarútvegs ef af
hugmyndum um fyrningarleið yrði.
Adolf vék að skuldsetningu sjávarútvegsins í
ræðu sinni, og sagði að í lok árs 2007 hefðu
heildarskuldir sjávarútvegsins numið um 2% af
heildarskuldum íslensks atvinnulífs, en engu að
síður hefðu einhverjir farið of geyst: „Stærstur
hluti skuldaaukningar sjávarútvegsins varð til
vegna samruna fyrirtækja og kaupa á aflaheim-
ildum, þar sem ódýrt lánsfé streymdi inn á
markaðinn og kynti undir þenslu. Afleiðingarnar
eru öllum ljósar,“ sagði Adolf.
Segir skuldir sjávarútvegs viðráðanlegar
ÁRNI Bergmann Pétursson, hug-
vitsmaður og forstjóri Rafs ehf. á Ak-
ureyri, hlaut í gær umhverfis-
verðlaun Landssambands íslenskra
útvegsmanna (LÍÚ) 2009 fyrir rann-
sóknar- og þróunarvinnu við svokall-
aða rafbjögunarsíu. Jón Bjarnason,
sjávarútvegs- og landbúnaðarráð-
herra, afhenti Árna verðlaunin á aðal-
fundi LÍÚ.
Notkun rafbjögunarsíunnar um
borð í fiskiskipum hefur ekki aðeins
kveðið niður truflanir í rafkerfum
þeirra heldur einnig leitt til allt að
10% olíusparnaðar með tilheyrandi
minnkun útblásturs. Það staðfesta
m.a. mælingar úr skipum Þorbjarnar
hf. í Grindavík, þar sem þessi bún-
aður hefur verið settur upp.
Iðnlánasjóður lagði Árna og fyrir-
tæki hans lið í upphafi og veitti víkj-
andi lán til þessa þróunarverkefnis.
Nýsköpunarsjóður tók síðar við hlut-
verki Iðnlánasjóðs og varð til þess að
ýta rannsóknarverkefninu endanlega
úr vör. Sjálft verkefnið tók hins vegar
mun lengri tíma en reiknað var með
en að sögn Árna var um margslungna
stærðfræðiþraut að ræða. Afhending
umhverfisverðlauna LÍÚ er orðin
fastur þáttur í störfum aðalfundar
samtakanna. Verðlaunin voru nú af-
hent í ellefta sinn.
Sía leiddi til olíusparnaðar
Morgunblaðið/Ómar
Stoltur Árni Bergmann Pétursson glímdi við flókna stærðfræðiþraut.
Hlaut umhverfis-
verðlaun LÍÚ fyrir
rafbjögunarsíu
SÉRFRÆÐISETUR í ævilangri
náms- og starfsráðgjöf við Háskóla
Íslands var formlega opnað í gær.
Helsta hlutverk þess er að auka og
efla rannsóknir á sviði náms- og
starfsráðgjafar á Íslandi.
Stefnumótun í náms- og starfs-
ráðgjöf er hvarvetna ofarlega á
baugi og myndar sérfræðisetrið
umgjörð um margvíslegar rann-
sóknir á því sviði. ESB leggur til að
mynda mikla áherslu á eflingu
náms- og starfsráðgjafar. Vegna
þessa var samstarfsnet 27 Evrópu-
landa um stefnumótun í náms- og
starfsráðgjöf stofnsett og hefur
sérfræðisetrið umsjón með fram-
kvæmdinni hér á landi. Verkefnið
er sagt gefa einstakt tækifæri til að
safna gögnum og upplýsingum um
rétt fólks til náms- og starfs-
ráðgjafar.
Formaður stjórnar SAENS er dr.
Guðbjörg Vilhjálmsdóttir, dósent í
náms- og starfsráðgjöf við Háskóla
Íslands, en verkefnisstjóri er Guð-
rún Birna Kjartansdóttir, náms- og
starfsráðgjafi. sbs@mbl.is
Stofna sérfræðiset-
ur í starfsráðgjöf