Saga


Saga - 1972, Blaðsíða 182

Saga - 1972, Blaðsíða 182
180 LARS HAMRE handelen. Foremálet med dette var á konsentrera all omsetning av torrfisk frá norske undersáttar til utanlandske kjopmenn til denne byen. Nettopp pá 1400-talet spela stapeltvangen ei viktig rolle i det arb- eidet som frá norsk side vart gjort pá á hindra at hanseatane skulle fá driva handel utanfor Kontoret og for á reservera den innanlandske trans- porten og omsetninga for innanlandske næringsdrivande. For dei norske styremaktene mátte difor den engelske aktiviteten pá Island stá som eit farleg brot pá eit fastlagt system og som ei grov rettskrenking. Men ogsá i hanseatisk politikk kom Islandshandelen etter kvart til á speia ei rolle. Fordi Ltibeck hadde makta over Kontoret i Bergen, hadde dei lybske politikarane all grunn til á halda fast pá Bergen som stapelstad for torrfisken. Men andre av dei hanseatiske byane, sær- leg Hamburg, tok i siste luten av 1400-talet opp konkurransen med engelskmennene om Islandshandelen. Dette forte til eit motsetnads- hove til Liibeck og tente dermed til á loysa dei innbyrdes banda innan Hansaen, band som alt hadde teke til á rakna tidlegare. 1400-ára gav sáleis Island ein plass i den store politikken. Pá den andre sida má det synast klárt at dei nye tilhova og forst og fremst dei nye okonomiske vilkára, som den engelske aktiviteten forte med seg, pá sin kant má ha influert pá det islandske samfunnet, slik at ein vel i nokon mon má kunna tala om ein vekselverknad. Det synest sjolv- klárt at ein slik historisk situasjon má skapa ei rekkje problem av poli- tisk, ökonomisk, administrativ og sosial karakter, problem som i sær- skilt grad má appellera til ein historikar. Det er difor mykje fortenest- fullt av doktoranden at han har sett dette og vága seg i kast med dei. Han har valt eit særs interessant emne for sin granskingsinnsats; men oppgáva har pá ingen máte vore lett. Kjeldetilfanget er av ein slik karakter at det set store krav báde til allsidige og grundige kunn- skapar og til sikker metodisk og kjeldekritisk skolering. Særskilt interpretasjonen av dei mange og ulike brevtypane krev sprákkunn- skapar og filologisk og diplomatarisk innsikt i stor mon. Doktoranden har heller ikkje nogd seg med materialet han kunne finna i dei prenta kjeldeutgávene, men har sjolv vitja engelske og tyske arkiv for á leita etter kjelder til islandsk historie i denne perioden. Eit beinveges resultat av desse granskingsferdene er den boka han gav ut i 1969, Enskar heimildir um sögu íslendinga á 15. og 16. öid, eit arbeid som til fullnads dokumenterer at doktoranden er ein kunnig og velroynd arkiv- granskar, og som har vore eit viktig forearbeid for doktoravhandlinga. Om denne sistnemnde er forst og fremst á seia at avhandlinga, etter mitt skjon, ber bod om ein vitskapleg arbeidsinnsats som har krav pá all respekt. Pá ei rekkje omráde har doktorandens granskingar gjeve oss ny og sikrare kunnskap og dermed utvida grensene for det vi veit om historiske tilhove og hendingsgang. Sjolvsagt vil det kunna reisast ymse innvendingar mot denne avhandlinga — slik som mot dei fleste andre vitskaplege arbeid — og det er m. a. mi oppgáve her i dag á koma med slike. Men for eg tek til med ei meir kritisk saum- faring av verket, vil eg gjerne ha sagt at eg synest at doktoranden báde nár det gjeld emneval og arbeidsinnsats har gjort seg fortent til
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220

x

Saga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Saga
https://timarit.is/publication/775

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.