Saga - 1989, Qupperneq 58

56
GUÐMUNDUR J. GUÐMUNDSSON
nú betur ágengt. Hann sigraði Harald konung og hrakti hann á
undanhald og rauf tengslin milli konungs og jarls.49 Frásögn Knýt-
lingasögu af þessum atburðum er lítið eitt öðru vísi. Þar eru þeir félag-
ar sagðir hafa barist saman gegn Söxum í báðum orrustunum.50 Þótt
það skipti kannski ekki miklu máli er mér nær að halda, að Heims-
kringla greini hér réttar frá atburðum vegna þess sem á eftir kom.
Ottó virtist nú standa með pálmann í höndunum og geta sagt fyrir
um friðarskilmála, en þetta var sýnd veiði en ekki gefin. Úr austur-
hluta þýska ríkisins bárust fréttir af uppreisn gegn honum.51 Hann
var því kominn í hálfgerðar ógöngur á Jótlandi því Danir voru enn
ósigraðir þótt þeir hefðu tapað orrustu. Ekki hefur keisara þótt gæfu-
legt að hverfa á braut við svo búið og skilja norðurlandamærin eftir
óvarin og Dani og Norðmenn í hefndarhug hinum megin við Dana-
virki. Hann varð með einhverju móti að snúa sig úr þessari klípu og
það sem fyrst. Hann varð einnig að ganga þannig frá málum að þau
réttlættu mannfall í tveimur orrustum og ósigur í annarri. Ottó leitaði
því huggunar í trúarbrögðunum og Iét svo heita, að innrásin hefði
verið gerð til að vernda trú Dana og hvetja konung þeirra til betri siða.
Ottó hefur sjálfsagt bent Haraldi á, að allur nyrsti hluti ríkis hans væri
heiðinn og stjórnað af heiðingja. Hann hefur síðan gefið Haraldi kost
á því að kristna Noreg og jarl sinn þar gegn því að keisari hefði sig á
brott með her sinn og er ekki að efa, að Haraldur hefur talið sig sleppa
bærilega úr þessari klípu. Keisari hefur væntanlega andað léttar líka,
því nú gat hann haldið heim á leið með sæmlegri reisn, alltrygg
landamæri og bælt niður uppreisnina gegn sér.
Það er einmitt þetta sem ég tel benda til, að Heimskringla greini rétt
frá gangi styrjaldarinnar 974. Ef herir þeirra Hákonar og Haralds
hefðu verið sameinaðir hefði Hákon vitað af samingunum milli kon-
ungs og keisara. Þegar hins vegar konungur boðar hann á sinn fund
og neyðir hann til að taka kristni kemur það honum mjög á óvart.
Hann hlýtur því að hafa verið annars staðar með her sinn.
Víst hefur Hákoni fundist Haraldur launa sér illa liðveisluna en
hann átti fárra kosta völ. Hann tók það ráð að láta skírast og veita við-
töku kennimönnum, sem honum voru fengnir og áttu að kristna
49 Sama rit, bls. 257-59.
50 Danakonungasögur, bls. 94.
51 Encyclopedia Britannica, 16. bindi, bls. 1159.