Saga - 1989, Page 125

STEFÁN AÐALSTEINSSON
Uppruni íslendinga.
Nokkrar athugasemdir
Fjallað er um þann þátt í riti Gísla Sigurðssonar Gaelic influence in lceland sem
snýr að líffræðilegum uppruna íslendinga og þá túlkun hans að rannsóknir
á líffræðilegum uppruna íslendinga styðji þá tilgátu að Islendingar séu að
verulegu leyti komnir af Keltum. Jafnframt er rakin saga rannsókna á upp-
runa íslendinga og helstu niðurstöður þeirra dregnar saman.
Inngangur
íslendingum hefur löngum leikið hugur á að vita uppruna sinn. Sam-
kvæmt fornum sögum var Island numið frá Noregi en eitthvað kom af
fólki vestan um haf. Lítið fer þó fyrir fólki af keltneskum uppruna á
spjöldum sögunnar, fáar minjar finnast um það í jörð og málfar
manna, búfé þeirra og verkmenning bera ekki merki um keltnesk
áhrif.
Blóðflokkarannsóknir á íslendingum og nágrannaþjóðum okkar
breyttu þessari mynd. Blóðflokkurinn O reyndist svo algengur meðal
Islendinga að við gátum ekki verið komnir af Norðmönnum ef bæði
íslendingar og Norðmenn höfðu haldið erfðaeinkennum sínum
óbreyttum frá því um landnám. Sú nágrannaþjóðin sem var með
hæst hlutfall manna í O-flokki og líkust íslendingum að því leyti var
írar. Wí er eðlilegt að mikið hafi verið fjallað um það hvort tengsl
okkar við íra frá fornu fari væru meiri en áður hafði verið talið.
Sá hængur var á að fleiri þjóðir og þjóðabrot en írar skáru sig úr
með háa O-flokkstíðni. Petta var fólk á einangruðum stöðum á eyjum
og útskögum í Evrópu, Vestur-Asíu og Norður-Afríku. Hér var ekki
til að dreifa skyldleika við íslendinga en margir töldu sennilegt að
þetta útjaðrafólk ætti eitthvað sameiginlegt sem ylli hárri O-flokks-
tíðni.
Einn fyrirvari var á mörgum þeim rannsóknum sem fjölluðu um
hugsanleg tengsl íslendinga við íra. Ef hægt væri að finna eitthvert
það fyrirbæri sem hefði getað breytt blóðflokkatíðni íslendinga með