Saga - 1989, Síða 201

RITFREGNIR
199
hefðu ekki hæfileika eða rétt til að gegna öðrum störfum. Hún hefur því ekki
talið það andstætt kvenfrelsinu að hlúa að hefðbundinni verkaskiptingu
kynjanna. Þessi afstaða hennar staðfestist einnig af orðum hennar í viðtali
sem tekið var við hana á ferð um Danmörku árið 1904:
Derimod interesserer jeg mig ikke saa meget for den politiske Side;
jeg er ikke „Kvindesagskvinde", som de kalder det i Danmark, og
der er ogsaa mest Trang til praktiske Fremskridt paa Island. (65)
Þess var þó ekki lengi að bíða að Bríet fengi áhuga á pólitískum réttindum
kvenna. Árið 1905 komst hún í kynni við alþjóðasamtök kvenna sem unnu
að því að koma á kosningarétti og kjörgengi konum til handa. Á næstu árum
hélt Bríet sig nokkuð fast við stefnu alþjóðasamtakanna, s.s. að á meðan
konur fengju ekki viðurkenndan kosningarétt og kjörgengi ættu þær heldur
ekki að blanda sér í karlastjórnmálin. Hún lítur á pólitísku réttindin sem
forsendu þess að konur geti orðið fullgildir þátttakendur í þjóðfélaginu að
öðru leyti. Á þessum árum leggur hún því áherslu á kvennalista óháðan
flokkspótitík. Það þýðir þó ekki að hún hafi ekki fylgt ákveðnum pólitískum
flokki að málum. Hún lét skoðun sína bara ekki uppi opinberlega. Enda var
það líka hluti af pólitískum línudansi hennar í baráttunni fyrir stjórnmála-
réttindum kvenna. Af bréfum Bríetar frá þessum tíma sést einnig að henni
kemur varla til hugar að hún eigi ekki að sinna áfram húsmóðurstarfinu, þótt
hún sé önnum kafin í kvenréttindabaráttu. Til vitnis um það má nefna bréf til
Laufeyjar frá 1910, þegar hún verður að slá botninn í bréfið vegna þess að
Héðinn, þá á 18. ári, „hamast út af matnum". (67) I bréfi til Laufeyjar frá 1911
óskapast Bríet einnig yfir félagi unglingsdrengja sem hafði þjófnað að aðal-
markmiði. Höfðu þeir stolið allmiklu þegar upp komst um þá. Og hún
skrifar: „Veslings börnin! Hvað getum við konur gert til að afstýra þessum
ófögnuði?" (117) Það telur hún vera á verksviði kvenna.
Kosningaréttinn fengu konur árið 1915. Komu þá fljótlega upp deilur með-
‘A kvenna um hvað bæri að gera að fengnum þessum réttindum. Má nefna
Landsspítalamálið sem dæmi. Sumar konur vildu safna fé með góðgerða-
starfi til að vinna að stofnun spítala. Bríet var á öndverðum meiði við þær
sem þessa aðferð vildu og laut í lægra haldi. Hún taldi að konur ættu með
oýfengnum réttindum sínum að taka þátt í að veita fé til slíks þjóðþrifamáls
® a'þingi allra landsmanna. Stjórnmálaréttindunum var náð. í hátíðarræðu í
fllefni af kosningaréttinum segist Bríet líta björtum augum til framtíðarinnar
°8 vonast til að karlar og konur fari að vinna saman „. . . að öllum landsmái-
um, baeði á heimilunum og á alþingi." (278) Samt sem áður lítur hún enn svo
á að karlar og konur hafi að jafnaði sinn starfsvettvanginn hvort. I hvatning-
ðrræðu af svölum alþingishússins á kvennadaginn 1918, benti hún t.d. á
mörg þjóðþrifamál sem konur ættu sérstaklega að sinna.
Þrátt fyrir að Bríet væri ekki svo róttæk í skoðunum sínum að stokka alveg
UPP hlutverkaskiptingu kynjanna, var hún róttæk á þeirrar tíðar mæli-
Lvarða. Bríet yrði hissa á að sjá hversu lítið vatn hefur runnið til sjávar síðan
hún impraði fyrst á kvenréttindamálum fyrir réttri öld.