SunnudagsMogginn - 01.11.2009, Page 43

SunnudagsMogginn - 01.11.2009, Page 43
1. nóvember 2009 43 fatnaði, gera hann listamannslegri, í anda Henri de Toulouse-Lautrec. Áður en lengra var haldið, ákvað Wigram að nýja myndin yrði stór og vönduð í snið- um svo hún hefði möguleika á að ná til breiðari og stærri áhorfendahóps og fléttaði saman í því skyni efni úr nokkrum sögum af spæjaranum. Illmennið Blackwood lávarður er byggður á Alisteir Crowley en nafnið sótt í hryllingssagnaskáldið Algernon Blackwood, sem deildi áhuga á dulrænum fræðum með Doyle. Erkióvinur Holmes, prófessor Mori- arty, bíður hins vegar betri tíma og á að vera áber- andi persóna í næstu mynd. Guy Ritchie fylgdi því fast eftir að gera Sherlock Holmes að mjög nútímalegri mynd, hvað snertir útlit og innihald, því langt er um liðið síðan meist- araspæjarinn birtist síðast á hvíta tjaldinu. Hann breytti hefðbundnum klæðnaðinum og gerði grín að því að Holmes væri eini maðurinn í sögunni sem gengi með húfu með eyrnaskjól. Downey átti hug- myndina að barðastórum hatti. Yfir höfuð var þess vandlega gætt að fylgja tíð- arandanum og smáatriðunum sem bækurnar eru drekkfullar af. T.d. er íbúðin þeirra Holmes og Dr. Watsons, lítil og ruslaraleg, líkt og í sögunum. Yf- irfull af alls kyns dóti og minjagripum sem þeir fé- lagarnir hafa viðað að sér á langferðum um heiminn. Nokkrar gamlar og góðar Það vill svo skemmtilega til að mín fyrstu bók- menntalegu, kvikmyndalegu og ljósvaka-minni, tengjast sama verki Doyle, sem er Basker- ville-hundurinn, eða The Hound of Baskerville, enda eitt rómaðasta skáldverk höfundar. Gamla, góða Gufan flutti stórkostlegt framhaldsleikrit byggt á bókinni, líklega á 6. áratugnum, og náði það slíkum vinsældum að fólksflótti var af götunum á útsendingartímum. Slíkt hafði ekki gerst síðan á tímum Börs Börssonar og Hver er Gregory? Landinn beið við tækið í sælukenndu, hryllings- blönduðu ofvæni eftir að spennan hefðist og lang- dregið ýlfrið utan af heiðunum fengi hárin til að rísa. Skáldritið var bannað til útleigu fyrir börn, en það mátti finna ráð við því. Bíómyndin var síðust upplifananna af þrennunni, og var það Hammer- myndin góða frá 1959. Í minningunni er hún böðuð ljóma B-myndanna eins og þær hafa gerst bestar. Ómissandi stórstjörnur fyrirtækisins, Peter Cush- ing og Christopher Lee, komu báðar við sögu, og sýningarmusterið var við hæfi: Sjálfur Hafn- arbíósbragginn við Skúlagötuna. Myndin hefst á því að Sir Henry Baskerville (Lee), snýr til baka til sveitaseturs ættarinnar þegar faðir hans fellur sviplega frá. Setrið er staðsett á af- skekktri og drungalegri heiði þar sen ættarfylgjan, Baskerville-hundurinn, heyrist ýlfra um miðnæt- urskeið – og menn fara að týna tölunni. Það slær ógn að eigandanum enda hvílir sú bölvun á afkom- endunum að ókindin eigi að hefna gamalla synda ættarinnar. Þetta er langt fyrir tíð Ghostbusters, svo það er vitaskuld kallað á tvíeykið góða, Sher- lock Holmes (Cushing), og hina ómissandi hjálp- arhellu hans, Dr. Watson (André Morell.) Basker- ville-hundurinn er ein af bestu myndum Hammer, enda enginn annar en Terence Fisher við stjórnvöl- inn, prímusmótor þessa litla fyrirtækis sem gerði bestu hrollvekjur síns tíma, þó ekki væri mulið undir þær fjárhagslega. Alls hefur bókin verið kvik- mynduð 20 sinnum, að sjónvarpsmyndum með- töldum. Fyrsta kvikmyndagerðin er þýsk, frá 1914, sú yngsta frá 2002, með Richard Roxburgh og Ian Hart í hlutverkum Holmes og Watsons. Ég mæli með Hammer-útgáfunni, hún er klassík. Sherlock Holmes and the Leading Lady (’91), var hin frambærilegasta og ber það að þakka Lee, sem lék Holmes og Patrick Macnee, sem afgreiddi dokt- orinn á léttu nótunum undir leikstjórn Peter Sasdy. Tvær góðar gerðar með gervifrjóvgun Ýmsir höfundar hafa glímt við þá Holmes og Dr. Watson, líkt og altítt er með frægar sagnahetjur. Engum hefur tekist betur til en skáldinu og hand- ritshöfundinum Nicholas Meyer (sem hefur m.a. leikstýrt og skrifað slatta af myndum í Star Trek- seríunni), en hann sendi frá sér Holmes og Watson- sakamálasöguna The Seven-Per-Cent Solution, ár- ið 1975, en hún var kvikmynduð ári síðar. Nafnið er dregið af eiturlyfjaneyslu Holmes, en honum fannst ekki vont að sprauta sig með sjö prósent upplausn af kókaíni, þegar mikið lá við og heilastarfsemin á þrotum sökum álags og svefnleysis,. Þess er rétt að geta að á sögutíma bóka Doyles var eitrið sjálfsögð söluvara í lyfjaverslunum víðast hvar í heiminum. The Sevem-Per-Cent Solution, er gamansamur krimmi þar sem Watson, fullur af áhyggjum yfir ört vaxandi kókaín-neyslu vinar síns, fær Holmes til að halda með sér til Vínarborgar. Þar kemur hann Holmes í hendurnar á Dr. Sigmund Freud, sem var kunnur fyrir tilraunir sínar með efnið. Hann tekur spæjarann í meðferð en á meðan á henni stendur er Holmes á kafi í að leysa gátu varðandi hvarf kon- unnar Lolu Deveraux. Myndinni stjórnar Herbert Ross, sem var liðtæk- ur fagmaður á þessum tíma, og er myndin besta skemmtun. Það er ekki síst að þakka óaðfinnalegu leikaravali: Nicol Williamson og Robert Duvall fara með hlutverk Holmes og Dr. Watsons; Alan Arkin leikur Rr. Freud; Vanessa Redgrave er ungfrú Deve- raux og sjálfur Laurence Olivier mannar hlutverk þrjótsins James Moriarty. M.a. góðra leikara í minni hlutverkum eru Samantha Eggar og Joel Grey. Ekki er hægt að ljúka þessari umfjöllun um þá vinina, án þess að nefna til sögunnar dálítið sér- stakan aukameið í bálknum um Holmes og Watson. Það er gamanmyndin The Adventures of Sherlock Holmes Smarter Brother, gerð af æringjanum Gene Wilder árið 1975. Þá var Mel Brooks á hátindi frægðar sínar og helstu stjörnurnar hans, Wilder og Marty Feldman, reyndu að notfæra sér ljómann með því að feta í fótspor meistarans. Árangurinn svona og svona. Wilder, sem leikstýrir og skrifar handritið, fer einnig með aðalhlutverk Sigersons, sem telur sig hinn „greindari“ bróðir meistaraspæj- arans og finnst fjári hart að standa eilíflega í skugg- anum. Hann fær sitt tækifæri þegar Sherlock heldur upp á meginlandið og setur smámál í hendur Siger- sons, sem reynir að apa eftir sínum fræga bróður, sem er ekki á hans færi. Við sögu kemur einvalalið úr herbúðum meistara Brooks, eins og Madeline Kahn, Marty Feldman og Dom De Luise. Bresku leikararnir Roy Kinnear og Leo McKearn fara einnig með hlutverk í glaðbeittri vitleysunni. Barry Wetcher

x

SunnudagsMogginn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.