SunnudagsMogginn - 20.06.2010, Blaðsíða 10

10 20. júní 2010
H
eimildamyndin Konur á rauðum sokkum var
sýnd í sjónvarpinu á miðvikudagskvöld. Þetta er
í rauninni stórmerkileg heimildamynd, sem
varpar skýru ljósi á það hvers vegna Rauðsokka-
hreyfingin lognaðist út af á níunda áratug liðinnar aldar og
varla nokkur kona sem þá vildi gangast við barninu og allra
síst Kvennalistakonur, sem þó höfðu flestar verið mjög virkar
í hreyfingunni nokkrum árum áður.
Í myndinni er saga
hreyfingarinnar rakin og
fjallað um helstu baráttu-
mál kvenna á þessum ár-
um. Mér fannst einkar
áhugavert að þær fjöl-
mörgu konur sem rætt var
við skyldu vera svo opnar
og hreinskilnar í frásögn-
um sínum af kvennabar-
áttunni á áttunda áratug
liðinnar aldar.
Höfundur myndarinnar
er Halla Kristín Ein-
arsdóttir og á hún heiður
skilinn fyrir gerð þessarar
myndar.
Það var sérstaklega
skemmtilegur hluti mynd-
arinnar sem fjallaði um
kvennafrídaginn hinn 24.
október 1975 og í raun frá-
bært hvernig konur úr öllum stéttum, á öllum aldri, úr öllum
flokkum, eða alls engum flokkum, gátu sameinast um að taka
sér frí þennan dag, til þess eins að leggja áherslu á sín sér-
stöku baráttumál. Enda varð 24. október, kvennafrídag-
urinn, að heimsfrétt. Lykilorðið í hinni breiðu samstöðu sem
náðist meðal kvenna um að taka sér frí þennan dag var ein-
mitt orðið FRÍ. Upphafleg hugmynd var verkfall, en það orð
eitt og sér nægði til þess að fæla konur af hægri kantinum frá
þátttöku. Eftir að samstaða náðist um að nefna daginn
kvennafrídag gátu allar konur sameinast um að vera með.
Nýjar kynslóðir hafa nú tekið við og ekki víst að þau sem
nú ráða för viti nákvæmlega hvað það var sem konur börðust
fyrir fyrir hálfum fjórða áratug. Í dag þykja leikskólapláss
fyrir öll börn á leikskólaaldri sjálfsagt mál, en þannig háttaði
ekki til fyrir 35 árum.
Ég bjó á Ísafirði þegar kvennafrídagurinn var haldinn og
konur þar í bæ, eins og annars staðar á landinu, söfnuðust
saman og sýndu samtakamátt sinn. Minningin um þennan
dag, upplifunin og samstaðan sem konur sýndu er og verður
ógleymanleg. Björg Einarsdóttir, ein þeirra kvenna sem rætt
var við í myndinni, hitti naglann á höfuðið þegar hún sagði
að konur á Íslandi væru ekki samar eftir kvennafrídaginn og
fyrir hann. Því það sem gerðist þann dag sameinaði allar
konur á Íslandi; verkakonur, menntakonur, hálaunaðar og
láglaunaðar, vinstrisinnaðar og hægrisinnaðar. Rauðsokka-
hreyfingunni, sem var mestmegnis stjórnað af afar róttækum
konum sem kenndu sig við maóista, trotskíista og lenínista,
tókst ekki það ætlunarverk sitt að stela frá okkur kvennafrí-
deginum og eigna sér hann. Við, allar konur á Íslandi, eigum
þann dag og heiðurinn af honum. Hann er dýrmæt sameign
íslenskra kvenna og sterkur vitnisburður um hvers konar
máttur er fólginn í samtakamættinum.
Á Ísafirði fyrir tæplega 35 árum byrjuðum við konur dag-
inn snemma með kvennaleikfimi í félagsheimilinu í Hnífsdal.
Kvenskörungurinn Bryndís Schram, sem var þá skólameist-
arafrú og frönskukennari við Menntaskólann á Ísafirði,
skipulagði daginn fyrir okkur konur á Ísafirði. Hún fékk m.a.
Þuríði Pétursdóttur og Sigríði Dúnu Kristmundsdóttur, sem
báðar kenndu þá við Menntaskólann á Ísafirði, til þess að
flytja okkur erindi í Alþýðuhúsinu á Ísafirði og svo söfn-
uðumst við saman á Mánakaffi, þar sem Benni og fleiri karlar
báru í okkur veitingar. Þetta var gjörsamlega frábært, ekki
síður en hjá kynsystrum okkar hér í Reykja-
vík. Við sýndum að við bæði getum, þor-
um og viljum.
Við getum,
þorum
og viljum
Agnes segir
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Kvennafrídagurinn 1975.
’
Hann er dýr-
mæt sameign
íslenskra
kvenna og sterkur
vitnisburður um
hvers konar máttur
er fólginn í sam-
takamættinum.
06.50 Vakna við „It’s your
turn“ með Ragnheiði Gröndal
enda komið að mér.
07.10 Gólfglíma hjá Vidda …
upphaf að góðum degi en ekki í
frekari frásögur færandi enda er
fyrsta reglan með slags-
málaklúbbinn að … já … ekki
meira um það!
08.00 Tvö linsoðin egg og
heimagert múslí með mjólk.
Kaffibolli í hvelli og kveðju kast-
að á heimilisfólkið. Hjóla til
vinnu niður í Bankastræti þar
sem ég vinn hjá Íslenskum fjalla-
leiðsögumönnum.
09.00 Skrifa mig frá reynslu
helgarinnar, þegar ég gekk á
Hrútfell á Kili með Fjallafólkinu
mínu. Harðduglegum hópi fólks
með ástríðu fyrir fjallgöngum,
sem fær útrás einu sinni í mán-
uði.
Skauta yfir pósthólfið og skrifa
nokkra. Undirbý næstu helgi
þegar Fjallkonur Íslands stefna á
Hvannadalshnúk á sjálfan kven-
réttindadaginn, hinn 19. júní.
Sennilega of seint núna að skora
á allar konur að slást í hópinn!
10.00 Stenst ekki mátið, rölti
upp á Kaffitár og panta latte í
eigið götumál. Ódýrara og betra
fyrir umhverfið. Tel mig eiga
mun auðveldara með að vinna að
umhverfisstarfi fjallaleiðsögu-
manna fyrir bragðið.
11.00 Tannlæknir. Deyfingu,
nei takk! Gömul fylling boruð
upp svo ekkert stendur eftir
nema þunnir veggir sitthvor-
umegin. Borað gat og skrúfu
komið fyrir, fyllt upp og pússað í
plan. Góður á eftir enda kann
Elsa Bína sitt fag upp á tíu.
12.00 Lít inn á lager fjalla-
leiðsögumanna þar sem Sólveig
Lára, elsta dóttir mín, er að hefja
störf. Dreg hana út í hádegismat
og yfirheyri um helstu mál í lífi
unglings.
13.00 Funda stuttlega með
Einari Torfa vegna framhalds-
dagskrár fyrir fjallgönguhópana
okkar en þar er fullt af fólki sem
komist hefur á bragðið með fjall-
göngur og hve gott það er að láta
lofta aðeins í gegnum eyrun á
hæstu tindum. Þetta fólk vill
flestallt halda áfram að ganga á
fjöll eftir sumarið.
14.00 Sest aftur við tölvuna.
Klára sumt en ekki annað eins og
gengur. Undirbý meðal annars
ferð á Sveinstind í Öræfajökli
næstkomandi laugardag 19. júní.
Spáin lofar góðu, svo ekki sé tal-
að um leiðina sem ég hlakka
mikið til að ganga í fyrsta sinn.
Þetta er á slóðum Sveins Páls-
sonar, sem þarna áttaði sig,
sennilega fyrstur manna í heim-
inum, á eðli skriðjökla og skrif-
aði um það fróma ritgerð.
17.00 Hjóla heim og undirbý
mig fyrir þriðjudagsþrek fjalla-
fólks, um 30 manna hópur sem
ég hef verið með á hverjum
þriðjudegi í vetur. Hittumst við
rætur Esju en stefnum fljótlega
út fyrir alfaraleið upp á Langa-
hrygg og á slóðir fíla í Búahömr-
um. Skemmtilegt, fáfarið og sér-
staklega kraftmikil gróðurangan
í loftinu. Róleg ganga í 5,5 km og
450 metra hækkun.
21.00 Rétt missi af fyrstu
tónleikum dótturinnar, bassa-
leikarans Sólveigar Láru, með
Pascal Pinon í Háteigskirkju. Fæ
staðfestingu í sms-i að vel hafi
gengið. Kem heim, skelli í mig
einum köldum og fæ mér ríku-
lega af lasagna-afgöngum sem ég
úða í mig framan við leik Brasilíu
og Norður-Kóreu á plúsnum.
Fjölskyldan kemur heim af tón-
leikunum. Yngri systkinin fá sér
kvöldhressingu og skríða upp í
hjónarúmið.
Hugsa svolítið en ekkert sem
er í frásögur færandi, kyssi
Huldu mína góða nótt og sofna
rétt fyrir miðnætti.
Dagur í lífi Jóns Gauta Jónssonar fjallaleiðsögumanns
Jón Gauti ber sig vel þrátt fyrir að hafa um morguninn látið bora upp gamla fyllingu í tönn án deyfingar.
Morgunblaðið/Kristinn
Gott að lofta um eyrun
Tiger Woods slær upp úr sand-
gryfju á hinum víðfræga Pebble
Beach-velli. Á fimmtudag hófst
þar Opna bandaríska meist-
aramótið og endaði Woods dag-
inn fimm höggum á eftir efstu
mönnum. Keppinautur Woods
og samlandi, Phil Mickelson,
getur steypt honum af stóli úr
efsta sæti heimslistans í fyrsta
skipti í fleiri ár. Þrátt fyrir þessa
sandferð Woods endaði hann
höggi á undan Mickelson. Reuters
Veröldin
Sandleiknum
sárreiðastur