SunnudagsMogginn - 18.07.2010, Blaðsíða 22

22 18. júlí 2010
S
igurður Bjarklind, kennari á
Akureyri, segist bara venjulegur
maður úti í bæ. Einhver kann að
vera því sammála! Þeir sem
koma á fimm hektara sumarbústað-
arland Sigurðar, Maríugerði í Kaldakinn
í Suður-Þingeyjarsýslu, verða þó vænt-
anlega fljótir að skipta um skoðun; á
tveimur áratugum hefur hann ræktað
upp myndarlegan skóg þar sem áður var
gamalt, ónýtt tún en engin planta,
breytt ónýtri geymslu í glæsilegan bú-
stað og að auki byggt nokkur hús, í
fornum stíl, með eigin handafli!
Áhugamál Sigurðar hafa verið mörg í
gegnum tíðina.
Árum saman var hann kunnasti fall-
hlífarstökkvari landsins og stökk um
800 sinnum á árunum 1966 til 1991;
hann stundaði gönguskíðaíþróttina af
kappi um tíma auk þess sem hann er
þekktur hlaupagarpur; ferðaðist mikið á
tveimur jafnfljótum, gjarnan í efsta gír,
um fjöll og firnindi.
Heillaður
Segja má að önnur áhugamál hafi nú
vikið að mestu fyrir því að sinna sum-
arbústaðnum og næsta nágrenni. Enda
starfinn þar ærinn. „Ég hljóp enn mikið
eftir að ég kom fyrst hingað en ekki
lengur. Áhugamálin voru öll góð en þessi
kafli er bestur – lokakaflinn! Ég heill-
aðist gjörsamlega af þessum stað,“ sagði
Sigurður þegar blaðamaður Morg-
unblaðsins kíkti í heimsókn til hans í
Maríugerði. Óhætt er að segja að þar hafi
verið lyft grettistaki.
Sigurður vann árum saman við heil-
brigðiseftirlit á sumrin. Einhverju sinni
voru þeir á eftirlitsferð í Djúpadal í Eyja-
firði, hann og Alfreð Schiöth, dýralæknir
og starfsmaður embættisins, þegar á
góma bar að Alfreð og systkini hans ættu
jörðina Ystafell I í Kinninni og hygðust
hefja þar gróðursetningu í stórum stíl.
Mikið öfunda ég þig að eiga svona at-
hvarf, varð Sigurði þá að orði.
Alfreð lagði saman tvo og tvo á staðn-
um, fékk út fjóra, og benti Sigurði á
möguleika í þessu sambandi: hann tæki
á leigu gamla þinghúsið, sem tilheyrði
jörðinni.
Um er að ræða samkomuhús Ljós-
vetninga til áratuga. Ungmennafélagið
Gaman og alvara setti þar upp leikrit og
haldnir voru dansleikir, svo eitthvað sé
nefnt, en þegar þarna var komið hafði
húsið verið notað sem geymsla árum
saman eftir að félagsheimilið Ljósvetn-
ingabúð var reist.
Þinghúsið í Kaldakinn var byggt um
miðjan þriðja áratug síðustu aldar og var
gjarnan kallað Strympa í sveitinni. „Ég
hef spurt marga en elstu menn, eins og
Jónas á Gvendarstöðum, sem man eftir
því þegar húsið var byggt, veit ekki
hvernig Strympunafnið er til komið,“
segir Sigurður.
„Strympa getur þýtt tröllkona, en líka
bygging með sérkennilega löguðu þaki.
Klæðningin hér inni er svo sem ekkert
venjuleg, bæði slétt og skáhöll. Svo var
líka strompur á húsinu.“
Sigurði fannst nafnið heldur óvirðu-
legt. „Ég vildi að húsið fengi að heita
Þinghúsið, sótti um það til sveit-
arstjórnar og það var samþykkt á síðasta
ári.“ Heitir nú formlega Þinghúsið Mar-
íugerði.
„Getið er um túnið hér sem Mar-
íugerði í mjög gömlum heimildum. Það
nafn hefur verið notað í hundruð ára.“
Allt í niðurníðslu
Aftur að upphafinu: „Við Alfreð fórum
og kíktum á staðinn og ég sá strax að
húsið var handónýtt! Hver einasta rúða
var brotin þannig að rigndi inn, þakið
gapti, kindur höfðu hreiðrað um sig við
húsið, í kringum það var gamalt og
ónýtt tún og ekki ein einasta trjáplanta á
svæðinu.“
Sigurði leist samt vel á og sló til! Þetta
var árið 1991, útbúinn var leigusamn-
ingur til 25 ára og svo byrjaði ballið.
Þegar Sigurður tók við húsinu var það
geymsla fyrir hey og gamla staura. Ekki
var rafmagn á staðnum, ekki rennandi
vatn eða frárennsli.
Hann tók strax til hendinni og linnti
ekki látum fyrr en svæðið varð óþekkj-
anlegt. Fyrst gerði hann húsið fokhelt og
leiddi þangað rafmagn. Samhliða þessu
hóf Sigurður að yrkja jörðina og eftir
mikla vinnu í áratug var engu líkara en
staðurinn hefði stökkbreyst og nú, nærri
tveimur áratugum eftir að hann féll fyrir
staðnum, er Maríugerði eins og vin í
eyðimörkinni.
Aldrei kvöð
Við blasir að gríðarleg vinna liggur að
baki. Sigurður jánkar því en segir: „Þetta
hefur alltaf verið gaman. Það hefur aldr-
ei verið kvöð að koma hingað – alveg
sama hvaða skítverk ég hef ég verið að
vinna.“
Hann nefnir dæmi sem líklega ekki
nokkur maður trúir, eins og hann tekur
til orða: „Það kom fyrir þegar ég stakk
upp torf hérna að ég byrjaði svo snemma
á morgnana að ekki var orðið verkaljóst,
þannig að ég límdi vasaljós á skófluna.
Þá get ég unnið og var alveg sama þótt
það væri grenjandi rigning. Mér fannst
það æðislegt!“ segir Sigurður og brosir.
„Í starfi mínu vinn ég með hausnum
og það er því gott að koma hingað og
breyta til. Frá því ég var barn hefur mér
alltaf þótt mjög gaman að vinna með lík-
amanum og sjá eitthvað eftir mig. Ég hef
alltaf verið duglegur og þannig fólk er
þekkt í minni ætt þó að þar séu svo sem
algjörir aumingjar líka eins og gengur.
Ég er eins og amma í Ólafsvík sem var
hörkudugleg kerling.“
Sigurður hefur kennt við Mennta-
skólann á Akureyri síðan 1976 og einnig
við Háskólann á Akureyri, allt frá stofn-
un hans, 1987. Þar fæst hann við efna-
fræði, líffræði og skyldar greinar og seg-
ist hafa gríðarlega gaman af því að
kenna.
Varð að eignast staðinn
Fyrstu árin eftir að Sigurður hófst handa
í Kinninni segist hann hafa eytt löngum
tíma á vorin við að klippa niður trölla-
víði á Akureyri og raða í kassa. Þetta
flutti hann austur og geymdi þar til í
maí. Eftir að hafa plægt jarðveginn og
mótað beð stakk Sigurður víðinum svo í
svörðinn eins og blýöntum.
Hann er reyndar enn stórtækur í
stiklingarækt; safnar þeim bæði á Ak-
ureyri, þegar einhvers staðar þarf að
grisja, og ræktar fyrir austan.
Inni á milli trjábreiðanna í Maríugerði
eru þrjú, stór skeifulaga svæði þar sem
Sigurður er með ræktunarbeð og hefur
ræktað djöfuldóm af plöntum, eins og
hann kýs að orða það, meðal annars
aspir, lerki og ýmsar tegundir víðis, sem
hann dreifir um landið. „Það má segja að
ég hafi ekki eytt miklum peningum í
plöntur. Ég hef hins vegar eytt mikilli
vinnu í þær en sé ekki eftir því.“
Strax frá byrjun fannst Sigurði gríð-
arlega gaman að sjá árangur af stritinu.
„Þetta vatt upp á sig og þegar rúmur
áratugur var liðinn áttaði fólk sig á því
hve svæðið var orðið fínt og að ég hafði
lagt alveg fáránlega vinnu í þetta! Ég sá
þá að ég yrði að eignast staðinn.“
Eigendurnir voru ekki á einu máli en
að sögn Sigurðar stóð Alfreð Schiöth eins
og klettur við hlið hans og taldi ekki
annað viðeigandi en leigjandinn eign-
aðist Maríugerði fyrir sanngjarnt verð,
eftir það sem á undan var gengið.
„Þremur árum seinna eignaðist ég
Maríugerði og er Alfreð ævarandi þakk-
látur. Ég átti forkaupsrétt að staðnum ef
hann yrði seldur en á tímabili fannst mér
eiga að bola mér burt héðan. Stuttu eftir
að ég keypti seldu systkinin svo jörðina
þannig að þau geta vel við unað.“
Þegar stórt er spurt verður oft lítið um
svör. Þegar vöngum er velt yfir því
hvernig hann fór að því að reisa nokkur
glæsileg hús úr bjálkum og torfi á svæð-
inu brosir Sigurður.
„Ég veit það varla. Mig langaði bara að
prófa að smíða hús! Mér fannst að það
myndi gefa staðnum mikið gildi fyrir
mig. Ég man varla hvernig þetta byrjaði;
líklega þegar ég komst yfir nokkra síma-
staura og gat reist grind. Svo prjónaði ég
kringum þessa staura og það var ofboðs-
lega gaman.“
Þegar Sigurð langaði að byggja bjálka-
hús fékk hann góðfúslegt leyfi til þess að
hirða hjalla sem hætt var að nota á Dal-
vík og þeir reyndust drjúgir.
Eitt húsanna á landareign Sigurðar er
Hver á sér
fegra land?
Á bak við þéttan trjágróður við þjóðveginn um
Kaldakinn hvílir fallegt leyndarmál. Fáir koma
þar við en allir – sem fara með friði, það er að
segja – eru velkomnir.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
Í fjarska er lítil kirkja sem Sigurður reisti úr trönuspírum og klukknaport úr vörubrettum.