SunnudagsMogginn - 18.07.2010, Blaðsíða 15

SunnudagsMogginn - 18.07.2010, Blaðsíða 15
Þ rátt fyrir að maðurinn verji um þriðjungi ævi sinnar í svefn er furðulítið vitað um þessa einu helstu athöfn hans. Jú, við hvílumst af svefni, en sú hvíld er að mestu leyti ætluð heilabúinu, aðrir hlutar líkamans geta vel hvílst í vöku og á mun skemmri tíma en það tekur okkur að verða útsofin. Heilastarfsemin liggur að miklu leyti niðri í svefni, en þó er sú hvíld rofin af draumum. Talsverðar rannsóknir hafa verið gerðar á draum- svefni, því auðvelt er með athugunum að sjá hvenær manninn (og mörg dýr) dreymir. Hinar hröðu augn- hreyfingar draumsvefns benda til þess að tímaskyn manna í draumalandinu sé allt annað en í vöku, sem aft- ur gefur til kynna að dags daglega malli heilabúið áfram í hægagangi! Rannsóknum á heilastarfsemi hefur fleygt áfram á síðustu árum og þannig náðu japanskir vísindamenn við rannsóknarstofnun í Kyoto þeim árangri árið 2008 að „lesa“ úr heilastarfsemi manna myndir sem viðfangsefni þeirra horfðu á. Vonir standa til þess að á næstu áratug- um verði sú tækni fullkomnari og nái til fleiri skilningarvita. Sé unnt að lesa slíkar upp- lýsingar úr heilanum vonast menn einnig til þess að lesa megi heilanum fyrir. Nú þegar er unnt að kaupa tæki til þess að tengja heilastarfsemi við tölvu- starfsemi án þess að setja rafskaut í heilabörkinn eða leggjast í segulmyndatæki (sjá mynd). Disneyland eða Gúlag hugans? Markmið slíkra rannsókna, fyrir utan almenna þekking- arleit á starfsemi heilans, hef- ur einkum beinst að því að bæta úr vanda þeirra sem búa við takmörkuð skilningarvit: að blindir fái að sjá og daufir geti heyrt. Þegar hefur gríðarlegur árangur náðst á því sviði, þó vissulega sé nóg fyrir stafni enn. Fleiri hafa þó sýnt rannsóknum af þessu tagi áhuga og þar hafa tölvuleikjaframleiðendur verið einna fremstir í flokki. Þeir hafa um langa hríð beitt ótal brögðum til þess að færa leikina nær skilningarvitunum en tölvuskjáir og hátalarar leyfa, en geti þeir beintengst heilanum verður vart komist mikið lengra, eins og nokkuð hefur verið fjallað um í vísindaskáldskap. Vart þarf að orðlengja það að slík tenging myndi reyn- ast byltingarkennd fyrir hvers konar starf mannsins þar sem hugaraflið er í aðalhlutverki og myndi margefla það. Menn geta einnig gert sér í hugarlund stór- fenglega möguleika í leikja- og skemmtanaiðn- aðinum, þar sem snjöllustu draumfararnir yrðu ofurstjörnur og nákvæmlega ekkert væri ómögulegt. En það er líka rétt að gefa hinu gaum, hvort nokkur yrði óhultur fyrir slíkri tækni. Ef lesa má minningar eða hugsanir, fengi nokkur að vera í friði einn og með sjálfum sér? Yrðu hugsanaglæpir 1984 að veruleika? Verstu vargar síðustu aldar náðu skelfilegum árangri í innrætingu og heila- þvotti, en hvað ef þeir gætu blandað sér í ein- ræðu sálarinnar? Michael Caine og Leonardo DiCap- rio í hlutverkum sínum í Inception. Beinteng- ing við heilann Ken Watanabe sem Saito and Lucas Haas sem Nash í Inception. Epoc frá Emotiv má kaupa fyrir 299 dali og nota til þess að tengja heila- starfsemina við tölvu.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

SunnudagsMogginn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.