SunnudagsMogginn - 15.08.2010, Qupperneq 41

15. ágúst 2010 41
R
étt suður af borginni Barce-
lona er að finna víngerð-
arsvæðið Pénedes, eitt af
mörgum spennandi víngerð-
arsvæðum Spánar þessa stundina. Það
er vissulega ekki langt síðan fáir veittu
Pénedes athygli og vínin þaðan náðu
sjaldan út fyrir héraðið. Undantekn-
ingin á því voru hin freyðandi Cava-vín
sem löngum hafa verið einhver besti
valkosturinn ef kampavín eru of íþyngj-
andi fyrir budduna.
Risarnir í Pénedes voru – og eru –
Cava-framleiðendur á borð við Freix-
enet og Codorniu en einnig er að finna
aragrúa smærri framleiðenda. Þegar
sömu aðferðir eru notaðar og í Champ-
agne (það er að kolsýrugerjunin eigi sér
stað í flöskunum en ekki í tönkum) er
útkoman oftar en ekki framúrskarandi,
ekki síst þegar horft er á verðmiðann.
Í hefðbundnum vínum hefur það hins vegar löngum verið Miguel Torres
sem borið hefur höfuð og herðar yfir aðra framleiðendur og má í raun þakka
honum fyrir að koma Pénedes á kortið þegar rauðvín og hvítvín eru annars
vegar.
Smám saman hefur hins vegar landslagið í Pénedes verið að breytast líkt
og annars staðar í víngerðarhéruðum Spánar. Smærri framleiðendur hafa
fikrað sig áfram og fundið nýja staði til ræktunar eða enduruppgötvað gaml-
ar ekrur þar sem gamall vínviður hefur kannski verið til staðar en ekki verið
nýttur sem skyldi.
Það voru vín úr Cabernet Sauvignon sem í fyrstu beindu augum manna að
Pénedes en það eru nú um stundir vín úr hefðbundnari þrúgum svæðisins
sem hvað mesta athygli vekja. Ekki síst úr Garnacha, sem margir þekkja
betur undir franska heitinu Grenache. Rétt eins og í Priorat, þar sem ekrur
með gömlum Garnacha-runnum voru teknar úr órækt og geta af sér ofurvín,
hafa slíkar ekrur verið að skjóta upp kollinum í Pénedes.
Lítil vínhús á borð við Parés Balta hafa af alúð ræktað upp gamlar Gar-
nache-ekrur og jafnframt sótt hátt upp í hæðirnar inni í landi, allt upp í 800
metra hæð yfir sjávarmáli, til að finna kjöraðstæður fyrir ólíkar þrúgur. Út-
koman er samþjöppuð og mikil rauðvín af láglendinu sem gefa þeim í Priorat
oft lítið eftir og fersk og arómatísk hvítvín úr hæðunum. Rétt eins og í Prio-
rat eru vínin í hæðunum ræktuð á fornum stöllum með hlöðnum veggjum er
byggðir voru er íbúar héraðsins flúðu upp til fjalla undan Márum á öldum
áður.
Stundum svipar bestu vínunum til þeirra frá Priorat en einnig má greina
samhljóm með hinum frönsku Rhône-vínum í mörgum vínum, enda þrúg-
urnar þær sömu: Garnacha, Carinena (Carignan) og Monastrell (Mourvédre).
Spánn hefur lengst af verið þekktastur fyrir rauðvínin sín og þá fyrst og
fremst úr þrúgunni Tempranillo, sem hefur ekki verið mikið ræktuð í Péne-
des, þó vissulega hafi hún verið til þar undir nafninu Ull de Llebre. Á síð-
ustu árum hafa hins vegar hvítvín Spánar verið að ryðja sér til rúms í aukn-
um mæli, ekki síst fyrir tilstilli yngri kynslóðar víngerðarmanna sem hafa
hleypt nýju lífi í gerð hvítvína um allt land.
Allt í einu átta menn sig á því að Spánn hefur upp á margt spennandi að
bjóða í þeim efnum. Hin sýrumiklu og matarvænu Albarino-vín frá Rias Ba-
ixas í Galisíu vöktu snemma athygli en stöðugt fleiri eru að uppgötva þrúgur
á borð við Godello, Verdejo og Viura, sem eru nú að komast í hendurnar á
víngerðarmönnum og kannski ekki síður vínræktenda er leitað hafa uppi
staði til ræktunar sem leyfa þeim að njóta sín til fulls.
Godello blómstrar í Valdeorras í Galisíu rétt við norðurlandamæri Portú-
gals. Í Rioja er Viura, sem einnig er þekkt undir nafninu Macabeo, að ganga í
endurnýjun lífdaga og það sama má segja um Verdejo í héraðinu Rueda í
Valladolid, ekki ýkja langt frá Valdeorras. Meira að segja þrúgan Pedro
Ximenes, þrúgan sem lengst hefur verið uppistaðan í dísætum sérrí-vínum,
er nú notuð til ræktunar á þurrum hvítvínum, til dæmis í Priorat.
Í Pénedes hafa æ fleiri framleiðendur hafið ræktun á þrúgunni Xarel-lo,
sem lengst af var fyrst og fremst notuð til Cava-framleiðslu, rétt eins og
önnur þrúga héraðsins Parellada. Útlensku þrúgurnar Chardonnay, Sauvig-
non Blanc, Riesling og Gewurztraminer eru einnig ræktaðar, oft með mjög
góðum árangri.
Næst: Languedoc
Upp í hæðirnar
í Pénedes
Vín 101
21 hluti
Steingrímur
Sigurgeirsson
Bláskel með hvönn í bjór og sjó
Forréttur fyrir 4
Aðalréttur fyrir 2
1 kg bláskel úr Hrísey
½ laukur
2 hvítlauksrif
1 dl söxuð steinselja
1 Kaldi (bjór)
2 dl sjór
1 msk. smjör
4 msk. hvannarfræ úr Hrísey lauslega söxuð
4 msk. söxuð hvannarlauf úr Hrísey
sjávarsalt
salt og pipar
Aðferð:
Saxið laukinn, mýkið ásamt hvítlauknum í smjörinu í djúpum
potti, bætið þá hvannarfræjunum og laufunum úti. Setjið blás-
kelina út í látið krauma í smástund, þá er steinseljan, bjórinn
og sjórinn sett út í, smakkið til með salti og pipar. Soðið þar til
skelin er vel opin.
Borið fram með nýbökuðu brauði, sítrónubátum og hluta af
soðinu.
Komið var við í ísbúðinni Brynju á Akureyri.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Bláskel smökkuð um borð í Norðurskeljarbátnum.