SunnudagsMogginn - 28.11.2010, Blaðsíða 37

SunnudagsMogginn - 28.11.2010, Blaðsíða 37
ilvægt fyrir minnið. Það væri mun erf- iðara að setja það upp í klíníska rann- sókn og hún yrði miklu dýrari en þessar 20 milljónir sem við erum að tala um,“ segir Perla og Þráinn kinkar kolli. „Rannsóknin á SagaPro hefur hins vegar ekki bara áhrif á þá vöru, heldur yfirfærast áhrifin yfir á aðrar vörur hjá fyrirtækinu, og jafnvel ís- lenskan náttúruvöruiðnað í heild, sem við trúum að hafi mikla möguleika.“ Meðal annars eru góðir möguleikar í Kanada, en þar er SagaMedica nú að hasla sér völl. „Við vorum að koma heim af stærstu náttúruvörusýning- unni þar en skráningarferlið ytra hefur tekið okkur heilt ár,“ segir Þráinn og Perla tekur undir. „Við höfum núna leyfi yfirvalda til að markaðssetja vör- una þar, þótt lokamatið sé enn eftir. Þetta þýðir að kanadísk heilbrigðisyf- irvöld, sem eru talin vera með þeim ströngustu í heiminum, telja vöruna nógu örugga. Og við erum þegar farin að fá pantanir.“ Þráinn bætir því við að menn sjái mikla sölumöguleika í Kanada. „Menn krossa sig þar þegar þeir heyra sölu- tölurnar héðan og segja að við verðum á grænni grein ef okkur tækist að selja bara tíu prósent af því miðað við fólksfjölda. Þetta vandamál með sal- ernisferðirnar er gífurlega algengt en talið er að það hrjái um 50% karla um fimmtugt og 60% karla um sextugt.“ Þannig að fjallagrösin gætu farið að skila drjúgum arði til þjóðarbúsins? Perla hlær við spurningunni. „Það er gaman að þú nefnir þetta því það er svo oft talað með lítilsvirðingu um konur uppi á fjalli að tína fjallagrös. En þetta er svo miklu meira og þróaðra en það. Hér er að verða til ný atvinnu- grein, náttúruvöruiðnaður og við segj- um stundum að jurtirnar séu okkar græna gull.“ Þráinn kinkar kolli. „Ég er skokkari og segi stundum að það að fara í svona verkefni, eins og í Kanada, sé eins og að taka þátt í maraþoni. Það ákveður enginn að hlaupa maraþon með dags fyrirvara og við erum búin að vera í undirbúningi í heilt ár. Við erum rétt komin yfir rásmarkið – nú byrjar hlaupið.“ „Það er svo oft talað með lítilsvirðingu um konur uppi á fjalli að tína fjalla- grös. En þetta er svo miklu meira og þróaðra en það,“ segir Perla. 28. nóvember 2010 37 Ísland og uppruni jurtanna sem notaðar eru í SagaPro er mikið notað við markaðs- setningu á vörunni ytra. „Við höfum notað hvönnina í lækningaskyni í 1000 ár, og enn lengur í Skandinavíu, þannig að sagan er löng,“ segir Perla. „Vísindamennirnir okkar eru einfaldlega að staðfesta visku forfeðra okkar með vísindalegum vinnubrögðum.“ Fyrirtækið hefur líka nýtt sér ljósmyndir frá Íslandi í sinni markaðssetningu ytra, sem virðist hafa mikil, jákvæð áhrif á vænt- anlega kaupendur. Sér í lagi hafa myndir frá Hrísey vakið athygli, en hvönnin er m.a. fengin úti í eyjunni. „Það eru allir tilbúnir í að koma í uppskerustörf með okkur eftir að þeir sjá þessar myndir,“ segir Perla hlæj- andi. „Það er þó ekkert langt síðan við fór- um að taka hráefni í Hrísey því það var dá- lítið erfitt að vinna þetta í upphafi. Þá tók tvær vikur að þurrka laufið af hvönninni en með samstarfi við kornbændurna á Þor- valdseyri undir Eyjafjöllum tekur þurrkunin nú minna en sólarhring. Sömuleiðis hefur Bjarni Thorarenssen í Hrísey þróað þurrk- gáma fyrir hvönnina sem þýðir að við getum núna þurrkað hana úti í eynni.“ Og hagnaðurinn af samstarfinu við Hrís- eyinga er á báða bóga: „Það er svo mikið af hvönn úti í Hrísey sem heimamenn vilja gjarnan losna við. Þegar við fórum fyrst til Hríseyjar fyrir tveimur sumrum var töluvert atvinnuleysi þar eftir kreppuna og 18 manns á atvinnuleysisskrá. En þarna sköp- uðust sex ný störf við uppskeru svo þú get- ur ímyndað þér hvað það skiptir miklu máli að fá þessa nýju atvinnugrein inn í þetta litla samfélag.“ Frá uppskeru í Hrísey en myndir þaðan eru notaðar við markaðssetningu SagaPro. Atvinnuskapandi á ýmsa vegu H lýnun jarðar er mörgum áhyggjuefni, þó svo að ekki séu allir sammála um orsakir þessara breytinga á veð- urfari. Meginástæðan fyrir hlýnun jarðar er þó losun gróðurhúsalofttegunda út í andrúmsloftið. Breytingar á veðurfari hafa gríðarleg áhrif á allt líf á jörðinni. Nú er talið að um 80.000 plöntutegundir á jörðinni séu í útrýmingarhættu, það er að segja fimmta hver planta á jörðinni. Sem betur fer reyndust engar íslenskar plöntur vera í útrýmingarhættu vegna loftslags- breytinga. Margt bendir til þess að áhrif loftslagsbreytinga verði hvað mest nyrst og syðst á hnettinum. Uppi eru kenningar um að hlýnun jarðar sé meginástæðan fyrir því að lundavarp í Vest- mannaeyjum hefur dregist verulega saman á undanförnum árum. Í Vestmannaeyjum er stærsta einstaka varpstöð lunda í heim- inum. Lundastofninn hefur verið á hægri niðurleið síðan 1970 en síðastliðin fjögur ár hefur stofninn dregist saman um 25%. Er þetta talið vera vegna ætisskorts, en sandsíli, sem eru aðalfæða lundans, hefa átt erfitt við Eyjar undanfarin ár. Ýmsar ástæður eru fyrir minnkandi gengd sandsílis við Eyjar. Golf- straumurinn er að verða heitari og saltari, Grænlandsjökull bráðnar hraðar en áður og þessi blöndun í sjónum hefur áhrif á lífríkið. Þá hefur það vakið athygli fuglafræðinga að á síðustu áratugum hefur fækkað verulega í nokkrum öðrum íslenskum sjófuglastofnum. Önnur vinsæl veiðibráð á einnig í vök að verjast og það er sjó- bleikjan. Síðustu sumur hefur stöðugt dregið úr sjóbleikjuveiðinni hér við land. Sjóbleikjan er norrænn fiskur, sem finnst alls staðar umhverfis norðurpólinn. Sjórinn er að hlýna og þá færir bleikjan sig norður á bóginn, í kaldari sjó. Þá er það athyglisvert að bleikjunni er einnig að fækka í stöðuvötnum, til dæmis Svína- dalsvötnum en í þeim var jafnan mikið af bleikju. Það er þó mik- ilvægt að hafa það hugfast að náttúran breytist stöðugt. Fjöl- margar tegundir lífvera hafa numið land á Íslandi á undanförnum árum. Það sem er áhyggjuefni eru verk okkar mannanna. Helstu orsakir rýrnunar náttúrunnar eru eyðilegging upprunalegra bú- svæða, breytingar í landbúnaði og landnýtingu, mengun, rán- yrkja, loftslagsbreytingar og ágengar framandi tegundir. Dæmi um framandi tegund hér á landi er minkurinn sem valdið hefur miklum búsifjum og usla í fuglalífi landsins. Kanína hefur valdið gríðarlegu tjóni víða um heim, nú er farið að bera á talsverðum skemmdum hér á landi vegna kanína sem fólk hefur viljað losa sig við og sleppt þeim lausum. Þessar kanínur fjölga sér ört og eru orðnar plága til dæmis hér í Reykjavík og í Vestmannaeyjum. Veturnir eru að styttast og það hefur áhrif á gróðurfar og vöxt og viðgang villtra dýra. Heiðlóur á Bretlandseyjum verpa nú níu dögum fyrr að meðaltali en þær gerðu fyrir þrjátíu árum. Hinn skemmtilegi fugl jaðrakan kemur nú til Íslands nokkru fyrr en hann gerði áður, hann verpir þó ávallt á sama tíma og hann hefur gert í langan tíma eða í lok maí. Nú fer rjúpnaveiðitímanum senn að ljúka, talsvert hefur verið af rjúpu á Austur-, Norður- og Vesturlandi en mjög lítið á Suðurlandi. Á nokkrum svæðum á Suðurlandi stendur stofninn í stað og sums staðar hefur rjúpunni hreinlega fækkað. Það er harla óvenjulegt, eiginlega einsdæmi, að uppsveiflan í rjúpnastofninum skuli ekki vera eins alls staðar á landinu. Líklegasta skýringin á þessu misvægi er sennilega breyt- ingar á veðurfari sem virðast vera róttækari hér á Suðurlandinu en annars staðar á landinu. Breytt veðurfar á Suðurlandi virðist hins vegar henta gæsinni betur en rjúpunni. Grágæsin er farin að yfirgefa landið mun seinna en hún gerði fyrir tíu til fimmtán árum. Nú er verið að veiða gæs í nóvember og í fyrra var nokkuð veitt af gæs í desember. Þrátt fyrir allt hafa breytingar á veðurfari ýmis jákvæð áhrif á náttúru Íslands. Hitt er svo annað mál að hlýnun jarðar er alvarlegt vandamál fyrir marg- ar þjóðir og raunar heimsbyggðina alla, þegar til lengri tíma er litið. Við erum öll sammála um að náttúra Íslands yrði mun fá- tæklegri ef jöklarnir hyrfu. Jákvæð áhrif heimskreppunnar eru hins vegar þau að dregið hefur úr losun gróðurhúsalofttegunda hér í Evrópu og víða ann- ars staðar í heiminum. Það eru góðar fréttir fyrir fugla og fiska. Breyttir tímar – fyrir fugla og fiska ’ Nú er talið að um 80.000 plöntutegundir á jörðinni séu í út- rýmingarhættu, það er að segja fimmta hver planta á jörð- inni. Veðrið Sigmar B. Hauksson
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

SunnudagsMogginn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.