SunnudagsMogginn - 30.10.2011, Blaðsíða 10

10 30. október 2011
Þ
að hlýtur að hafa verið sérstök reynsla fyrir virtustu
hagfræðinga heims, menn eins og Paul Krugman nób-
elsverðlaunahafa, Joseph Stiglitz, prófessor við Col-
umbia-háskóla, og Martin Wolf, aðalhagfræðing Fin-
ancial Times í London, að ræða við Gylfa Arnbjörnsson, forseta
ASÍ, og félagsfræðiprófessorinn Stefán Ólafsson um íslensk efna-
hagsmál, íslensku krónuna og evruna.
Hvaða erindi þessir tveir Íslendingar áttu í panelumræður með
hinum erlendu gestum er mér með öllu hulin ráðgáta.
Sennilega hefur aðgöngumiði Gylfa að panelnum falist í því að
hann notar hvert einasta tæki-
færi sem hann fær til þess að
úthrópa íslensku krónuna og
vera með yfirlýsingar í þá veru
að evran sé eins „klettur í haf-
inu“ í samanburði við hina
aumu íslensku krónu. Í hverju
aðgöngumiði félagsfræðipró-
fessorsins fólst veit ég ekki,
nema þá helst því, að hann er
mikill stuðningsmaður þess að
Ísland gangi í Evrópusam-
bandið. Kannski Jóhanna Sig-
urðardóttir forsætisráðherra
hafi bara handvalið þessa
stuðningsmenn sína.
Þeir fengu þó báðir að finna
til tevatnsins frá hinum virtu og
heimsþekktu hagfræðingum.
Paul Krugman lýsti því ein-
faldlega yfir að hann undraðist
áhuga Íslendinga á að taka upp
evru í stað krónu og hann sagði
líka að það væri okkar sveigjanlega gjaldmiðli að þakka að Ísland
hefði risið skjótt úr öskunni eftir hrunið. Í máli hans kom líka fram
að hann teldi að landið væri mun verr statt ef evran hefði verið
gjaldmiðillinn hér þegar hrunið reið yfir í október 2008.
Varla hafa þessi sjónarmið Krugmans glatt þá Gylfa og Stefán.
Þá hafa orð Martins Wolfs, sem er álitinn einn áhrifamesti
blaðamaður heims á sviði efnahagsmála, varla kætt þá félaga og
örugglega ekki heldur formann Samfylkingarinnar Jóhönnu Sig-
urðardóttur, þegar hann sagði að það væri sjálfsagt fyrir Íslend-
inga að halda fast í krónuna. Wolf sagði orðrétt: „Hvers vegna í
ósköpunum ættuð þið að ganga í samtök sem tekst jafnilla upp og
Evrópusambandinu? Hafið þið ekki tekið eftir því hvað er að ger-
ast þar? Ísland myndi að sjálfsögðu ekki hafa nein áhrif, atkvæði
þess yrði einskis virði í ákvörðunum sambandsins og svo gæti vel
farið að það glataði stjórn á mikilvægum náttúruauðlindum sínum
vegna þess að þeir (ESB, innskot blaðamanns) vilja ólmir komast í
þær.“
Wolf sagði líka að hann sæi ekkert að því að Íslendingar héldu
fast í krónuna, minnsta gjaldmiðil í heimi. Hún hefði reynst þeim
ágætlega. „Ég er hrifinn af sjálfstæðum gjaldmiðlum, vil að þeir
séu til og geti lagað sig að aðstæðum. Ég held að allir sem tóku upp
evruna hafi í reynd verið að taka upp gjaldmiðil Þýskalands,“
sagði hann orðrétt. Hvað skyldi nú forsætisráðherranum íslenska
og flokkssystkinum hennar þykja um þessi skynsamlegu ummæli?
Hvenær ætli evrublindu Samfylkingarinnar linni? Trúir samfylk-
ingarfólk því fram í rauðan dauðann að evran sé eins og „klettur í
hafinu“?
Þá væri nú fróðlegt að fá vitneskju um það hvernig ávarp Jos-
ephs Stiglitz lagðist í oddvita ríkisstjórnarinnar, þau Jóhönnu Sig-
urðardóttur og Steingrím J. Sigfússon. Hann sagðist telja að ekki
hefði verið þörf á jafnmiklum niðurskurði ríkisútgjalda og raun
var á eftir hrunið. Það væri opin spurning hvort minni niður-
skurður hefði leitt til meiri hagvaxtar og minni fólksflótta til út-
landa.
Og varla hafa þessi orð prófessors Stiglitz glatt ráðherrana:
„Hvað mun gerast í málum Icesave? Ég held að Ísland hafi gert rétt
í því máli. Það hefði verið rangt að láta næstu kynslóðir axla
ábyrgð á mistökum annarra fjármálakerfa, í þessu tilfelli Breta og
Hollendinga, við eftirlit með bönkunum.“
Þetta var einmitt það sem þau Jóhanna og Steingrímur reyndu
ítrekað að gera, en forsetinn og þjóðin stoppuðu þau í vitleysunni,
góðu heilli.
Hagfræðing-
arnir heims-
kunnu
Agnes segir
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Paul KrugmanMartin Wolf
’
Hvenær ætli
evrublindu
Samfylking-
arinnar linni? Trúir
samfylkingarfólk því
fram í rauðan dauð-
ann að evran sé eins
og „klettur í hafinu“?
07.30 Vekjaraklukkan
hringir hressilega á slaginu
hálfátta. Þetta er að verða eins
og í kvikmyndinni Groundhog
Day, því sama hugsunin kemur
upp í hugann á hverjum ein-
asta degi: ,,Oh, ég verð að
skipta út hringingunni.“ En
ekkert gerist og sama hringing
vekur mig daginn eftir. Hvern-
ig í ósköpunum varð eitís-
rokklag fyrir valinu sem hring-
ing í fyrsta lagi? Jæja, ég er
allavega vöknuð.
08.00 Eftir góða sturtu (og
auðvitað eftir að ég er búin að
blása hárið og þetta helsta) sest
ég niður með kaffibolla, hafra-
graut og les blöðin. Ekkert er
jafn yndislegt og ljúf stund í
morgunsárið.
08.40 Mætt upp í vinnu.
Dóra í mótttöku Ríkisútvarps-
ins er alltaf jafn yndisleg, og
tekur á móti manni með fal-
legri kveðju. Ómetanlegt.
08.55 Eftir annan kaffibolla
með vinnufélögum, prenta ég
út handritið mitt og tek bunk-
ann af geisladiskum með
stríðsáratónlist með mér. Ég
var búin að garfa í safni Rík-
isútvarpsins af gömlum lakk-
plötum með skemmtilegri
stríðsáratónlist. Fyrir grúskara
eins og mig er safn Ríkis-
útvarpsins algjör gullnáma.
Stefnan er tekin á stúdíó 4 þar
sem Egill, tæknimaður og snill-
ingur, tekur á móti mér. Við
ætlum að taka upp þáttinn Það
er draumur að vera með dáta
sem fjallar um ástandið. Eftir
að ég las bókina Úr fjötrum
eftir Herdísi Helgadóttur
mannfræðing ofbauð mér
hryllilega sú meðferð sem hin-
ar svokölluðu ástandskonur
urðu fyrir á stríðsárunum. Þær
konur sem tóku þátt í ástand-
inu voru dæmdar og úthróp-
aðar í samfélaginu. Meira að
segja voru uppi hugmyndir um
að krúnuraka þær og tjarga til
þess að þær myndu skera sig
enn betur úr hópnum, sem
betur fer varð það ekki að
veruleika. Íslensk stjórnvöld
bönnuðu – með bráðabirgða-
lögum árið 1941 – samskipti ís-
lenskra kvenna og hermanna.
Ungmennadómstóll var settur á
fót til þess að bregðast við
banninu. Stúlkur voru hand-
teknar, þær settar í læknis-
skoðun, fluttar nauðugar af
heimilum sínum og margar
hverjar vistaðar á Kleppjárns-
reykjum. Satt best að segja,
sættu þessar konur hrikalegri
meðferð sem varð innblástur
útvarpsleikritsins Ástand eftir
Ásdísi Thoroddsen leikstjóra.
Hún kemur sögunni vel til
skila í leikritinu en seinni hluti
útvarpsleikritsins verður flutt-
ur nk. sunnudag. Við Egill í
stúdíói 4 gerum okkar besta til
þess að miðla sögu þessara
svokölluðu ástandsára.
11.55 Við Egill vistum
þáttinn og gerum hann kláran
til útsendingar. Alltaf jafn góð
tilfinning þegar þátturinn er
tilbúinn til útsendingar.
12.10 Hádegismatur uppi í
Bláfjallasal Ríkisútvarpsins. Það
er ekki amalegt að sitja í þess-
um fallega sal með útsýni til
allra átta. Svo er félagsskap-
urinn ekki af verri endanum
því hádegisklúbburinn svokall-
aði samanstendur af sjúklega
skemmtilegu RÚV-fólki eins og
Guðfinni, Sigurlaugu Margréti,
Guðrúnu Gunnars, Hrafnhildi
Halldórs og Ragnhildi Thor-
steins. Alltaf mikið hlegið, það
klikkar ekki. Þetta er mann-
bætandi félagsskapur og alger-
lega ómissandi í hádeginu.
13.00 Eftir yndislegt há-
degishlé heldur vinnan áfram.
Ég skelli heyrnartólunum á mig
og set af stað I’ll be seeing you
með Billie Holliday sem er allt-
af jafn yndisleg og lagið líka.
Ég er glöð að vikan sé á enda
þar sem hún hefur heldur bet-
ur tekið á, bæði á sál og lík-
ama. Lífið minnir á sig, heldur
betur – og mikilvægi þess að
njóta hverrar mínútu með sín-
um nánustu. Einnig stendur
eftir einlægt þakklæti fyrir
góðar minningar um ástkæra
ömmu mína og nöfnu, Erlu
Tryggvadóttur.
15.10 Trítla yfir á frétta-
stofuna og trufla liðsmenn síð-
degisútvarpsins, þá sérstaklega
Guðfinn með blaðri um allt og
ekkert.
17.30 Nú á að taka á því,
einkaþjálfun í World Class er
það heillin. Enda er ég annars
eins og fífl í tækjasalnum. Ég
mæli mér mót við Signýju Jónu
systur mína sem dregur mig
áfram á hárinu. Pískar gömlu
áfram. Ég veit ekki hvar ég
væri án hennar; hún er alger
himnasending.
19.00 Blaðra í símann við
Helgu vinkonu, ræðum um allt
milli himins og jarðar, líkt og
við gerum á hverjum degi.
20.00 Hátíð ljóssins er
fagnað á Austur-Indíafélaginu
og þar sem ég hitti systkini
mín, Óla og Signýju Jónu. Við
njótum félagsskapar hvert ann-
ars og úðum í okkur indversk-
um mat.
23.00 Kíki á Facebook fyrir
svefninn en bókin á náttborð-
inu heillar meira. Tek þungu
bókina í fangið, Franska svítu
eftir Irène Némirovsky, sem er
algjörlega frábær, og les þangað
til augnlokin fara að þyngjast.
Ekki líður á löngu þar til ég
slekk ljósið því draumalandið
er framundan.
Dagur í lífi Erlu Tryggvadóttur dagskrárgerðarkonu hjá Rás 1
Erla Tryggvadóttir vinnur að þáttum um ástandið og ungmennadómstólinn sem settur var á laggirnar.
Morgunblaðið/Sigurgeir S.
Ástandskonan