Saga - 2002, Qupperneq 186

184
ÁRNI HEIMIRINGÓLFSSON
keppninnar, sæti í nefndinni sem velja átti sönghæfasta ljóðið. Nú
er vissulega mögulegt - a.m.k. að ákveðnu marki - að meta söng-
hæfni ljóðs án tillits til þeirrar tónlistar sem kynni að fylgja því.
Hitt er þó einnig auðsætt að tónlist sem fellur vel að einum stíl
ljóðagerðar getur fallið miður vel að öðrum. A.m.k. verður varla
um það deilt að kveðskapur Davíðs Stefánssonar fellur vel að tón-
list Páls - og öfugt - enda áttu þeir sérlega farsælt og gjöfult list-
rænt samstarf meðan báðir lifðu. Á hinn bóginn er ekki er vitað til
þess að Páll hafi samið nema eitt verk við ljóð Einars Benedikts-
sonar.38 Jón Leifs átti aldrei aftur eftir að tónsetja ljóð Davíðs en
hann samdi hins vegar töluverðan fjölda verka við Ijóð Einars.
Hátíðarljóð Einars eru í sjö köflum og ber fimmti kaflinn yfirskrift-
ina „tvísöngur" og er ortur undir sama bragarhætti og ísland, far-
sælda frón. Tónbúningur Jóns Leifs hefði vafalaust klætt vel slík-
an kveðskap.
PálJ gerði tilraun til að útskýra viðhorf sín um málið í bréfi til
Jóns um svipað leyti og niðurstaða nefndarinnar lá fyrir:
Nú er það leiðinlega kantötutextamál útkljáð frá okkar nefndar-
innar hálfu. Mér er sagt að Einar Ben. beri mig mjög út og sví-
virði á allan mögulegan hátt. En ég fór eftir sartnfæringu minni
og bestu samvisku. Og er mér þá sama hvað E.B. og slíkir höfð-
ingjar meðal íslenskra baktalara segja. Kantata Einars Ben. byrj-
ar á ósyngjandi drápu. Þá koma hin epísku bákn hans sem afar
illt er að „umsetja" í Musik. Tvo kosti hafði hún samt: einn tví-
söng og rímu. En þar sem margir tvísöngvar verða sungnir
hvort sem er á konsert á Þingvöllum, og Jón Lárusson eflaust
verður látinn kveða þar, var ekki næg ástæða fyrir hendi að
38 Um er að ræða eitt af minnst þekktu verkum Páls, Brim fyrir karlakór og
■einsöngvara við samnefnt kvæði Einars. Verkið samdi Páll um miðjan
sjötta áratuginn og var það frumflutt af Karlakórnum Fóstbræðrum i
maí 1956. Páll virðist annars hafa verið andsnúnari hátíðarljóðum Einars
en aðrir nefndarmenn. í bréfi til Jóns sagði hann t.d.: „Að E.B. fékk líka
1. verðlaun varð að samkomulagi - því miður - og má ég ekki skrifa nan-
ar um það hér. En auðvitað var vandalítið fyrir mig að velja um, því þu
veist nú sjálfsagt eins vel og ég, að E.B. er ólýrískur mjög og líka óþjáll
mjög ef maður setur hans skáldskap í samband við músík. Annars get ég
sagt þér það að ég var að öðru leyti alveg á móti kvæði E.B. og álít að það
verðskuldi ekki meira en 2. verðlaun". (Lbs. Bréfa- og nótnasafn Jóns Leifs.
Páll ísólfsson til Jóns Leifs, Reykjavík 23. janúar 1929.)