Saga - 2002, Side 202

200
ÁRNI HEIMIR INGÓLFSSON
Páll átti aldrei eftir að leika einleikshlutverkið í orgelkonsert Jóns
en ekki var það vegna áhugaleysis. Eins og fram kemur í bréfinu
sem vitnað er í hér að ofan hafði Páll gert sér vonir um að ef um
einleiksverk væri að ræða gæti hann frumflutt verkið í tengslum
við Alþingishátíðina. Auk þess útilokaði hann ekki að hægt yrði
að flytja verkið jafnvel þótt um hljómsveitarundirleik væri að
ræða. „En þá ber að taka tillit til kraftanna hér", skrifaði Páll, en
þannig var Jóni fyrirmunað að hugsa. Hann ætlaði sér stærri hluti
með tónsmíðum sínum og var fyrst og fremst umhugað að
„representera ísland" í augum umheimsins en ekki að semja tón-
list sem væri nógu einföld til að hana mætti flytja á íslandi.
Ekkert varð því úr áformum Páls enda verkið ekki tilbúið fyrr
en mánuði eftir hátíðina, auk þess sem það er samið fyrir margfalt
stærri hljómsveit en völ var á í Reykjavík árið 1930. Ekki er held-
ur að sjá að Jón hafi hvatt Pál sérstaklega við æfingarnar eftir að
verkið var fullsmíðað. í bréfum frá þessum tíma getur hann þess
jafnvel með nokkurri kaldhæðni að hann sé að semja verk fyrir Pál
eftir allt sem á hafði gengið í samskiptum þeirra undanfarin ár. Til
dæmis má nefna ummæli í bréfi Jóns til móður sinnar: „Eg er að
klára stærðarverk fyrir orgel og orkester, eitthvað handa Páli ís. að
spila, ef hann vill".65 Köldustu kveðjuna fékk Páll þó í bréfi til
Halldórs Laxness: „Annars er eg nú að klára stórt verk fyrir Pál
ísólfsson til að spila, svo sem í þakklætisskyni fyrir það hve mikla
vináttu hann hefir sýnt mér um dagana og mikinn skilning á alln
minni viðleitni og liststarfsemi!"66 Páll var þó ekki af baki dottinn
og tók stundum fram nóturnar í þeirri von að honum gæfist tæki-
færi til að leika konsertinn opinberlega. Átta árum síðar skrifað1
hann Jóni eftirfarandi línur:
Kæri Jón! Undanfarið hef ég verið að æfa orgelkonsertinn þinn-
Eins og ég sagði þér - og þú auðvitað veist - þá er hann mjog
erfiður að spila. Eg held samt að mér takií
sæmilega úr því líður á sumarið. En segðu
nokkur möguleiki að spila hann í haust, t.d.
í huga að ferðast um Norðurlönd í haust,
65 Lbs. Bréfa- og nótnasafn Jóns Leifs. Jón Leifs til Ragnheiðar Bjarnadóttur,
Travemíinde 19. júní 1930.
66 Lbs. Bréfasafn Halldórs Laxness. Jón Leifs til Halldórs Laxness, Trave
múnde 25. mars 1930.
it að „gestalte" han
mér eitt: mundi vera
í Þýskalandi? Eg he
og ef hægt væri a