Saga - 2002, Qupperneq 292

290
RITDÓMAR
mannslífa á sjó urðu í síðustu heimsstyrjöld, en sægur manna drukkn-
aði eða dó úr vosbúð af völdum styrjaldarinnar." Þá er það og til mik-
ils léttis við lestur þessarar löngu og efnismiklu bókar hve vel og
skipulega höfundur hefur raðað efni hennar niður og skipað því mark-
visst undir fyrirsagnir og undirfyrirsagnir. Það er vel gert og nafna-
skráin aftast í bókinni er til mikils gagns en best hefði verið ef atriðis-
orðaskrá hefði fylgt með líka.
Allmikill fjöldi ljósmynda er í bókinni, flestar svarthvítar en þó
nokkrar litmyndir eru þarna einnig. Margar myndanna, og raunar
flestar, eru góðar og lýsandi fyrir starfsemi Slysavarnafélagsins og oft
getur að líta fólk sem við sögu kemur og myndunum fylgja lýsandi og
greinargóðir textar. Gott hefði verið að hafa í bókinni skrá um myndir,
eigendur þeirra og uppruna. Litmyndirnar eru ekki sérlega vel heppn-
aðar því á þeim er einhver skrýtinn litblær. Ef til vill voru þær ekki
nægilega góðar í upphafi eða þá að prentvinnslan hefur ekki heppnast
sem skyldi en hvort sem veldur hefði að mínu mati farið betur á því að
halda sig við svarthvítar myndir.
Bók Einars S. Arnalds færir lesendum sínum geysimikinn fróðleik
um hina margþættu starfsemi Slysavarnafélags íslands og er ósenni-
legt að þar hafi nokkuð orðið útundan sem máli skiptir. Hvorki eru
notaðar rannsóknarspurningar né kenningar til að ná tökum á efninu
heldur hið gamalkunna frásagnarsnið sem hér á líka ágætlega við. Alla
jafna þótti mér frásögn Einars fyllilega nægjanleg til að flytja erindi
bókarinnar, sögu Slysavarnafélagsins, og yfirleitt gætir hann þess
nægilega vel að greina lesandanum frá því helsta sem máli skipti í
samfélagsþróun og atvinnuháttabreytingum á Islandi til þess að saga
hans sé í allgóðum tengslum við þjóðarsöguna. Ég neita því þó ekki að
mér þótti að hann hefði stundum getað lagt sig dálítið meira í fram-
króka við að skýra mikilvæga þætti í sögu Slysavarnafélagsins. Ég
nefni í því sambandi stofnun þess. Þar hefði að mínu mati átt að ganga
lengra í að skyggnast að baki heimildunum, velta því meira fyrir sér
hvers vegna félagið var stofnað einmitt á þessum tíma en hvorki fyrr
né síðar. Ég hefði kosið að sjá Einar fylgja viðhorfsbreytingum til slysa
og ófara betur eftir og taka á því hvenær og hvernig það rann upp fyr"
ir íslendingum að þeir væru ef til vill ekki algerlega ofurseldir náttúru-
öflunum og forlögunum heldur gætu þeir í senn stuðlað að öryggi
sínu með því að koma í veg fyrir slys og aflað sér tækja og þekkingar
til að bjarga þeim sem lentu í háska.
Þegar Slysavarnafélag fslands var stofnað byggðist það á starfi sjálf-
boðaliða þótt það fengi ríkisstyrk alveg frá byrjun og lengi framan af
var það umfram allt annað þátttaka og velvilji almennings um allt land
sem gerði félaginu kleift að starfa. Upphaflega beitti félagið sér eink-
um að slysavörnum á sjó og björgun manna úr sjávarháska en færði ut