Saga - 2003, Blaðsíða 115

ÓREIGAR OG UMRENNINGAR
113
jsi Félagsmálaumsvif klaustra
óisk S^U ^ausWn voru — eins og aðrar kirkjulegar stofnanir í kaþ-
Irikria bundin grundvallarkenningum kristindómsins um
^ v^u (caritas).63 Benedikt frá Núrsíu lagði svo fyrir í reglum
vi5tö, Urn blausturlifnað að „allir ókunnugir, sem koma, skulu fá
þ,e Ur £Uns °g sjálfur Kristur".64 Ríkir menn gáfu fyrir sálu sinni,
fyrtr i. 8a^u blaustri gjafir, en í staðinn skyldu klaustramenn biðja
tii fg, lnum framliðna gefanda. Þessu bænahaldi fylgdu matgjafir
hi^gj. ra' Þar sem siður var að gefa fátæklingum matarskammt
seitl 0£tUa' Þessu samhengi þróaðist fátækraframfærsla klaustra,
til þes y®r 8eysistór útgjaldaliður þessara stofnana. Þegar litið er
fiárli=Sa. er ekki að undra þótt ábótar og al
v J 8 kfaustra :
mdra þótt ábótar og abbadísir hafi vakað yfir
Varðv ■ sinna- Því miður hafa skjalasöfn íslenskra klaustra
fáteek -^a&6 °S verður því reynt að álykta um framlag þeirra til
f^kra
Jaustra < u ' ““ 11UUCV
* 1 Pessum efnum.
kIaiiQtama^a ul: ira miðevrópskum reglum og hefðum um umsvif
spítala ?8ln^ancknu á miðöldum sinntu sóknarkirkjur, klaustur og
fáteekli atækraframfærslu og veittu pílagrímum, ferðamönnum og
hagsielri8Urrl beina.67 Klaustur mótuðust af félagslegum og efna-
frajjj 8Urn Veruleika lénsskipulagsins og jarðeignaveldisins og
horgjr?-^eirra Var sniðið að þörfum þess konar samfélags. Þegar
bet^j. u að þróast urðu til önnur félagsmynstur sem hentuðu
e^tium tímum. í borgum mynduðust félög sem nefndust
63 klaUstur
kaþójst,r klausturlifnaður voru birtingarmyndir kaþólskra lífsviðhorfa og
ingu ■ sarntélags. Því er tómt mál að tala um klausturhald eftir siðbreyt-
lensku ui °8 k°ftur Guttormsson leiðir hugann að í grein sinni „Var sögu ís-
§eyrnd' auslranna lokið með siðskiptunum?". Minningin um klaustrin
hins v * 0rneinum og í húsakosti svo lengi sem hann hefur staðið. Það er
sem kf1 ranns°knarefni hvort og hvemig tekjur af hinu forna klaustragóssi
nýsj^.^11151 1 hendur umboðsmanna konungs, þ.e.a.s. embættismanna hins
oi<i. Víst ^ Uanska ríkis, hafa komið íslensku samfélagi til góða á siðbreyttri
Gamig 6r fúterskir menn vom og em ekki undanþegnir líknarboðskap
Þess 8 testamentisins, þótt þeir leituðu annarra leiða en kaþólskir til
^S-Bel^Þ^rkröfur.
Gerct ^ 1 Regula Monachorum, vers 53,1.
66 Ragnkgjx °'B-' Menschen im Schatten der Kathedrale, bls. 153 o.áfr.
skiala" i.Þ* klósesdóttir, „Bessastaðabók og varðveisla Viðeyjarklausturs-
67VV°lfram 22°'
fúscher, Armut in der Geschichte, bls. 29.