Morgunblaðið - 24.06.2010, Blaðsíða 4

4.000.000 ISK
5.975.467 ISK
Endurútreikningur gengistryggðra lána
Dæmi um bílalán
Lántökudagur: 22. júní 2007 | Bílalán - jafngreiðslulán
Eftirstöðvar
22. júní 2010
Upprunalegur
höfuðstóll
22. júní 2007
JPY
2.000.000
CHF
2.000.000
JPY
3.270.315
CHF
2.705.152
Þegar greitt
22. 6. 2010
3.768.136 kr.
Mánaðargreiðsla: 54.022 kr.
Mánaðargreiðsla: 129.934 kr.
Aðferð 1
Mismunur færður til
lækkunar eða
hækkunar höfuðstóls.
Aðferð 2
Mismunur
vaxtareiknaður
sérstaklega
1) Eftirstöðvar samningsvextir
2) Eftirstöðvar óverðtryggðir vextir
3) Eftirstöðvar verðtryggðir vextir
4) Eftirstöðvar upprunaleg áætlun
Mögulegar eftirstöðvar
(í krónum)
eftir leiðréttingu:
429.427
1.526.311
1.732.096
585.757
234.507
1.535.509
1.748.461
361.200
20.000.000 ISK
46.821.875 ISK
Endurútreikningur gengistryggðra lána
Dæmi um íbúðalán
Lántökudagur: 22. júní 2007 | Íbúðalán - jafngreiðslulán
Eftirstöðvar
22. júní 2010
Upprunalegur
höfuðstóll
22. júní 2007
JPY
10.000.000
CHF
10.000.000
JPY
25.661.779
CHF
21.160.096
Þegar greitt
22. 6. 2010
5.850.850 kr.
Mánaðargreiðsla: 91.669 kr.
Mánaðargreiðsla: 189.763 kr.
Aðferð 1
Mismunur færður til
lækkunar eða
hækkunar höfuðstóls.
Aðferð 2
Mismunur
vaxtareiknaður
sérstaklega
1) Eftirstöðvar samningsvextir
2) Eftirstöðvar óverðtryggðir vextir
3) Eftirstöðvar verðtryggðir vextir
4) Eftirstöðvar upprunaleg áætlun
Mögulegar eftirstöðvar
(í krónum)
eftir leiðréttingu:
15.721.415
22.542.674
24.133.311
16.270.782
15.409.575
22.684.500
24.093.208
15.930.892
FRÉTTASKÝRING
Jónas Margeir Ingólfsson
jonasmargeir@mbl.is
Ef gengistryggð lán eru endurút-
reiknuð eftir lægstu óverðtryggðu
vöxtum Seðlabankans kunna eftir-
stöðvar þeirra að sexfaldast miðað við
núverandi stöðu lánanna. Í kjölfar
dóma Hæstaréttar í málum Lýsingar
og SP fjármögnunar hafa lánafyrir-
tækin borið fyrir sig óvissu um stöðu
gengistryggðra lána og því mörg
slegið innheimtu á frest.
Margir fræðimenn telja annmörk-
um háð að breyta gildandi samning-
um, þ.e. að núverandi réttarstaða sé
sú að lánasamningarnir skuli standa
óbreyttir með samningsvöxtum án
gengistryggingarinnar. Stjórnvöld
velta nú fyrir sér hvort grípa eigi til
endurútreiknings lánanna eða láta
lánasamningana standa óbreytta fyr-
ir utan gengistryggingarákvæði sem
dæmd voru ólögmæt.
Hér til hliðar getur að líta helstu
hugmyndir að endurútreikningi á
gengistryggðum lánum en skiptar
skoðanir eru um hvaða aðferð skuli
beita. Útreikningana gerði lögfræði-
stofan Nordik Legal.
Ef lánasamningur telst ógildur og
skuldari hefur ofgreitt lánardrottni
sínum, gera vaxtalög ráð fyrir því að
hann eigi rétt á endurgreiðslu ásamt
vöxtum ef annað er ekki tekið fram.
Við endurútreikning lánanna hér til
hliðar er með aðferð 1 ekki litið til
þessara vaxta því dómur hefur ekki
fallið þess efnis. Með aðferð 2 er litið
til þessara vaxta og þeir einnig dregn-
ir frá eftirstöðvunum.
Gjörólíkar niðurstöður
Dæmið sem hér er tekið með bíla-
lán er miðað við 4.000.000 kr. geng-
istryggt lán sem tekið er þann 22. júní
2007. Ef einstaklingur hefur alltaf
staðið í skilum væru eftirstöðvar láns-
ins nú 5.975.467 kr. ef dómar Hæsta-
réttar hefðu ekki fallið um ólögmæti
gengistryggingarinnar en þessi ein-
staklingur hefur nú þegar greitt
3.768.136 kr. í mánaðarlegum afborg-
unum.
Ef samningsvextir eru látnir
standa óbreyttir eftir dóma Hæsta-
réttar skuldar þessi aðili 429.427 kr.
ef ekki er litið til vaxtatekna af of-
greiddum afborgunum. Ef gengið er
út frá því að skuldari eigi kröfu um
vexti af endurgreiðslunni sem nýttir
eru til niðurgreiðslu eftirstöðva, sem
er réttarstaðan í dag, skuldar sá hinn
sami einungis 234.507 kr. Þessi vaxta-
kjör gera ráð fyrir breytilegum vöxt-
um en lánveitandi hafði nær undan-
tekningarlaust rétt til að breyta
samningsvöxtum til samræmis við
breytingar á markaðsvöxtum á er-
lendum gjaldeyrismörkuðum.
Nefndur hefur verið sá möguleiki
að endurreikna lánasamninga, eins
og þeir hafi borið lægstu óverð-
tryggðu vexti frá upphafi.
Líklegt þykir að Hæstiréttur taki
afstöðu til þessarar leiðar á næstu
mánuðum. Ef þessi leið verður farin
skuldar einstaklingurinn 1.535.509
kr. eða allt að sexfaldri upphæð miðað
við réttarstöðuna í dag.
Ef lánunum verður breytt í verð-
tryggð lán með 5% verðtryggðum
vöxtum skuldar aðilinn 1.748.461 kr.,
en sú staða er sambærileg við þá sem
tóku „venjulegt lán“ á sama tíma.
Fjórði möguleikinn er sá að
greiðsluáætlun skuldarans er látin
standa. Þ.e. sú upphæð er einungis
greidd sem upphafleg greiðsluáætl-
un, sem útbúin var við lántöku, er lát-
in gilda út greiðslutímabilið. Miðað
við ofgreiddar afborganir stæði þá
lánið í 585.757 kr. en ef vaxtatekjur af
endurgreiðslukröfunni eru dregnar
af eftirstöðvunum skuldar hann
361.200 kr.
Tekur til allra gengistrygginga
Gunnar Egill Egilsson, lögfræðing-
ur hjá Nordik Legal, telur dóma
Hæstaréttar líka taka til húsnæðis-
lána enda hafi verið dæmt um lög-
mæti allra gengistrygginga en ekki
gengistrygginga bílalána sérstak-
lega. „Dómurinn tekur til allra þeirra
samninga sem í dag eru algengastir,
þ.e. að aðili skuldi jafnvirði íslenskra
króna í ákveðnum myntum.“
Munar miklu á vaxtakjörum
 Dómar Hæstaréttar lækkuðu eftirstöðvar gengistryggðra lánasamninga og bættu stöðu skuldara
 Endurútreikningur lána kann að hafa mikil áhrif á skuldir þeirra sem högnuðust á dómunum
4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. JÚNÍ 2010
ostur
Ríkur af mysupróteinum
9%
aðeins
Prófaðu nýja braðgóða Fjörostinn,
fituminnsta kostinn í ostaúrvali dagsins.
Skúli Á. Sigurðsson
skulias@mbl.is
Frumvörp um greiðsluaðlögun ein-
staklinga og veðkrafna, umboðs-
mann skuldara og tímabundin úr-
ræði fyrir þá sem sitja uppi með
tvær fasteignir til heimilisnota verða
öll borin undir Alþingi til lokaum-
ræðu í dag á sérstökum aukafundi
þingsins. Að sögn Sigríðar Ingi-
bjargar Ingadóttur, varaformanns
félags- og tryggingamálanefndar,
fara frumvörpin nánast eins efnis-
lega frá nefndinni og þau komu til
hennar. Nefndin fundaði um frum-
vörpin í gær.
„Þetta eru almennt ekki efnis-
breytingar, þetta eru breytingar
sem varða skýrleika og slíkt, lagfær-
ingar og tæknilegar útfærslur“ segir
Sigríður Ingibjörg. Innan nefndar-
innar sé samstaða um mikilvægi
þess að frumvarpið verði að lögum
sem fyrst. Engin átök séu um málin
heldur sé unnið sé að því í samein-
ingu að gera úrræðin sem skilvirkust
og aðgengilegust fyrir verst stöddu
heimili landsins.
Þrotamenn bíða til hausts
Frumvarp um breytingu á gjald-
þrotalögum og fyrningarlögum, sem
ætlað er að bæta stöðu þeirra, sem
hafa orðið gjaldþrota, gagnvart
kröfuhöfum sínum, verður ekki lagt
fyrir á aukafundi Alþingis. Felur
frumvarpið í sér þá breytingu á lög-
unum að fyrningarfrestur á kröfum
á hendur þrotamönnum verði fjögur
ár og rofni ekki nema kröfurnar séu
til komnar vegna ólögmætra athafna
þrotamanns.
Sömu sögu er að segja af frum-
varpi til breytingar á lögum um með-
ferð einkamála um heimild til hóp-
málsókna; ekki tókst að ljúka
afgreiðslu frumvarpanna úr allsherj-
arnefnd. Stefnt hafði verið að því að
frumvörpin yrðu tilbúin til þingmeð-
ferðar í dag.
„Við eigum eftir að fá álit réttar-
farsnefndar á báðum frumvörpun-
um, það náðist ekki í tæka tíð. Það er
þó samkomulag um það í nefndinni
að þessi mál verði afgreidd í sept-
ember,“ segir Róbert Marshall, for-
maður allsherjarnefndar, og segir að
útfæra þurfi nokkur atriði frumvarp-
anna betur.
Mál skuldara fyrir þing
 Greiða atkvæði um lög um úrræði fyrir fólk í erfiðleikum
 Bætt staða þrotamanna og hópmálsóknir bíða til haustsins
Sigríður Ingibjörg
Ingadóttir
Róbert
Marshall
Sturla Jóns-
son endur-
skoðandi hjá
Nordik Legal,
hafði umsjón
með útreikn-
ingunum sem
vísað er til hér
til hliðar. „Við
tökum tillit til
þess að á ein-
hverjum tímapunkti hefur of lít-
ið verið greitt inn á höfuðstól-
inn út af því að gengis-
tryggingin var skuldurum
hagstæð. Þannig vaxtareiknum
við líka körfur bankans þegar
skuldari hefur greitt of lítið en
það er búið að greiða svo mikið
umfram að það dælist svona inn
á höfuðstólinn,“ segir Sturla
sem telur mikilvægt að fólk leiti
til þriðja aðila við endurútreikn-
ing lána til að gæta réttar síns.
Tillit tekið til
allra þátta
NORDIK LEGAL
Sturla Jónsson
endurskoðandi
Mál er varða ágreining sem hef-
ur vaknað í kjölfar dóms Hæsta-
réttar um gengistryggð lán fá
flýtimeðferð í dómskerfinu
verði frumvarp sem lagt er fram
á Alþingi í dag samþykkt. Í
greinargerð með frumvarpinu,
sem Sigurður Kári Kristjánsson
er fyrsti flutningsmaður að en
allur þingflokkur Sjálfstæðis-
flokksins stendur að baki, er
bent á að í kjölfar þess að geng-
istrygging íslenskra lána var úr-
skurðuð ólögmæt, hafi risið upp
ágreiningur, t.d. um fordæmis-
gildi dómanna og hvernig haga
skuli vaxtaútreikningi við end-
urreikning lánanna.
Leggur til
flýtimeðferð
LEYSA ÞARF ÁGREININGINN
Gengistryggð lán
» Hæstiréttur dæmdi gengis-
tryggingu lána ólögmæta í
málum Lýsingar og SP-
fjármögnunar.
» Eftirstöðvar gengistryggðra
lána eru því mun lægri í dag en
þær voru fyrir dóma Hæsta-
réttar.
» Viðskiptaráðherra leitar nú
að leið til að endurútreikna
lánin. Það kann að auka skuldir
lántaka til muna.