Morgunblaðið - 24.06.2010, Blaðsíða 16

FRÉTTASKÝRING
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Stanley McChrystal hershöfðingi,
yfirmaður bandaríska heraflans í
Afganistan, var kallaður „Páfinn“
þegar hann var yfirmaður sérsveita
bandaríska hersins og var þá skír-
skotað til þess að höfuðstöðvar yfir-
stjórnar sérsveitanna hafa lengi ver-
ið kallaðar Vatíkanið.
Páfa-gælunafnið var álitið hæfa
McChrystal sérlega vel þar sem
hann þótti sameina strangan mein-
lætalifnað munka og stálvilja manns
sem hafði yfirbragð hins óskeikula
leiðtoga.
McChrystal hefur getið sér orð
fyrir að vera sérlega agaður og
vanafastur. Sagt er að hann geri sér
aldrei dagamun, borði alltaf eina
máltíð á dag, sofi í fjórar klukku-
stundir á nóttunni og hlaupi tæpa 12
kílómetra á hverjum degi.
Hershöfðinginn er einnig sagður
vera afburðagreindur en ljóst er þó
að hann getur varla talist óskeikull
eftir að hafa þurft að biðjast afsök-
unar á orðum sem höfð eru eftir hon-
um og nánustu aðstoðarmönnum
hans í grein í tímaritinu Rolling
Stone sem kom út í gær. McChrystal
hershöfðingi viðurkenndi að hann
hefði gerst sekur um „dómgreindar-
brest“ og var kallaður á teppið hjá
Barack Obama í Hvíta húsinu. For-
setinn tilkynnti síðar að hann hefði
ákveðið að víkja hershöfðingjanum
frá.
Þjóðaröryggisráðgjafinn
sagður vera trúður
Ástæðan er sú að hershöfðinginn
hafði gagnrýnt embættismenn for-
setans og gefið til kynna að hann
hefði orðið fyrir vonbrigðum með
Obama.
Í greininni talar McChrystal m.a.
hæðnislega um Joe Biden, varafor-
seta Bandaríkjanna, þegar hers-
höfðinginn er spurður um hann.
„Ert þú að spyrja um Biden varafor-
seta? Hver er það?“ svaraði hers-
höfðinginn. „Sagðir þú „Bite Me“?“
spurði þá einn aðstoðarmannanna.
McChrystal gagnrýndi Karl
Eikenberry, sendiherra Bandaríkj-
anna í Kabúl, taldi hann hafa svikið
sig þegar bandarísk stjórnvöld fjöll-
uðu um beiðni hershöfðingjans um
að stórfjölga bandarískum hermönn-
um í Afganistan á síðasta ári.
Í greininni er haft eftir aðstoðar-
manni McChrystals að James Jones,
þjóðaröryggisráðgjafi Bandaríkja-
forseta, sé „trúður sem er rígfastur í
árinu 1985“.
Ennfremur kemur fram að
McChrystal er lítt hrifinn af Richard
Holbrooke, sendimanni Bandaríkja-
stjórnar í Afganistan og Pakistan.
„Ó, nei, ekki enn einn tölvupóstinn
frá Holbrooke … Ég vil ekki einu
sinni opna hann,“ sagði McChrystal.
Obama í erfiðri stöðu
Í greininni virðist hershöfðinginn
vera gagnrýninn á forsetann þegar
hann lýsti fyrsta fundi þeirra eftir að
hann var gerður að yfirmanni
Bandaríkjahers í Afganistan fyrir
ári. McChrystal lýsti fundinum sem
„tíu mínútna myndatökutækifæri“.
„Obama vissi greinilega ekkert um
hann, hver hann var. Hann virtist
ekki hafa mikinn áhuga. Stjórinn
varð fyrir vonbrigðum,“ sagði að-
stoðarmaður hershöfðingjans.
Greinin setti forsetann í mikinn
vanda og hann tók nokkra áhættu
með því að víkja hershöfðingjanum
frá. Obama þurfti að gera það
upp við sig hvort hann gæti
treyst McChrystal eftir að
hershöfðinginn sýndi
embættismönnum forsetans
virðingarleysi. Obama þurfti að
sýna myndugleika sem for-
seti án þess að fá herinn á
móti sér eða kynda undir
efasemdum um hæfni
sína til að gegna hlut-
verki sínu sem æðsti
yfirmaður hersins.
Hershöfðingjanum vikið frá
 Yfirmaður bandaríska hersins í
Afganistan kom Obama forseta í vanda
Reuters
Alvöruþungi Robert Gates varnarmálaráðherra hlýðir á Barack Obama
forseta ræða mál McChrystals hershöfðingja á ríkisstjórnarfundi í gær.
16 FréttirERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. JÚNÍ 2010
Hlutfall þeirra
sem lifa í sárri
fátækt hefur
lækkað í
þróunar-
löndunum, eink-
um í Asíu, sam-
kvæmt árlegri
skýrslu Samein-
uðu þjóðanna um
hvernig miðað
hefur í viðleitninni til að ná mark-
miðum sem sett voru á leiðtoga-
fundi samtakanna um síðustu alda-
mót.
Í skýrslunni kemur fram að hlut-
fall þeirra, sem lifa á minna en 1,25
dollurum, jafnvirði 160 króna, á
dag lækkaði úr 46% frá viðmið-
unarárinu 1990 í 27% árið 2005. Ár-
angurinn hefði verið mestur í Kína
og Suður- og Suðaustur-Asíu.
Gert er ráð fyrir því að fátæktar-
hlutfallið lækki í 15% fyrir árið
2015 eins og stefnt var að.
Markmiðin voru sett í tilefni af
árþúsundamótunum til að bæta lífs-
kjör fólks í þróunarlöndunum. Með-
al annars var stefnt að því að draga
úr fátækt og uppræta hungur, ná
alþjóðlegum markmiðum um
grunnmenntun, stuðla að jafnrétti
og styrkja konur, draga úr barna-
dauða, bæta heilsu mæðra, kljást
við alnæmi, malaríu og aðra sjúk-
dóma, auka aðgang að hreinu
drykkjarvatni og tryggja sjálfbæra
þróun.
Ban Ki-moon, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, sagði að þótt
tekist hefði að draga úr fátæktinni
hefði gengið of hægt að ná mark-
miðunum, m.a. vegna efnahags-
kreppunnar í heiminum. Þó hefði
ýmislegt áunnist, meðal annars
hefði hlutfall barna sem ganga í
skóla hækkað, einkum í Afríku.
Hlutfall
fátækra
lækkar
Færri lifa við örbirgð
í þróunarlöndum
Betlað í Manila
Flóð hafa kostað a.m.k. 211 manns lífið og 119 til
viðbótar er saknað eftir mikið úrhelli í sunnan-
verðu Kína. Veðurstofa landsins spáði í gær
áframhaldandi úrhelli á svæðinu næstu daga.
Íbúi Fuzhou-borgar í Jiangzi-héraði ríður hér
uxa á götu eftir að á flæddi yfir bakka sína.
Reuters
Ekkert lát á mannskæðum flóðum í Kína
Ákveðið hefur verið að flytja námubæinn Kiruna í
Norður-Svíþjóð og 18.000 íbúa hans.
Þetta var samþykkt á fundi bæjarstjórnar Kir-
una í vikunni til að greiða fyrir nýrri járnnámu, að
sögn sænska dagblaðsins Dagens Nyheter.
Bærinn var reistur á svæði þar sem mikið járn
er í jörðu en vandamálið er að hætta er á jarð-
vegshruni í miðbænum ef byrjað verður að bora
og sprengja göng til að vinna málminn.
Gert er ráð fyrir því að bærinn verður fluttur á
næstu 30-40 árum og fyrstu húsin verði flutt innan
tveggja ára. Námufyrirtækið LKAB á að standa
straum af meginhluta kostnaðarins. „Við höfum
ekki enn reiknað út hvað þetta mun kosta,“ hefur
Dagens Nyheter eftir Lars-Eric Aaro, aðstoðar-
framkvæmdastjóra námufyrirtækisins.
Ákveðið var árið 2004 að stefna að því að flytja
bæinn en deilt var um hvar hann ætti að vera.
Bæjarstjórnin náði loks samkomulagi um að flytja
hann í austur.
„Námuvinnslan getur líka haft áhrif á nýja bæ-
inn,“ hafði héraðsfréttablaðið Norrbottens Kuriren
eftir bæjarstjóranum Kenneth Stålnacke. „Ég vil
vera hreinskilinn og viðurkenni að ef til vill þarf að
flytja bæinn aftur.“
Bærinn var stofnaður árið 1900 og þar eru unnar
um 26 milljónir tonna af járni á ári.
Ætla að flytja 18.000 manna bæ
 Námubærinn Kiruna í Norður-Svíþjóð á að víkja fyrir nýrri járnnámu
Barack Obama tilkynnti síðdeg-
is í gær að hann hefði ákveðið
að fallast á afsagnarbeiðni
Stanleys McChrystals og vildi
að David Petraeus hershöfðingi
tæki við af honum sem yfir-
maður bandaríska heraflans í
Afganistan. Petraeus var yfir-
maður bandaríska herliðsins í
Írak. Gert er ráð fyrir því að her-
málanefnd öldungadeildar
Bandaríkjaþings komi saman í
næstu viku til að hefja yfir-
heyrslur vegna tilnefning-
arinnar.
Obama sagði að stefna
Bandaríkjastjórnar í málefnum
Afganistans myndi ekki breyt-
ast. Hann sagði brotthvarf
McChrystals nauðsynlegt til að
tryggja einingu í yfirstjórn
hersins og traust milli
stjórnvalda í Washington og
yfirmanna herliðsins í Afg-
anistan. Forsetinn kvaðst
ekki geta liðið sundur-
lyndi í yfirstjórn hers-
ins nú þegar Banda-
ríkjaher stæði
frammi fyrir erf-
iðri baráttu í
Afganistan.
Petraeus á
að taka við
SEGIR ÓEININGU ÓLÍÐANDI
Stanley
McChrystal
hershöfðingi.