Morgunblaðið - 03.09.2010, Blaðsíða 18

18 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 2010
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Fyrsta fjárrétt haustsins var á
sunnudaginn var, þegar réttað var í
Baldursheimsrétt í Mývatnssveit.
Þar mátti sjá greinilega tilhneig-
ingu sem gætt hefur í auknum mæli
við fjár- og stóðréttir undanfarin
haust. Það er að fólk er orðið fleira
í réttunum en ferfætlingar.
„Baldursheimsrétt má muna sinn
fífil fegurri. Hún var byggð 1934,
steinsteypt mannvirki, 8 hyrningur,
vel byggð og skipulöð,“ skrifaði
Birkir Fanndal fréttaritari með
meðfylgjandi mynd. „Hún var þá og
lengi síðan skilarétt fyrir fé af Suð-
urafrétti Mývetninga. Þegar flest
var hér sauðfé var rétt svo að dilk-
ar réðu við fjárfjöldann. Nú er öldin
önnur. Aðeins eru nýttir örfáir dilk-
ar og meira ber á fólki en fé á rétt-
inni.“
Göngur og réttir hafa löngum
verið sveipaðar ævintýraljóma og
enn vekja þær mikla athygli. Út-
lendir ferðamenn sækja víða orðið í
að fara í göngur og fjölmenna í
réttirnar, ekki síst hrossaréttir.
Bændasamtökin vilja brýna fyrir
vegfarendum að fara varlega í um-
ferðinni á næstunni og sýna tillits-
semi, enda má búast við því að á
vegum verði víða rekstrar bæði fjár
og hrossa næstu vikur.
Lengstu fjárleitir á landinu
Ýmislegt þarf að hafa í huga til
að allir, bæði menn og dýr, komi
heilir heim úr göngum og réttum.
Þorsteinn Ólafsson, dýralæknir hjá
Matvælastofnun, tók saman leið-
beiningar sem birtar eru á vef
Bændasamtakanna (www.bondi.is).
Þar segir m.a.:
„Lengstu fjárleitir sem mér er
kunnugt um eru 6-7 daga smala-
mennskur á afréttum Árnesinga.
Þeir Flóamenn sem fara í lengstar
fjallferðir eru 11 daga í ferðinni á
hestbaki. Kind úr Flóanum sem
finnst inni í Tjarnarveri getur átt
fyrir höndum 100 km göngu á sex
dögum þangað til hún kemur í
Reykjaréttir. Sem betur fer eru
ekki margar kindur sem koma
fram í smalamennskum svona langt
frá byggð, en það er mikil ábyrgð
sem hvílir á þeim sem ætla að koma
þessum kindum til byggða. Það
hlýtur að vera umhugsunarefni
hvort ekki sé farsælast að ná þeim í
aðhald og gera ferð til þess að flytja
þær heim á vagni. Fyrir 50 árum
var fé rekið á fjall en í fjóra áratugi
hefur þótt sjálfsagt að aka því.“
Þá bendir Þorsteinn dýralæknir
á að mikilvægt sé að féð sé ekki lát-
ið hlaupa þar til það gefst upp.
Hann vill einkum vara við því í ljósi
notkunar vélknúinna hjóla við
smalamennsku, en þau þreytast
aldrei og geta farið mun hraðar yf-
ir en bæði hestar og kindur. Þá
þurfi að vera hægt að taka þreyttar
kindur og haltar á vagn.
Fyrsta hrossarétt á morgun
Bændasamtökin hafa tekið sam-
an lista yfir helstu fjár- og stóð-
réttir í haust. Fyrsta stóðrétt
haustsins er Miðfjarðarrétt í Mið-
firði í Vestur-Húnavatnssýslu og
verður hún á morgun, laugardag-
inn 4. september. Fyrsta fjárréttin í
landnámi Ingólfs er Þórkötlu-
staðarétt í Grindavík og verður hún
laugardaginn 18. september klukk-
an 14.
Heimild: bondi.is
•Auðkúlurétt við Svínavatn,A.-Hún.
laugardag 4. sept.
•Árhólarétt í Unadal, Skag.
laugardag 4. sept.
•Árskógsrétt á Árskógsströnd, Eyf.
laugardag 11. sept.
•Baldursheimsrétt í Mývatnssveit,
S.-Þing. sunnudag 29. ágúst
•Brekkurétt í Norðurárdal,Mýr.
sunnudag 19. sept.
•Brekkurétt í Saurbæ,Dal.
sunnudag 19. sept.
•Deildardalsrétt í Skagafirði
sunnudag 4. sept.
•Fellsendarétt í Miðdölum
sunnudag 19. sept.
•Flekkudalsrétt á Fellsströnd, Dal.
laugardag 18. sept.
•Fljótshlíðarrétt í Fljótshlíð, Rang.
sunnudag 19. sept.
•Fljótstungurétt í Hvítársíðu,Mýr.
laugardag 11. sept.
•Flókadalsrétt í Fljótum,Skag.
laugardag 11. sept.
•Fossrétt á Síðu,V.-Skaft.
föstudag 10. sept.
•Fossvallarétt v/Lækjarbotna, (Rvík/Kóp)
sunnudag 19. sept.
•Gillastaðarétt í Laxárdal, Dal.
sunnudag 19. sept.
•Glerárrétt viðAkureyri
laugardag 18. sept.
•Gljúfurárrétt í Höfðahverfi, S.-Þing.
laugardag 11. sept.
•Grafarrétt í Skaftártungu,V.-Skaft.
laugardag 11. sept.
•Grímsstaðarétt á Mýrum,Mýr.
þriðjudag 21. sept.
•Haldréttir í Holtamannaafrétti, Rang.
sunnudag 19. sept.
•Hallgilsstaðarétt á Langanesi
mánudag 20. sept.
•Hamarsrétt áVatnsnesi,V.-Hún.
laugardag 11. sept.
•Heiðarbæjarrétt í Þingvallasveit, Árn.
laugardag 18. sept.
•Hítardalsrétt í Hítardal,Mýr.
mánudag 20. sept.
•Hlíðarrétt við Bólstaðarhlíð,A.-Hún.
sunnudag 12. sept.
•Hlíðarrétt í Mývatnssveit, S.-Þing
sunnudag 5. sept.
•Hofsrétt í Skagafirði
laugardag 18. sept.
•Holtsrétt í Fljótum,Skag.
laugardag 11. sept.
•Hólmarétt í Hörðudal
sunnudag 3. okt.
•Hraðastaðarétt í Mosfellsdal
sunnudag 19. sept.
•Hraungerðisrétt í Eyjafjarðarsveit
laugardag 4. sept.
•Hraunsrétt í Aðaldal, S.-Þing.
sunnudag 12. sept.
•Hreppsrétt í Skorradal, Borg.
sunnudag 12. sept.
•Hrunaréttir í Hrunamannahr., Árn.
föstudag 10. sept.
•Hrútatungurétt í Hrútafirði,V.-Hún.
laugardag 4. sept.
•Húsmúlarétt v/Kolviðarhól, Árn.
laugardag 18. sept.
•Hvalsárrétt í Hrútafirði, Strand.
laugardag 18. sept.
•Illugastaðarétt í Fnjóskadal S.-Þing.
sunnudag 5. sept.
•Innri - Múlarétt á Barðaströnd,V.-Barð.
laugardag 25. sept.
•Kaldárbakkarétt í Kolb., Hnapp.
sunnudag 5. sept.
•Kirkjubólsrétt í Steingrímsfirði, Strand.
sunndag 19. sept.
•Kirkjufellsrétt í Haukadal, Dal.
laugardag 11. sept.
•Kjósarrétt í Árneshreppi, Strand.
laugardag 18. sept.
•Kjósarrétt í Hækingsdal, Kjós.
sunnudag 19. sept.
•Krísuvíkurrétt, Gullbringusýslu
laugardag 2. okt.
•Landréttir við Áfangagil, Rang.
fimmtudag 23. sept.
•Laufskálarétt í Hjaltadal, Skagafirði
sunnudag 12. sept.
•Ljárskógarétt í Laxárdal, Dal.
laugardag 4. sept.
•Lokastaðarétt í Fnjóskadal, S.-Þing.
sunnudag 12. sept.
•Melarétt í Árneshreppi, Strand.
laugardag 11. sept.
•Melarétt í Fljótsdal, N.-Múl.
laugardag 18. sept.
•Miðfjarðarrétt í Miðfirði,V.-Hún.
laugardag 4. sept.
•Mýrdalsrétt í Hnappadal
þriðjudag 21. sept.
•Mælifellsrétt í Skagafirði
sunnudag 19. sept.
•Möðruvallarétt í Eyjafjarðarsveit
laugardag 4. sept.
•Núparétt á Melasveit, Borg.
sunnudag 12. sept.
•Oddsstaðarétt í Lundarreykjadal, Borg.
miðvikudag 15. sept.
•Ósrétt á Langanesi
þriðjudag 21. sept.
•Rauðsgilsrétt í Hálsasveit, Borg.
sunnudag 19. sept.
•Reistarárrétt í Arnarneshreppi, Eyf.
laugardag 11. sept.
•Rugludalsrétt í Blöndudal,A-Hún.
laugardag 4. sept.
•Reyðarvatnsréttir á Rangárvöllum
laugardag 18. sept.
•Reykjarétt í Ólafsfirði
laugardag 18. sept.
•Reykjaréttir á Skeiðum,Árn.
laugardag 11. sept.
•Reynisrétt undir Akrafjalli, Borg.
laugardag 11. sept.
•Sauðárkróksrétt, Skagafirði
laugardag 11. sept.
•Selflatarrétt í Grafningi, Árn.
mánudag 20. sept.
•Selárrétt á Skaga, Skag.
laugardag 11. sept.
•Selvogsrétt í Selvogi
sunnudag 19. sept.
•Silfrastaðarétt í Blönduhlíð, Skag.
mánudag 13. sept.
•Skaftárrétt í Skaftárhr.,V.-Skaft.
laugardag 11. sept.
•Skaftholtsréttir í Gnúpverjahreppi, Árn.
föstudag 10. sept.
•Skarðarétt í Gönguskörðum,Skag.
laugardag 11. sept.
•Skarðsrétt á Skarðsströnd, Dal.
laugardag 18. sept.
•Skarðsrétt í Bjarnarfirði, Strand.
laugardag 18. sept.
•Skeljavíkurrétt í Steingrímsfirði, Strand.
laugardag 19. sept.
•Skerðingsstaðarétt í Hvammsveit, Dal.
sunnudag 19. sept.
•Skrapatungurétt í Vindhælishr.,A.-Hún.
sunnudag 12. sept.
•Staðarbakkarétt í Hörgárdal, Eyf.
föstudag 10. sept.
•Staðarrétt í Skagafirði
sunnudag 12. sept.
•Staðarrétt í Steingrímsfirði, Strand.
sunnudag 12. sept.
•Stafnsrétt í Svartárdal,A.-Hún.
laugardag 11. sept.
•Stíflurétt í Fljótum,Skag.
föstudag 10. sept.
•Svarthamarsrétt á Hvalfj.str., Borg.
sunnudag 12. sept.
•Svignaskarðsrétt, Svignaskarði,Mýr.
mánudag 20. sept.
•Tjarnarleitisrétt í Kelduhverfi, S-Þing.
sunnudag 19. sept.
•Tungnaréttir í Biskupstungum
laugardag 11. sept.
•Tungurétt í Svarfaðardal
sunnudag 5. sept.
•Tunguselsrétt á Langanesi
mánudag 13. sept
•Undirfellsrétt í Vatnsdal,A.-Hún.
föstud. 10. sept. og laugardag 11. sept.
•Valdarásrétt í Fitjárdal,V.-Hún.
föstudag 10. sept.
•Víðidalstungurétt í Víðidal,V.-Hún.
laugardag 11. sept.
•Þorvaldsdalsrétt í Hörgárdal, Eyf.
laugardag 11. sept.
•Þórkötlustaðarétt í Grindavík
laugardag 18. sept.
•Þórustaðarétt í Hörgárdal, Eyf.
laugardaginn 11. sept.
•Þverárrétt ytri, Eyjafjarðarsveit, Eyf.
sunnudag 5. sept.
•Þverárrétt í Vesturhópi,V.-Hún.
laugardag 11. sept.
•Þverárrétt í Þverárhlíð,Mýr.
mánudag 20. sept.
•Þverárrétt í Öxnadal, Eyf.
mánudag 13. sept.
•Ölfusréttir í Ölfusi, Árn.
mánudag 20. sept.
Fjárréttir haustið 2010 Meira ber nú á fólki en
ferfætlingum í réttum
Morgunblaðið/Birkir Fanndal
Baldursheimsrétt Það var fleira fólk mætt en ferfætlingar þegar réttað
var í Mývatnssveit á sunnudaginn var í skýjuðu hæglætisveðri.
 Fyrsta hrossaréttin verður á morgun í Miðfirði
FRÉTTASKÝRING
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Vinna í starfshópi um endurskoðun
fiskveiðistjórnunar er langt komin.
Þegar skilið var við málið á síðasta
fundi nefndarinnar var útlit fyrir að
allir fulltrúar í hópnum, að einum
undanskildum, myndu skrifa undir
meginniðurstöðu þar sem svokölluð
samningaleið er lögð til grundvallar.
Til stóð að lokafundur hópsins yrði
haldinn í gærmorgun og 2-300 blað-
síðna skýrslu, með fylgiskjölum, yrði
skilað til Jóns Bjarnasonar sjávarút-
vegsráðherra í dag. Vegna ráðherra-
skipta í ríkisstjórn var fundinum
frestað síðdegis á miðvikudag en
Guðbjartur Hannesson, formaður
starfshópsins, tók í gær við embætti
heilbrigðis-, félags- og trygginga-
málaráðherra.
Reiknað er með að flestir fulltrúar
í hópnum skili sérstökum bókunum.
Í skýrslunni verður einnig að finna
álit frá Rannsóknastofnun HA, Hag-
fræðistofnun HÍ, efni úr skýrslu
Deloitte og athugasemdir sem hafa
borist.
Samningaleið byggist á samning-
um um aflamarkskerfi til ákveðins
tíma og í álitsgerð tveggja lögfræð-
inga var miðað við 15-30 ár. Jafn-
framt yrði ákveðið hlutfall sett í
potta eins og vegna byggðasjónar-
miða og línuívilnunar. Samningar
yrðu endurskoðaðir á miðju tíma-
bilinu. Ákvæði um sameign þjóðar-
innar yrði sett í stjórnarskrá.
Samkvæmt tilkynningu ráðherra
fyrir ári er verkefni starfshópsins að
skilgreina helstu álitaefni, sem fyrir
hendi eru í löggjöfinni og lýsa þeim.
Hann láti vinna nauðsynlegar grein-
ingar og setji að því loknu fram val-
kosti um leiðir til úrbóta, þannig að
greininni verði sköpuð góð rekstrar-
skilyrði til langs tíma, fiskveiðar
verði stundaðar með sjálfbærum
hætti og sem víðtækust sátt náist.
Fulltrúar stjórnmálaflokka í
hópnum eru Guðbjartur Hannesson
og Svanfríður Jónasdóttir, Samfylk-
ingu, Björn Valur Gíslason og Lilja
Rafney Magnúsdóttir, VG, Gunnar
Bragi Sveinsson, Framsóknarflokki,
Einar K. Guðfinnsson, Sjálfstæðis-
flokki, og Finnbogi Vikar, Borgara-
hreyfingunni/Hreyfingunni. Talið er
að Finnbogi muni ekki skrifa undir
meginniðurstöðuna. Einnig á um
tugur fulltrúa hagsmunasamtaka og
sveitarfélaga sæti í hópnum.
Lokafundi var frestað
vegna ráðherraskipta
 Samningaleiðin lögð til grundvallar í fiskveiðistjórnun
Óvissa Starfshópur um fiskveiðistjórnun hefur fundað í rúmt ár, en nú virð-
ist sjá fyrir endann á störfum hans. Myndin sýnir togarann Engey RE-1.
Þjóðaratkvæði
» Formenn stjórnarflokkanna
kynntu í gær 20 forgangsmál.
Þar segir m.a.: Lög um stjórn
fiskveiða endurskoðuð á grunni
niðurstöðu sáttanefndar og
breytingar á stjórnarskrá (sam-
eign á auðlindum) tryggðar.
Þjóðaratkvæðagreiðsla um
kvótakerfið undirbúin ef ekki
næst viðunandi sátt.