Morgunblaðið - 03.09.2010, Blaðsíða 28
28 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 2010
✝ María Magn-úsdóttir Amm-
endrup, húsmóðir og
fv. kaupmaður, var
fædd í Vest-
mannaeyjum 14. júní
1927. Hún andaðist á
líknardeild Land-
spítalans í Kópavogi
hinn 28. ágúst sl.
Foreldrar hennar
voru Magnús Helga-
son gjaldkeri, f. 8.
september 1896, d.
10. október 1976, og
Magnína Jóna
Sveinsdóttir húsfreyja, f. 24. nóv-
ember 1897, d. 17. október 1982.
Bræður hennar voru Sveinn loft-
skeytamaður, f. 1919, d. 1989,
Hermann, póst- og símstöðv-
arstjóri á Hvolsvelli, f. 1921, d.
1996, Magnús Helgi, bæjarstjóri í
Vestmannaeyjum og ráðherra, f.
1922, d. 2006 og Páll flugmaður,
f. 1924, d. 1951.
Hinn 5. apríl 1947 giftist María
Tage Ammendrup, dagskrárgerð-
armanni hjá Sjónvarpinu og
hljómplötuútgefanda, f. 1. febr-
Marsý, fæddist í Vestmannaeyjum
en fluttist barnung í Skerjafjörð-
inn í Reykjavík. Fjölskyldan bjó
nokkur ár í Ölfusinu, fyrst á ný-
býlinu Bræðrabóli og síðan á
Þórustöðum. Þau fluttu síðan aft-
ur í Skerjafjörðinn þar sem for-
eldrar hennar bjuggu alla tíð síð-
an. María hafði góða
tónlistarhæfileika og var þrjá
vetur í Tónlistarskólanum í
Reykjavík auk þess sem hún
lærði á gítar hjá Sigurði Briem í
nokkur ár. Hún spilaði með Man-
dólínhljómsveit Reykjavíkur og
MAJ-tríóinu á árunum 1946-1950.
María og Tage héldu heimili með
foreldrum Tage og ráku þau
saman hljóðfæra-, plötu- og leð-
urvöruverslunina Drangey á
Laugavegi 58. Tage starfrækti
plötuútgáfuna Íslenska tóna frá
1947-1964 og tók María virkan
þátt í því frumkvöðlastarfi. Þegar
Tage hóf störf hjá Sjónvarpinu
við upphaf þess 1965 tók hún við
rekstri Drangeyjar 1965 með
tengdamóður sinni og rak versl-
unina alfarið eftir lát hennar, allt
til ársins 1995 þegar verslunin
var seld.
María hefur sl. 13 ár búið með
dóttur sinni, tengdasyni og
barnabörnum í Garðabæ.
Útför Maríu fer fram frá Foss-
vogskirkju í dag, föstudaginn 3.
september 2010, kl. 15.
úar 1927, d. 9. maí
1995. Börn þeirra
eru 1) Páll, f. 30.
september 1947,
svæfingarlæknir.
Börn hans eru a)
Sigrún, f. 3. sept-
ember 1975 og á
hún synina Ágúst
Þóri, f. 1998, og Ax-
el Snæ, f. 2003 b)
Fríða, f. 5. nóv-
ember 1976, gift Jó-
hanni Braga Krist-
jánssyni. Börn
þeirra eru Þórdís, f.
2005 og Kristján, f. 2008 c) Dag-
ur, f. 9. desember 1980 og d)
Katrín, f. 18. desember 1992.
Sambýliskona Páls er Anna Krist-
mundsdóttir, kerfisfræðingur. 2)
Axel Tage f. 1. október 1952, d.
6. september 1999, blaðamaður
og fjölmiðlafræðingur. 3) María
Jane, f. 13. desember 1962, fé-
lagsfræðingur, gift Ólafi Her-
mannssyni tæknifræðingi og eiga
þau synina a) Pál, f. 9. apríl 1987
og b) Ólaf, f. 8. nóvember 1996.
María, sem flestir kölluðu
Djúp sorg er vitnisburður um
sterka ást og mamma vann sann-
arlega fyrir ástinni sem við bárum
til hennar. Blíða hennar, næmi, þol-
inmæði og elskusemi var einstök.
Og hún var glöð að eðlisfari, brosti
af þakklæti og hlýju, snerti flesta
sem hún hitti með sinni góðu nær-
veru og ljúfa viðmóti.
Mamma fæddist inn í ástríka
fjölskyldu, hún átti góða foreldra
og fjóra eldri bræður sem voru
hver öðrum ljúfari. Magnús afi var
lengst af starfandi hjá Aðventista-
söfnuðinum og Magnína amma
vann mikið að líknarmálum. Þau
bjuggu lengst af á Bauganesi 3 í
Skerjafirði.
Mamma var þakklát fyrir að hafa
upplifað sveitalífið í Ölfusinu þar
sem foreldrar hennar stunduðu bú-
skap um skeið. Handtökin voru
mörg og henni var minnisstætt
þegar fjölskyldan svaf heilt sumar í
tjaldi meðan verið var að byggja
Bræðraból.
Hún gekk í barnaskólann í
Hveragerði og var drátthög og með
áberandi fallega rithönd. Stílar
hennar og verkefni frá þessum
tíma segja sögu um samviskusama
og listræna stúlku.
Á nokkrum árum breyttist hún
úr stelpuskotti í gullfallega unga
konu með sitt mikla dökka hár og
fallegu mildu augu.
Hún var tónelsk og lærði á gítar í
nokkur ár. Árið 1946 urðu kaflaskil
hjá mömmu þegar þau pabbi hitt-
ust á æfingu með Mandólínhljóm-
sveit Reykjavíkur. Þau stofnuðu
tríó ásamt vini sínum Jóni Korn-
elíusi Jónssyni og tróðu upp við
ýmis tilefni. Minningarnar um
þennan tíma í tónlistinni voru henni
ómetanlegar.
Mamma og pabbi giftu sig 1947
og þar stigu sálufélagarnir gæfu-
spor. Samhentari hjón eru vand-
fundin og ástfangin voru þau alla
tíð. Þau bjuggu með afa Povl og
ömmu Maríu á Laugavegi 58 fram-
an af þar sem afi var með klæð-
skerastofu og pabbi og amma voru
með verslunina Drangey. Pabbi rak
einnig hljómplötuútgáfuna Íslenska
tóna ásamt því að gefa út tímarit og
nótur, halda skemmtanir og flytja
inn skemmtikrafta. Mamma kynnt-
ist á þessum árum stórkostlegu
listafólki sem margt er nú horfið en
skilur eftir sig arfleifð í tónlist og
textum. Hún eignaðist líka vini fyr-
ir lífstíð.
Fjölskyldan keypti Dalakofann í
Mosfellsdal 1947 sem þá var hálf-
gerð mýri. Þar dvöldu þau lang-
dvölum við uppgræðslu og upp-
skáru sannkallaðan lystigarð.
Mamma var þar sem annars staðar
óþreytandi við að dekra við fólkið
sitt og gesti með góðum viður-
gjörningi, hugulsemi og hlýju.
Þegar pabbi hóf störf hjá Sjón-
varpinu tók mamma við rekstri
Drangeyjar með ömmu. Í Drangey
var einstakur andi og yndislegar
starfsstúlkur sem haldið hafa hóp-
inn og skipa sérstakan sess hjá fjöl-
skyldunni.
Síðustu árin höfum við mamma,
Óli og strákarnir búið saman. Alltaf
var hún jafn skapgóð og yndisleg
þótt hún hafi átt við vanheilsu að
stríða. Hún hvatti okkur áfram og
sýndi einlægan áhuga á því sem við
höfðum fyrir stafni. Ekkert kyn-
slóðabil var sjáanlegt, við horfðum
á sömu sjónvarpsþættina og hlust-
uðum á sömu tónlist. Hún var mið-
punktur fjölskyldunnar og hjartan-
lega elskuð. Við söknum hennar
svo sárt.
Ég kveð einstaka móður og mína
bestu vinkonu með virðingu og
þakklæti.
María J. Ammendrup.
Ég fann fljótt að ekki væri hægt
að hugsa sér betri tengdamóður
þegar ég kynntist Marsý fyrir 26
árum. Hef ég oft sagt við kunningja
í gríni þegar þeir kvarta undan
tengdamæðrum að menn fái þá
tengdamóður sem þeir verðskulda.
Marsý og Tage voru einstök hjón
og tóku mér opnum örmum. Þau
voru létt og lífsglöð og höfðu
ánægju af því að ferðast og hitta
góða vini. Þau voru þó fyrst og
fremst fjölskyldufólk og afkomend-
ur þeirra fengu ómælda ást og at-
hygli.
Hjónin voru höfðingjar heim að
sækja og borðin svignuðu undan
kræsingum sem Marsý reiddi fram.
Tage vann langan vinnudag í Sjón-
varpinu og Marsý vann í Drangey
og sá um heimilishaldið. Þó voru
þau aldrei of upptekin ef við þurft-
um að biðja um pössun, leita ráða
eða taka stöðuna á þjóðmálunum.
Við Maja hjálpuðum til við rekst-
ur Drangeyjar um nokkurra ára
skeið og hittumst við nær daglega
til skrafs og ráðagerða. Þegar Tage
lést 1995 var það stórt áfall fyrir
Marsý og okkur öll. Ákveðið var að
selja verslunina, íbúðina okkar og
húsið þeirra og finna hentugt hús-
næði þar sem við gætum búið sam-
an ásamt Axeli mági mínum sem þá
var orðinn mjög veikur. Húsið
fannst eftir nokkra leit í Garða-
bænum en Axel lést tveimur árum
eftir að við fluttum inn. Var það
annað reiðarslag fyrir Marsý og
fjölskylduna á stuttum tíma.
Það var ómetanlegt fyrir syni
okkar Maju að hún skyldi búa með
okkur síðustu æviárin og vera til
staðar fyrir þá þegar þeir komu
heim á daginn. Hún var áhugasöm
um allt sem á daga þeirra hafði
drifið og vildi sjá til þess að þeir
fengju eitthvað í svanginn. Síðustu
þrjú árin hafa tveir heimilishund-
arnir okkar létt henni tilveruna og
voru þeir mjög hændir að henni.
Hún var tónlistarunnandi og
naut þess að hlusta á strákana spila
á gítarana. Skipti þá engu hvort
Palli spilaði ljúfa tóna eða Óli hart
þungarokk. Hún var orðin hálf-
gerður sérfræðingur í þungarokki
María Magnúsdóttir
Ammendrup
✝ Matti Ósvald Ás-björnsson fædd-
ist í Ólafsvík 11.
ágúst 1912. Hann
lést á hjúkrunar-
heimilinu Hlévangi
27. ágúst 2010. For-
eldrar hans voru Ás-
björn Eggertsson,
formaður og fisk-
matsmaður í Ólafs-
vík, og Ragnheiður
Eyjólfsdóttir hús-
móðir, þau bjuggu í
Ásbjörnshúsi í Ólafs-
vík. Matti átti sex
systkini, þau eru öll látin.
Eiginkona Matta var Torfhildur
Guðbrandsdóttir húsmóðir, f.
28.12. 1907, d. 16.3. 1995. For-
eldrar hennar voru Guðbrandur
Sigurðsson, hreppstjóri í Ólafs-
vík, og Jóhanna Valentínusdóttir
húsmóðir sem bjuggu í Bifröst í
Ólafsvík, hún átti fimm systkini
sem öll eru látin. Börn Matta og
Torfhildar eru 1) Gunnar, giftur
Indíönu Jónsdóttur, eiga þau 5
börn; a) Matthildur, gift Mark
Schoenfeld, hún á 3 börn og tvö
barnabörn, b) Auður, gift Þor-
steini Sigvaldasyni, þau eiga 4
börn og tvö barnabörn, c) Hörður
eldamennskuna. Þeir voru þar við
veður- og loftskeytaathuganir á
danskri og svissneskri Pol-
arstation TF3B. Þau fluttu frá
Ólafsvík til Keflavíkur 1936. Þar
vann hann verkamannastörf í
tengslum við sjóinn og svo starf-
aði hann í fimmtán ár við skó-
smíðar ásamt bróður sínum Sig-
urbergi og einnig við skóvið-
gerðir hjá hernum, og hjá
Hamilton, amerísku verktakafyr-
irtæki, og síðan í þrjátíu ár hjá
Íslenskum aðalverktökum. Matti
var einn af stofnfélögum ung-
mennafélagsins Víkings í Ólafsvík
1928, og var þar formaður í um 2
ár, hann var árið 2008 heiðraður
á 80 ára afmæli Víkings bæði
gullmerki KSÍ og einnig silfur-
merki Víkings, hann var þá eini
eftirlifandi stofnandi félagsins.
Einnig stofnfélagi Styrktarfélags
aldraðra á Suðurnesjum og for-
maður þess fyrstu tíu árin og sat
í stjórn þess í 17 ár.
Hann bjó á hjúkrunarheimili
aldraðra Hlévangi í Keflavík í 18
ár. Hann var með afburða minni
og var hægt að fletta upp í hon-
um um atburði liðins tíma upp á
dag og klukkustund. Honum féll
aldrei verk úr hendi, hann batt
inn bækur eftir að hann hætti að
vinna og á Hlévangi ýmist málaði
hann eða saumaði margt sem
hann gaf ættingjum og vinum.
Útför Matta fer fram frá Kefla-
víkurkirkju í dag, 3. september
2010, og hefst athöfnin kl. 14.
Adólf, giftur Mar-
gréti Guðleifsdóttur,
þau eiga 5 börn og
þrjú barnabörn, d)
Ragnheiður Ásbirna,
í sambúð með Frið-
geiri Guðjónssyni,
þau eiga 5 börn, e)
Gunnar, ógiftur og
barnlaus. 2) Oddný
J.B., gift Stefáni Ö.
Kristjánssyni, þau
eiga 3 börn; a) Guð-
brandur Jóhann,
giftur Lindu Jós-
epsdóttur, þau eiga
3 börn, b) Matti Ósvald, giftur
Evu Birgittu Eyþórsdóttur, þau
eiga 3 börn, c) Friðrika Kristín,
gift Sigurði J. Eggertssyni, þau
eiga 2 börn.
Matti ólst upp í Ólafsvík. Eftir
barnaskólanám og daginn eftir
fermingu vann hann fjögur sumur
á skakskútum frá Dýrafirði, Flat-
ey á Breiðafirði og Patreksfirði.
Hann dvaldi á Landakoti vegna
berkla af og til á árunum 1922-31
og aftur á Vífilsstöðum 1938-39.
Matti dvaldi og starfaði með
dönskum og svissneskum vís-
indamönnum á Snæfellsjökli
1932-33, hann sá um vistir og
Nú verður tómlegt að heyra ekki:
„sæl eska!“ þegar maður kemur í
heimsókn. Við í fjölskyldunni heim-
sóttum hann svo til á hverjum degi kl.
11, það var tíminn hans pabba, þá sat
hann við að sauma eða smyrna og
sagðist vera búinn að smyrna 2.455
þræði, alltaf með allar tölur á hreinu.
Honum féll aldrei verk úr hendi. Það
eru forréttindi að hafa getað sagt
„pabbi“ svona lengi. Hann pabbi var
hafsjór af fróðleik og var gaman þeg-
ar hann kom og ég spurði um eitt-
hvað til að tala um og hann fór á flug.
Hann byrjaði yfirleitt: já! það var ár-
ið og svo nefndi hann stað og stund og
fjölskyldan fletti upp í honum eins og
fræðibók. Við fórum með pabba á
Vestfirði ’99, þá sagði hann okkur frá
skútutímanum sínum og sagðist hafa
verið á Fönix frá Dýrafirði, svo í safn-
inu á Ísafirði sáum við skipsfjölina af
Fönix og líkan af svoleiðis skútu,
hann brosti breitt að sjá þarna fjöl-
ina. Hann spilaði á tvöföldu nikkuna á
böllum þegar hann var ungur og tók
oft í hana gegnum árin. Þegar Ung-
mennafélagið Víkingur í Ólafsvík hélt
upp á 80 ára afmælið var honum boð-
ið, þar sem hann var eini eftirlifandi
stofnandi félagsins og fékk hann gull-
merki KSÍ og silfurmerki Víkings.
Hann kenndi mér að lesa landakort á
ferðalögum, þá lærði ég að þekkja
landið okkar. Mikill fróðleikur fer
með svona fólki, ég skrifaði oft niður
og setti í tölvuna.
Hann ólst upp við kveðskap og
sagði að þegar landlegurnar voru í
Ólafsvík þá söfnuðust karlarnir í Ás-
björnshús og var kveðið og þeir
bræðurnir hvíldu afa og tóku við
kveðskapnum. Hann kvað alla ævina
við ýmis tækifæri. Og mikið var hann
ánægður þegar við fórum til Rúna
Júll og hann tók upp kveðskapinn
hans. Hann hafði yndi af að ferðast
og dvelja með okkur í sumarbústaðn-
um okkar og var síðasta heimsóknin
hans til okkar í byrjun júlí og þegar
hann kom inn þá sagði hann: „æ, nú
gleymdi ég vindlinum“ svo hann fékk
vindil og grand og svo sat hann úti á
palli og naut sín. Alltaf þegar hann
gisti bað hann bænirnar sínar og bað
og þakkaði Guði fyrir að við vildum
hafa hann með.
Þrátt fyrir að vera með staurfót
vegna berkla á yngri árum voru
mamma og pabbi alltaf fyrst út á gólf-
ið að dansa fram eftir öllum aldri og
heima þegar við systkinin vorum lítil
dönsuðu þau við okkur eftir útvarp-
inu gömlu dansana, úr eldhúsinu eftir
ganginum og inn í stofu og til baka í
smá íbúð, og svo fórum við Stebbi
nýtrúlofuð með þeim á böllin og var
mikið dansað. Hann sótti alla heima-
leiki í fótbolta og körfubolta og voru
oft fjórir ættliðir hans með. Sjónin
sveik hann í viðbót við heyrnarleysið,
þá gat hann ekki lesið eða horft til
gagns á sjónvarpið. Hann reyndi að
fylgjast með heimsmeistarakeppn-
inni með Guðbrandi, syni okkar, sem
sagði honum gang leiksins. Svo ákvað
hann að nú væri nóg komið en vildi ná
98 ára afmælinu sem hann gerði.
Við þökkum þér, elsku pabbi og
tengdapabbi, fyrir samfylgdina.
Lækkar lífdaga sól.
Löng er orðin mín ferð.
Fauk í faranda skjól,
fegin hvíldinni verð.
Guð minn, gefðu þinn frið,
gleddu og blessaðu þá,
sem að lögðu mér lið.
Ljósið kveiktu mér hjá.
(Herdís Andrésdóttir.)
Oddný J.B. Mattadóttir
og Stefán Kristjánsson.
Elsku afi Matti hefur fengið hvíld-
ina sem hann var farinn að bíða eftir.
Hann lifði aldeilis tímana tvenna,
enda fæddur sama ár og Titanic
sökk.
Alltaf var gott að koma í heimsókn
til afa Matta og ömmu Tollu. Ég er
elsta barnabarnabarnið og var svo
lánsöm að eyða allra fyrstu æviárum
mínum á neðri hæðinni á Hring-
brautinni hjá þeim ásamt foreldrum
mínum. Ótal minningar á ég af efri
hæðinni. Sódakaka með gati í miðj-
unni og mjólk á boðstólum. Ég með
slæðu á höfðinu að glamra á píanóið
og stundum orgelið líka en bara var-
lega. Jólaboðin með flottu skreyting-
unum í stofuloftinu og heita súkku-
laðinu. Allar fallegu stytturnar í
glerskápnum og fína snyrtiborðið
hennar ömmu. Sögurnar sem þau
sögðu sem urðu ansi margar. Eftir
því sem ég eltist kunni ég betur og
betur að meta sögurnar. Mér þótti
sérstaklega gaman að heyra afa
segja frá því hvernig samfélagið var
þegar hann ólst upp og öllum þeim
ævintýrum og raunum sem hentu
hann. Hann var hörkutól. Mér þykir
líka afskaplega vænt um ferðina sem
ég fór í með honum, afa Gunna og
Oddu frænku upp á Snæfellsjökul og
á æskuslóðir hans á Ólafsvík. Þar
fékk ég sögurnar beint í æð um þegar
afi Matti bjó og starfaði á jöklinum.
Þvílík upplifun. Ég er ánægð með að
synir mínir, langalangafabörnin, hafi
fengið að kynnast afa þótt sá eldri,
Fannar Freyr, komi frekar til með að
muna eftir honum en sá yngri, Brynj-
ar Björn, sem hafði ferlega gaman af
því að hlaupa um gangana á Hlévangi
og heilsa upp á gamla fólkið. Fótbol-
tastrákurinn minn fékk að heyra sög-
ur hjá afa Matta, t.d. hvernig langa-
langafi spilaði fótbolta þegar hann
var patti. Afi átti ekki fótbolta heldur
voru notaðir hrútspungar fylltir með
heyi og var sparkað í fjörunni þangað
til ekkert var eftir af „boltanum“.
Þetta fannst mínum manni magnað.
Afi hafði mikinn áhuga á íþróttum
og sótti kappleiki hjá Keflavík langt
fram eftir aldri og horfði á íþróttarás-
irnar í sjónvarpinu. Alltaf var hægt
að spjalla við hann um boltann og þar
náðu hann og Einar minn vel saman.
Afi var hrókur alls fagnaðar og
verður skrítið að vera án hans á fjöl-
skyldusamkomum og um hátíðarnar.
Hlátur hans var svo einlægur og
smitandi.
Minningin um góðan mann sem
Matti Ósvald
Ásbjörnsson