Morgunblaðið - 23.02.2011, Blaðsíða 17
Icesave – Beiðni
um útskýringar
Ég hef ekki gert upp hug
minn um Icesave og svo er
um flesta, heyri ég. Til þess
vantar allar upplýsingar. Rík-
isútvarpið og önnur áróð-
urstæki Samfylkingarinnar fá
helst til sín þá sem gagnast
réttum málstað – á þeim er
ekkert traust. Væntanlega
birtist þar Icesave-prófess-
orinn sem, eins og frægt er,
boðaði að Ísland myndi breyt-
ast í Norður-Kóreu, yrði Ice-
save I ekki samþykkt, nú eða
aðrir ámóta. Flestir gera sér
orðið ljóst að rétt hefði verið
að gangast aldrei við skuld-
bindingunni, svokölluðu, en
mátti telja á fingrum ann-
arrar handar þá. Mistökin
sem fólust í að gera þýsk-
menntaðan hagfræðing að að-
allögfræðingi Íslands verða
ekki tekin aftur. Heldur ekki
gengisáhættan. Líklega hafa
lögfræðingarnir séð um út-
reikningana og hagfræðing-
arnir um lagatúlkunina við
gerð Icesave I. En nú er að ákveða sig og
til þess vantar flesta svör við spurningum.
Mig langar að varpa fleirum fram og bið
menn sem vit hafa á að tjá sig. Þeir sam-
fylkingarmenn sem líta á lygina sem list,
líkt og svonefndir spunamenn, eru beðnir
um að spara sér svörin, en aðrir samfylk-
ingarmenn ekki. Ekki verður hægt að af-
nema gjaldeyrishöft um nokkur ókomin ár
vegna gjaldeyrisáhættunnar (óskiljanlegu)
sem fylgir Icesave; hversu
mörg ár má ætla að það
taki að grynnka svo á
skuldinni að þau megi af-
nema? Getur ríkisstjórnin
gefið loforð um að gjaldeyr-
ishöft verði ekki afnumin
næstu ár?
Verðmöt eru gögn sem
gjalda ber varhug við. Þau
voru, satt best að segja,
mjög óáreiðanleg gögn svo
sem dæmin 2008 sanna.
Hvaða nýju aðferðir eru
notaðar við mat eigna
Landsbankans sem gera
þau möt betri en eldri
matsaðferðir? Hver er
eignastaða Landsbankans,
sé hún t.d. miðuð við fyr-
irliggjandi, áreiðanleg til-
boð í eignir bankans? Og af
hverju er beðið með sölu
eigna Landsbankans? Þær
hafa verið til sölu í meira
en 2 ár. Er kannski beðið
eftir að þær hækki í verði;
nái matsverði? (Ef svo er,
er kannski vissara að kaupa
lottómiða til að auka á
gróðavonina). Enn er óviss-
an slík að áhættan af Icesave virðist ekki
tæk nema fram komi áreiðanlegar upplýs-
ingar um raunverulega greiðslu sem rík-
issjóður þarf að inna af hendi. Véfrétt um
að Iceland-keðjan sé alveg að seljast, upp-
runnin úr áróðursmálaráðuneytinu og flutt
í Spegli Ríkisútvarpsins, telst ekki með.
Eftir Einar S.
Hálfdánarson
» Áhættan af
Icesave virð-
ist ekki tæk
nema fram komi
áreiðanlegar
upplýsingar um
raunverulega
greiðslu sem rík-
issjóður þarf að
inna af hendi.
Einar S. Hálfdánarson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður og
löggiltur endurskoðandi.
17
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. FEBRÚAR 2011
Guðað á gluggann Það gerist líklega ekki oft að ung börn sýni Alþingi mikinn áhuga en eitthvað virðist hafa vakið athygli litlu hnátunnar – og ferfætlingsins líka.
Svava Bjarnadóttir
Það hefur ekki farið framhjá
neinum að vaxandi erfiðleikar eru
nú innan heilbrigðisþjónustunnar í
landinu. Nýlega birtust tölur um að
það skorti tugi heilsugæslulækna til
starfa um allt land. Í fyrsta sinn í
sögu landsins gerist það nú ítrekað
að engir læknar sækja um lausar
stöður í heilsugæslustöðvum eða á
sjúkrahúsum. Á undanförnum árum
hefur starfandi læknum á Íslandi
fækkað um 10-15%. Þeir sem eftir
eru vinna við vaxandi álag sem ýms-
ar vísbendingar eru um að nálgist
hættumörk. Ungir læknar sjá sér
ekki lengur hag í því að flytja til
landsins að loknu sérnámi en með
þeim kemur dýrmæt þekking og
læknisfræðilegar framfarir.
Íslenskir læknar eru vel mennt-
aðir og eftirsóttir og þeim standa til
boða störf í nágrannalöndunum þar
sem greidd eru tvöfalt hærri laun
fyrir dagvinnu en hér á landi.
Nokkrir hafa þegar flutt til útlanda
og aðrir vinna hlutastörf í útlöndum
þar sem vinnuaðstæður eru einnig
víða betri en hér.
Frekari kjaraskerðing boðuð
Einhverjum mundi vafalaust detta í hug að við
þessu yrði að bregðast. Staðreyndin er hins veg-
ar sú að svo virðist sem þessi vandi sé ekki til í
augum yfirvalda því að um þetta er ekkert rætt.
Núverandi stefna stjórnvalda eins og hún birtist
á fjárlögum gerir auk þess ráð fyrir enn frekari
kjaraskerðingu hjá læknum til viðbótar við þá ca
20-30% kjaraskerðingu sem þegar hefur átt sér
stað. Allir kjarasamningar í heilbrigðisþjónust-
unni hafa verið lausir í marga
mánuði og ekkert er rætt við
starfsfólkið, hvorki lækna né
aðra.
Umtalsverð ólaunuð
yfirvinna
Nýlega bar svo við að kjara-
dómur tók á sig rögg og hækkaði
laun dómara verulega með hlið-
sjón af auknu álagi á dómstólana.
Kjaradómur viðurkenndi þar með
að þeir sem vinna meira eigi rétt
á hærri launum. Á heilbrigð-
isstofnunum landsins er hins veg-
ar unnin umtalsverð ólaunuð yf-
irvinna og frítökuréttur og önnur
samningsbundin réttindi eru
skert einhliða af hálfu ríkisins.
Tíminn er að renna
frá okkur
Við sem höfum starfað lengi við
lækningar á Íslandi vitum að hér
á landi hefur aldrei verið rétti
tíminn til að bæta kjör lækna.
Hér hrósa menn heilbrigðisþjón-
ustunni í tækifærisræðum en vilja
svo ekkert vita af hverju við
náum þeim árangri að vera með
heilbrigðisþjónustu í fremstu röð.
Það eru læknar og annað starfsfólk í heilbrigð-
isþjónustunni sem skapað hefur þann árangur.
Það dugar ekki lengur að stinga höfðinu í sand-
inn og reikna með því að fólk sem leggur sig allt
fram í þágu heilbrigðisþjónustunnar í landinu
muni áfram þola versnandi kjör og enn meira
vinnuálag. Tíminn er að renna frá okkur, það
verður að bregðast við núna.
Eftir Stein Jónsson
»Ungir læknar
sjá sér ekki
lengur hag í því
að flytja til lands-
ins að loknu sér-
námi en með
þeim kemur dýr-
mæt þekking og
læknisfræðilegar
framfarir.
Höfundur er formaður Læknafélags Reykjavíkur.
Hvert stefnir í
heilbrigðisþjónustunni
Steinn Jónsson