Morgunblaðið - 09.04.2011, Blaðsíða 33

Morgunblaðið - 09.04.2011, Blaðsíða 33
UMRÆÐAN 33 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. APRÍL 2011 Hvað er það í hnot- skurn sem menn hafa fært fram annars vegar til stuðnings og hins vegar gegn Icesave- samningnum: Til stuðnings samn- ingnum heyrist það helst, að þetta sé skuld íslensku þjóðarinnar, sem við höfum efni á að greiða; að samning- urinn eyði óvissu en að dóm- stólaleiðin skapi hins vegar óvissu og sé jafnframt pólitískt óþægileg auk þess sem slíkt myndi hafa alvarlegar afleiðingar fyrir efnahagslíf landsins. Þá hafa talsmenn samningsins jafn- framt á það bent, að siðferðileg skylda standi til að greiða kröfuna. Rök andstæðinga samningsins eru á hinn bóginn þessi helst: 1) Þetta er ekki skuld íslensku þjóðarinnar, heldur ólögvarin krafa, sbr. álit flestra málsmetandi lög- fræðinga, innlendra sem erlendra, auk þess sem margir hagfræðingar hafa bent á, að við höfum alls ekki efni á að greiða þessa kröfu. 2) Peningar eru blindir. Vandamál Íslands eru skuldirnar. Þeir sem skulda minna eiga meiri möguleika á að fá lán, enda almenn hagfræði. 3) Óvissa er mikil í samningnum. Við munum örugglega greiða tugi milljarða auk þess sem örlítil geng- isbreyting íslensku krónunnar gæti margfaldað þá fjárhæð. Vaxta- greiðslur verða alltaf greiddar af ís- lensku þjóðinni óháð því hvað fæst greitt úr þrotabúi Landsbankans. 4) Alls er óvíst að nokkru sinni komi til málaferla, því tapi Hollend- ingar og Bretar máli hefur það ófyr- irsjáanlegar afleiðingar fyrir þeirra eigin bankakerfi, sbr. nú síðast grein í The Guardian. 5) Vægast sagt afar fjarlæg hætta á að tapa dómsmáli. Varla til sá máls- metandi lögfræðingur, hér á landi sem erlendis, sem heldur því fram að Ísland sé greiðsluskylt að lögum. Al- gert tap í dómsmáli þarf þá alls ekki að þýða meiri greiðsluskyldu en samningurinn kveður á um, enda yrði þá greitt í íslenskum krónum með vöxtum ákveðnum af íslenskum dómstólum. 6) Með því að samþykkja samning- inn erum við fyrst að skuldbinda okkur til greiðslu óljósrar fjár- hæðar í erlendri mynt um ókomin ár. 7) Óljós skuldbinding nokkurra pólitíkusa hefur enga þýðingu að þjóðarrétti, en um það eru skýr ákvæði í stjórnarskrá okkar. Þetta vita Bretar og Hollendingar. Þjóðir innan Evrópusam- bandsins eiga stöðugt í málaferlum vegna hagsmuna sinna og nægir að vísa í hundruð dóma Evrópudóm- stólsins þar um. Öllum þykir það eðlilegt. 8) Það er ekki siðferðilega rétt að láta börn okkar og barnabörn greiða kröfur útlendinga sem lögðu fé inn á áhættureikninga með miklu hærri vexti en almennt tíðkaðist. Er ekki bara best að þeir Íslendingar sem vilja greiða skuldbindi sig sérstak- lega til þess en láti annað fólk í friði. Erlendir innistæðieigendur hafa þegar fengið sitt, krafan er ekki frá fólki í þessum löndum heldur stjórn- völdum sem voru að verja eigið bankakerfi. 9) Fjölmargar greinar hafa birst þess efnis að almenningur í öðrum löndum er eins og við einnig orðinn þreyttur á að greiða endalaust fyrir spillt bankakerfi og bíða eftir að komi nei frá Íslandi. Helstu við- skiptablöð heims, Financial Times og Wall Street Journal, hafa lýst yfir stuðningi við málstað Íslendinga. Sjá nú einnig síðast grein Evu Joly í Morgunblaðinu 7. apríl sl. Það blasir við hvor rökin mega sín meira. Íslendingum ber hvorki laga- leg né siðferðileg skylda til að sam- þykkja Icesave-kröfuna. Við skulum öll segja nei. Eftir Þórhall Þorvaldsson » Það blasir við hvor rökin mega sín meira. Íslendingum ber hvorki lagaleg né sið- ferðileg skylda til að samþykkja Icesave- kröfuna. Þórhallur Þorvaldsson Höfundur er lögmaður. Icesave í stuttu máli Endurreisn efna- hagslífs, samhliða aðgerðum til að draga úr skaðlegum umhverfisáhrifum núverandi atvinnu- stefnu, er meðal þeirra áskorana sem flestar þjóðir heims standa frammi fyrir. Efnahagskreppan kallar á aukinn hagvöxt, fram- leiðni, lægri kostnað og hæfni til að þróa afurðir og þjónustu sem alþjóðleg eftirspurn er eftir. Um- hverfi fyrirtækjareksturs er að taka stakkaskiptum sem erfitt er að sjá hvert leiða. Til að endurreisa íslenskt þjóð- félag er mikilvægt að nýta þau tækifæri sem liggja í alþjóðlegri eftirspurn eftir umhverfisvænum vörum og þjónustu og þeirri tækni sem því fylgir (grænn hag- vöxtur). Rannsóknir benda til þess að víðast hvar muni störfum sem tengjast „vistvænni atvinnu- starfsemi“ (umhverfi, matvælum, endurnýtanlegri orku og fleiru) fara mjög fjölgandi á næstu árum og áratugum. Áætlað er að störfum í vist- vænum greinum muni í Evrópu einni fjölga um 25 milljónir fram til 2020. Íslensk stjórnvöld þurfa að vera meðvituð um þessa fram- tíðarspá, ekki síst með tilliti til hvers konar menntunar og færni sem þeir einstaklingar þurfa að búa yfir, sem starfa munu að uppbyggingu slíkra arðbærra og vistvænna atvinnugreina. Við gerð efnahags- og atvinnustefnu framtíðarinnar þarf samhliða að móta heilstæða menntastefnu í sama anda. „Grænn hagvöxtur“ verður skýr krafa framtíðarinnar. Því þarf að mennta neytendur og framleiðendur til græns hug- arfars. Lífæð efnahagslífsins felst í út- flutningi á vörum og þjónustu sem greitt er fyrir með erlendum gjaldeyri. Gro Harlem Brundt- land, fyrrverandi forsætisráð- herra Noregs, hefur sagt að efna- hagsþróun og umhverfi þurfi að haldast hönd í hönd. Grænt sé ekki litur heldur hugarfar. Stefna Efnahags- og framfarastofnunar- innar (OECD) á næstu árum er að leggja höfuðáherslu á sjálf- bæra þróun og hámarksnýtingu aðfanga og þar með innleiðingu á „grænu efnahagskerfi“ (Decl- aration on Green Growth, 25. júní 2009). Þessi stefna kallar á uppbygg- ingu vistvænna atvinnuvega og endurskoðun á færni og menntun starfsfólks í öllum atvinnugrein- um. Til að slíkt náist þarf að koma á nánu samstarfi atvinnu- lífs, menntastofnana og hins op- inbera með það að markmiði að greina hvers konar framtíð við viljum sjá á Íslandi og hvaða leið- ir séu bestar að því markmiði. Það þurfti heila heimsstyrjöld og þá hergagna- og iðnaðaruppbygg- ingu sem henni fylgdi til að koma Bandaríkjunum út úr efnahags- lægðinni sem fylgdi hruninu mikla árið 1929. Síðan höfum við upplifað litlar efnahagsupp- sveiflur og kreppur. Á tíunda áratug síðustu aldar sáu ýmsir netbyltinguna sem upphaf hins „nýja hagkerfis“. Sú bylting sprakk með hvelli en hef- ur hinsvegar leitt til gríðarlegra breytinga í alþjóðaviðskiptum og samskiptum fólks í heiminum og skapað gríðarlegan fjölda nýrra starfa. Nú þurfa efnahagskerfi heimsins nýjan drifkraft, nýjar atvinnugreinar þar sem sam- félagsleg ábyrgð og sjálfbær þró- un verða höfð að leiðarljósi. Stjórnvöld í öllum hinum vest- ræna heimi hafa lagt til óheyri- lega fjármuni úr opinberum sjóð- um til að endurreisa bankakerfi sem hugsanlega á sér enga grundvallarstoð. Væri þeim gríð- arlegu fjármunum hugsanlega betur borgið til uppbyggingar „græns hagkerfis“. Árið 1933 ýtti Franklin Roose- velt, þáverandi Bandaríkjaforseti, úr vör verkefni sem hann kallaði New Deal eða „nýja sáttmála“. Hann fólst fyrst og fremst í að hjálpa tilteknum atvinnugreinum að komast aftur á kjölinn. Eitt þessara verkefna var kallað Works Projects Administration (WPA) og fólst í því að gera land- ið hreinna, heilnæmara og örugg- ara og eyða um leið atvinnuleysi. Kannski þurfa Íslendingar ein- mitt nú á einhverskonar nýjum sáttmála að halda til að koma sér út úr þeirri efnahagskreppu sem við erum í. Umbreyting yfir í „grænt hagkerfi“ krefst stefnu- mótunar og utanumhalds þannig að ný tækifæri skapist á sviði tækni og starfsmannaþróunar. Hér þarf að forgangsraða mik- ilvægi atvinnugreina upp á nýtt og tryggja að íslenskt atvinnulíf búi yfir nægri þekkingu og færni til að verða að því afli að vera al- þjóðlega samkeppnishæft og skapa ný störf. Stefnumótandi aðilar í þjóðfélaginu þurfa að taka forystu á þessu sviði með því að setja rannsóknir og menntun í forgang og sjá til þess að rannsóknir skili sér í nýrri tækni. Ný atvinnustefna þarf að grundvallast á samráði aðila vinnumarkaðarins og stjórnvalda þannig að tryggt sé að þróun í menntun og færni einstakling- anna haldist í hendur við þarfir atvinnulífsins í nútíð og framtíð. Það þarf að meta þörf atvinnu- lífsins á færni í framtíðinni og upplýsa menntakerfið um þá þörf og aðstoða einstaklinga við að taka upplýsta ákvörðun varðandi náms- og starfsval. Með slíkum aðgerðum getum við tekið mik- ilvægt skref í að endurreisa at- vinnulífið, skapað ný og fjöl- breytt störf sem eru gjaldeyrisskapandi, byggja á samkeppnishæfni Íslands og sér- stöðu á sviði vistvænna afurða. Eftir Önnu Maríu Pétursdóttur og Þorvald Finn- björnsson » Grænn hagvöxtur verður krafa fram- tíðarinnar. Kannski þurfa Íslendingar nýjan sáttmála til að koma sér út úr þeirri efnahags- kreppu sem við erum í. Þorvaldur Finnbjörnsson Anna María er vinnusálfræðingur og Þorvaldur rekstrarhagfræðingur. Anna María Pétursdóttir Nýr sáttmáli Ert þú með framúrstefnuhugmynd til að efla íslenskan sjávarútveg og tengdar atvinnugreinar? Framúrstefnuhugmynd Sjávarútvegsráðstefnunnar 2011 Sjávarútvegsráðstefnan kallar eftir framúrstefnulegum nýsköpunar- hugmyndum, sem veita á viðurkenningu fyrir á næstu ráðstefnu vettvangsins. Markmiðið er að hugmyndirnar séu framsæknar og frumlegar og skapi umræðugrundvöll eða nýja hugsun. Við mat á hugmyndum verður m.a. litið til eftirfarandi þátta: Frumleika, virðisauka, sjálfbærni og ímyndar landsins eða greinarinnar út á við Veitt verður verðlaunafé að upphæð kr. 400 þús., en auk þess fá hugmyndirnar kynningu og sérstaka viðurkenningu á Sjávarútvegsráðstefnunni 13.-14. október, 2011. Framúrstefnuhugmynd skal setja fram á hnitmiðaðan hátt þar sem fram kemur lýsing á hugmynd, tillaga að framkvæmd, væntanlegur afrakstur og áhrif til góðs fyrir ímynd íslenskra afurða (hámark 2 bls). Einstaklingar geta sent inn eigin hugmyndir og /eða tilnefnt hugmyndir annarra í umboði þeirra. Allar hugmyndir þurfa að uppfylla eftirfarandi skilyrði:            Frestur til að skila inn umsóknum er 16. maí 2011. Nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu Sjávarútvegs- ráðstefnunnar www.sjavarutvegsradstefnan.is Sjávarútvegsráðstefnan er samskiptavett- vangur allra þeirra sem koma að sjávarútvegi á Íslandi. Innan þessa hóps eru þeir sem starfa við veiðar, eldi, frumvinnslu, framhaldsvinnslu, sölu og markaðssetningu, þjónustu og rannsóknir og þróun, einnig opinberir aðilar, kennarar og nemendur, fjölmiðlar og aðrir áhugamenn. EKKI LEITA HRING EFTIR HRING AÐ FERMINGARGJÖF WWW.JONOGOSKAR.IS LAUGAVEGUR / SMÁRALIND / KRINGLAN Ískúluhringur úr Icecold línunni kr. 10.900 úr silfri – íslensk hönnun Íshringur með sirkon steinum úr Icecold línunni kr. 8.900 m/festi – íslensk hönnun PI PA R\ TB W A • SÍ A
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.