Birtingur - 01.04.1955, Blaðsíða 47

Jón Helgason hefir snilldarlega komið orðum að til-
finningu sem fáir íslendingar munu með öllu hafa farið
varhluta af á undanförnum árum. Hermaður í íslenzku
umhverfi er eins og hjáróma tónn í Iagi:
Fótatak vinu þinnar heyrir þú ckki
því að framandi stríðsmenn
hafa rofið kyrrð næturinnar
segir Jón Óskar. Að þjóðinni sjálfri steðjar tortímingar-
hætta ef að því skyldi reka að herstöðvarnar tækju fyrir
alvöru að gegna hlutverki sínu:
Endist hverjum til skemmstra stunda
undir himninum heiða
á tröll að heita til vemdar sér
orðar Þorsteinn Valdimarsson þá hugsun. En jafnvel þótt
ekki komi til vígaferla er Islendingum vandi á hönd-
um.
Nú reynir íslcnzk þjóð á þínar rætur
er dómur Guðmundar Böðvarssonar. Sjálfsvirðing þjóð-
arinnar og siðferðisþrek bíða alvarlegan hnekki ef til
lengdar er
trúað á erlcndan pcning
eins og Halldór Helgason orðar það. Mörgum hlýtur
að vcrða á að spyrja eins og Hannesi Sigfússyni, hvort
lífæð þjóðarinnar muni leysast undan valdi klakans
fyrr en heitu hjarta
liennar blæðir út —?
Utkoma þessarar bókar er eitt af því sem gefur rétt
til að vona að hægt verði að svara þeirri spurningu ját-
andi. Þorri íslenzkra skálda samtímans leggst á eitt að
benda löndum sínum á, hvar á vegi þeir em staddir.
Tilgerðarlaust en myndríkt málfar og djúp einlægni eru
aðal þessara ljóða. Það eru lífvænlegir eiginleikar og til
Ícss fallnir að opna augu manna fyrir því, að hlutverk
slendinga er nú sem fyrr að ávaxta eftir getu þann
menningararf, sem þúsund ára byggð í þessu Iandi hef-
ir skapað og fórða lionum frá tortímingu. En hvar eru
skáldin sem hrífast til kvæða af þeirri kcnningu, að
háleitust köllun þjóðarinnar sé að gerast berskjaldaður út-
vörður erlends herveldis, vegna þess að það búi við svo
göfugt stjórnskipulag? Þau hafa ekki látið á sér bæra
enn sem komið er.
íslcnzkar bókmenntir eru svo auðugar, að flestu, sem
gerist í samtímanum, má finna hliðstæðu frá fyrri öld-
um. Lestur Svo frjáls vertu móðir rifjaði upp þetta er-
indi frá Sturlungaöld:
Grund, tak bölvi blandin
bót fyr glæpsku ljóta!
Þér mun óhlýðni ærin,
ísland, búa píslir.
Þú mátt ófrið óttask,
óþýð, nema vel hlýðið,
fold, þeims sverðum sjaldan
— siðir breytiz hér! — neyta.
Hið ókunna skáld, sem orti þetta á þrettándu öld,
reyndist sannspátt. Vonandi gefa íslendingar tuttugustu
aldar betri gaum varnaðarorðum skálda sinna en sam-
tímamcnn þess.
Magnús Torfi Ólafsson.
Prentvillur í 1. hefti Birtings
Bls. 8 hr lesist: hér.
Bls. 10 hönd lesist: hendi.
Bls. 15 þeirra lesist: þeirrar.
Bls. 22 on lesist: notre.
Bls. 23 ljáðskáld lesist: ljóðskáld.
Bls. 24 Guðræknistund lesist: Guðræknisstund.
Bls. 24 sprengjurústunum lesist: sprengirústunum.
Bls. 25 aldamát lesist: aldamót.
45