Birtingur - 01.04.1955, Blaðsíða 24

Ég vissi áður en ég tók til við þessar línur
að ég myndi aldrei geta lýst kvikmyndinni
Böm Hirosíma en þegar ég hafði séð hana
var mér algjörlega varnað má'ls, mér datt
seinna í hug að svona mynd ætti að sýna öll-
um þeim sem þykjast vilja stjórna í málum
manna og taka þá frá sem fyrir engum áhrif-
um virðast verða, geyma þá á afviknum stað:
þeir menn eru hættulegir fyrir okkur öll.
íslenzkar bókmenntir í útlandinu
og síðbúin skilaboð
Fyrir nokkrum árum fór ég með raflest frá
Malaga til Granada og þar hitti ég hollenzk-
an bókavörð. Jahá Island, segir hann, þegar
hann spyr uppruna minn: ég þekki íslenzkan
rithöfund, Laxness. Hann er dásamlegur. Það
er mikill snillingur. Bækur hans standa áldrei
neitt við í safninu mínu. Þær eru alltaf úti í
láni. Það er mikill höfundur. Sumar bækur
hans eru ófáanlegar í Hollandi. Það' þarf að
endurprenta þær.
Hann tekur upp sígarettupakka, býður mér.
Jahá ísland, segir hann aftur: það var
intressant, ég dáist mikið að höfundinum
ykkar, Laxness.
Svo verður stutt þögn meðan HoIIending-
urinn kveikir í sígarettunni.
Ég kannast raunar við annan íslenzkan
höfund sem hefur verið þýddur hjá okkur.
Sem hann segir þetta blæs hann reyknum
seinlega frá sér og skiptir um tóntegund: hann
heitir Huddmunson, Hhi-yssman Huddmun-
son (þama er átt við Kristmann Guðmunds-
son sem hefur verið þýddur á álíka mörg
tungumál og Kapítóla og Maðurinn með stál-
hnefana og er því í hæsta flokki skáldalauna
á Islandi),
Hollendingurinn hvílir sig augnablik eftir
hinn erfiða framburð': hann hefur verið þýdd-
ur hjá okkur, ég hef nú aldrtei nennt að Ijúka
við að lesa neitt eftir hann. En hann þjónar
ákveðinni eldhúsrómanaþö-rf. Það er dálítið
um þáð að vinnukonur okkar fái hann lán-
aðan til að' grípa í meðan þær þeyta rjóma á
lagköku eða píska egg, sko bækur sem maður
þarf ekki að hugsa um. En er hann vinsæll
heima hjá ykkur?
Neee, segi ég: hann hefur svona svipuðu
h'lutverki að gegna hjá okkur. Hann skrifar
fyrir þá sem vilja lesa án þess að þurfa að
hugsa. Annars held ég það séu allir hættir að
nenna að lesa hann.
Jahá, segir sá hollenzki: ég meinti nú ekki
svoleiðis að ég héldi hann væri nein stjarna
hjá ykkur; og er nú hræddur um hann hafi
móðgað mig með því að fara að tala um Hudd-
munson í sambandi við bókmenntir lands
míns.
En þekkið þér Laxness, segir hann: þá ætt-
uð þér að skila til hans að okkur langi til að
fá að sjá meira eftir hann hjá okkur í Hol-
landi. Þar á hann einlæga aðdáendur. Hann
er mikill snillingur.
Ljósin frá Malaga tindruðu við sjóinn
blankan og sléttan alla leið yfir um til Afríku,
sem sást vitanlega ekki.
Hljóð úr horni
Unglingadeild Sjálfstæðisflokksins hefur að
sögn hingað til mest helgað sig því að sjá
æskufólki fyrir dansi og öðru stundargamni
sem vera ber um svofelldan stjómmálafélags-
skap en hefur nú ailt í einu tekið nokkum
kipp og ákveðið undirbúningslítið' og fyrir-
varalaugt að helga sig menningarmálum og
22