Húsfreyjan - 01.07.1963, Síða 10

islífinu og hinir breyttu lifnaðarhæt.tir
urðu mjög kostnaðarsamir, svo þess
vegna mun Sonja hafa átt upptökin að
því að þau hjónin lögðu út í að byggja
íbúðir og selja þær aftur og gáfu sig að
fleiri viðskiptamálum. Allt virtist ganga
vel í fyrstu, en bráðlega steðjaði ógæf-
an að. A viðskiptabrautinni kynntist
Kovalevsky manni, sem varð hans illi
andi, tókst að vinna traust hans og not-
aði sér það til þess að teygja hann lengra
og lengra út í vafasöm fjárhættufyrir-
tæki. Sonja sá hættima og aðvaraði
hann, en hann trúði vininum svo vel,
að hún fékk ekki við neitt ráðið. —
Þetta varð henni ofraun. Hún þoldi ekki
óviðkomandi mann, sem hún hafði illan
bifur á, milli sín og mannsins síns, svo
hún yfirgaf heimilið og tók litlu dóttur-
ina — eina barnið, sem þau hjónin eign-
uðust — með sér.
Nú hugðist hún brjóta sér sína eigin
braut og fljótlega fékk hún nægileg verkj
efni. En það var stuttu eftir burtför
hennar frá heimilinu, að maður hennar
sá, að hann hafði verið ginntur út í
fjármálasvindl og hann, sem var að upp-
lagi samvizkusamur og strangheiðarleg-
ur maður, tók sér þetta svo nærri, að
hann réði sér bana.
Fregnin um þetta varð Sonju svo
þungt áfall, að hún varð hættulega veik
og lá lengi rúmföst. Ilún ásakaði sig
harðlega fyrir að hafa flúið af hólmi, í
staðinn fyrir að berjast til hins ýtrasta.
Smám saman fékk hún þó heilsuna aft-
ur. En hún hafði á stuttum tíma elzt um
mörg ár. Hárið hafði gránað og æsku-
blóminn horfið.
En nú kom henni óvænt hjálp og upp-
örvun, til þess að gefa sig að fyrri áhuga-
áhugamálum sínum og vísindastörfum.
Á velgengnisárum hennar í Pétursborg,
hafði merkur sænskur stærðfræðingur,
Mittag Leffler, heimsótt hana. Hann var
nemandi próf. Weierstrass eins og hún,
þó að ekki væru þau þar samtímis. En
hjá Weierstrass hafði hann heyrt svo
mikið um hana talað og einnig lesið rit-
gerðir hennar, að hann hafði langað til
að kynnast henni persónulega. Og ekki
hafði hann orðið fyrir vonbrigðum. Gáf-
ur hennar og andriki heillaði hann og
hann dáði skarpskyggni hennar. öðru
hvoru höfðu þau skifzt á bréfum og
hann taldi sér mikinn styrk í að ræða
við hana hin erfiðustu viðfangsefni. Nú
stóð einmitt svo á, að hann hafði verið
skipaður prófessor við hinn nýstofnaða
háskóla í Stokkhólmi. Var það þá eitt
hið fyrsta verk hans að fá því til vegar
komið — sem að vísu kostaði hann all-
mikil átök — að Sonju yrði boðið dós-
entsembætti við háskólann. Eftir nokk-
urt hik tók hún því boði og kom til
Stokkhólms að áliðnu sumri 1883. Þau
systkinin: prófessor Mittag-Leffler og
skáldkonan Anna Charlotta Leffler tóku
á móti henni. Þær konumar höfðu margt
hvor um aðra heyrt, en ekki sézt fyrr.
Með þeim tókst strax hin bezta vinátta
og nánasta samstarf.
Systkinin vildu þegar í stað efna til
veizlu, til þess að fagna Sonju og kynna
hana helztu menntamönnum borgarinn-
ar og háskólakennurunum. en hún bað
þau að fresta því, þangað til hún væri
búin að læra sænsku, — eða svo sem
hálfan mánuð. — Að vísu tóku þau
þetta sem spaug, en gerðu þó eins og
hún bað um. En viti menn. Veizlan var
haldin 14 dögum síðar og þó ótrúlegt
sé, gat Sonja þá bjargað sér talsvert í
sænsku, en hafði þó ekki lært hana áð-
ur.
í Svíþjóð má heita að byrji nýtt tíma-
bil í ævisögu Sophie Kovalevsky. Þar
átti hún nú heima og hafði þar sitt aðal-
starf þau rúm 7 ár, sem hún átti ólifað.
Fyrsta árið var hún dósent við háskól-
ann, en prófessor úr því. Hún hafði bor-
ið mikinn kvíðboga fyrir því, að mót-
spyrnan gegn sér, sem háskólakennara
— vegna þess að hún var kona — yrði
svo mikil, að prófessor Mittag-Leffler
yrði látinn gjalda þess að hafa komið
henni að háskólanum. Sá ótti reyndist þó
ástæðulaus. Henni tókst strax að ná
10
HÓSPEEYJAN