Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1999, Qupperneq 10

8
Höskuldur Þráinsson
þáttakerfi, eins og Hreinn Benediktsson hafði gert áður (t.d. í yfirlits-
grein sinni um sögu íslenska hljóðkerfisins í Word 1959), en framsetn-
ingin í ritgerð Sigríðar er að mestu leyti í anda málkunnáttufræðinnar.
Ritgerðin hefur því talsverða sérstöðu meðal rita um íslenska hljóð-
kerfisfræði. Hún er fyrsta alvarlega tilraunin til þess að fjalla um
hljóðvörp í íslensku frá samtímalegu sjónarmiði, en áður hafði sögu-
lega sjónarmiðið verið ráðandi í skrifum um hljóðvarp í íslensku. Rit-
gerðin er líka fyrsta tilraun til að beita aðferðum málkunnáttufræðinn-
ar í hljóðkerfisfræði á íslenskan efnivið. Loks má nefna að ritgerðin er
líklega eina tilraunin sem hefur verið gerð til þess að beita þáttakerfi
þeirra Jakobsons, Fants og Halles í lýsingu á hljóðkerfi og hljóðregl-
um íslensks nútímamáls í anda málkunnátturfræðinnar.
Sigríður sinnti stundakennslu við Harvard en fékk síðan starf við
málvísindadeild Washingtonháskóla í Seattle í Bandaríkjunum og
starfaði þar um skeið. Síðar fékk hún starf við Columbiaháskólann í
New York. Þegar hún starfaði þar fékk hún áhuga á finnsku og var að
hefja rannsóknir á því máli þegar hún lenti í alvarlegu bílslysi á íslandi
sumarið 1980 og lamaðist nær algjörlega. Eftir það var hún bundin við
hjólastól og starfsævi hennar á sviði málvísinda var þá í raun lokið.
Þegar fyrsta alþjóðlega ráðstefnan um norræn og almenn málvís-
indi var haldin í Reykjavík 1969 flutti Sigríður fyrirlestur um mið-
mynd. í þeim fyrirlestri og greininni sem unnin var upp úr honum og
birt í ráðstefnuritinu gætir áhrifa frá svokallaðri fallamálfræði (e. case
grammar), en upphaf þeirrar stefnu er oftast rakið til greinar eftir
bandaríska málfræðinginn Charles Fillmore (greinin „The Case for
Case“ eftir hann birtist árið 1968). Þetta viðfangsefni hefur líka reynst
íslenskum málfræðingum býsna hart undir tönn. Grein Sigríðar mark-
ar hins vegar tímamót því að hana má telja það fyrsta sem skrifað var
um íslenska setningafræði undir formerkjum nýrra kenninga.
Árið 1981 kom kennslubókin Old Icelandic - An Introductory
Course út hjá Oxford University Press með aðild The American
Scandinavian Foundation. Höfundar bókarinnar eru Sigríður Valfells
og James E. Cathey sem nú er prófessor við Massachusettsháskóla í
Amherst í Bandaríkjunum. Þessi bók er nú löngu uppseld en með
henni var Sigríður líka að freista þess að feta nýjar brautir í fræðun-
um.