Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1999, Qupperneq 219

217
Flugur, smágreinar og umrœðuefni
þessar sagnir áskellimerkingu í þessu sambandi í nútíð (sbr. Varaðu
þig! Vasinn er að detta á gólfið) og hún getur líka komið fyrir í þátíð
(sbr. Vasinn var (alveg) að detta á gólfið en ég greip hann). I þátíð geta
þessi sagnasambönd einnig haft merkt að atburðurinn sé nýafstaðinn
(sbr. Það eru glerbrot út um allt því að vasinn var (rétt) að detta á
gólfið).
I þriðja lagi er stundum hægt að nota vera að með ástandssögnum
ef sagnasambandið er notað í þeirri tilfinninga- eða áherslumerkingu
sem áður var nefnd (sbr. Hvað ertu líka að búa á Háaleitisbraut!, Ég
veit ekki til hvers hún er að eiga hund!, Eg er ekkert að standa leng-
ur íþessari biðröð! (en: *Ég er að standa íbiðröð)), en svipuð útvíkk-
un notkunarsviðs er reyndar ekki dæmalaus í öðrum málum (sbr.
Comrie 1976:37-8, neðanmáls).
Nú má segja að þetta veki a.m.k. þessar spurningar:
(30) a. Eru þessi sérkenni íslenska sagnasambandsins vera að +
nafnháttur nægileg ástæða til þess að segja að það tákni
ekki horf heldur eitthvað annað?
b. Eru merkingartilbrigðin í sagnasambandinu vera að +
nafnháttur nægileg ástæða til þess að leita að öðru nafni
fyrir það en sífellt horf (sbr. Jón Gunnarsson 1973, Hösk-
uld Þráinsson 1974), ólokið horf (sbr. t.d. Kristján Áma-
son 1980, Höskuld Þráinsson 1995), dvalarhorf (Þómnn
Blöndal 1985, Jón Friðjónsson 1989) eða framvinduhorf
(notað sem þýðing á progressive aspect hér framar)?
c. Er kannski engin ástæða til þess að vera með eitt nafn yfir
sagnasambandið vera að + nafnháttur (sbr. (17c) hér á und-
an)?
Ef við myndum svara fyrstu spurningunni játandi og vildum samt
segja að vera að + nh. táknaði a.m.k. í einhverjum tilvikum sérstaka
málfræðiformdeild (sbr. m.a. umræðuna í 5.2 og framar), yrðum við
að stinga upp á einhverju öðm heiti fyrir þessa málfræðiformdeild.
Svipaður vandi kemur upp varðandi samsvarandi formgerð í ensku og
fleiri málum, eins og Comrie bendir á (1976:9, neðanmáls). í því sam-
bandi dugir auðvitað ekki að segja sem svo: „Þetta orðasamband hef-
ur ekki sömu einkenni og (imperfektíft) horf í rússnesku og getur því