Vera - 01.10.1987, Blaðsíða 15

Borghildur Maack Ljósmynd: KB
þaö eigi aö tala saman. Og þarna er ég ekki
aö tala um eitthvert undirmálsfólk, heldur
venjulegt upplýst fólk. Þekkingarskortur á
starfsemi eigin líkama og tilfinningalífi sem
og makans er mjög útbreiddur. Fólk fálmar
sig áfam, talar ekki saman og fær lítið út úr
öllu saman. Það ætlast til aö maki þess,
skynji og lesi hugsanir sem hann er auðvitað
ekki fær um nema að takmörkuðu leyti.
Borghildur kemur þarna inn á orðfæðina
eða öllu heldur inn á reynsluleysi okkar í að
nota orð og hugtök sem snerta kynlíf. Það er
heldur ekki undarlegt þó það sitji í okkur að
nota orð sem yfirleitt eru ekki nefnd nema í
ruddalegu samhengi, jafnvel þó þau varði
okkar eigin líkamspart s.s. orðið píka. Orð
eins og samfarir hafa aftur á móti á sér ein-
hvern stofnanabrag sem er svolítið á skjön
„Ástarleikur krefst orku og ímyndunarafls
og fólk þarf að leggja sig fram þar
rétt eins og í allri sambúð"
við hið nána samband sem í kynlífinu felst.
í Englandi segir fólk ,,make love", í Frakk-
landi ,,faire l'amour'' og í Noregi „elskovs-
lek'' og því þá ekki á íslandi ástarleikur
eigum við að koma í ástarleik?
Burtséð frá því að komast yfir það að tala
baraum „hittið", þá telurBorghildurgreini-
lega að það mikilvægasta í kynlífi sé að finna
sinn eigin stíl. í þessum efnum er ekkert eitt
eðlilegt og annað óeðlilegt. Það er ekki til
nein uppskrift sem gildir fyrir alla. Sumum
kann að henta best einlífi og sjálfsfróun en
öðrum samlífi og kynmök tvisvar á dag, á
tveggja mánaða fresti eða allt þar á milli. í
byrjun sambands er ástarlífið ekki alltaf sér-
lega vel heppnað, en fólk verður bara að
gefa þróun ástarlífsins tíma, tala saman og
kynnast hvort öðru. Það sem báðum líkar og
þykir gott er rétt fyrir þau þó það passi alls
ekki fyrir aðra. Ástarleikur krefst orku og
ímyndunarafls og fólk þarf að leggja sig
fram þar rétt eins og í allri sambúð. Það er
írauninni ógnun viðsambúðeða hjónaband
að líta é það sem eilíflega varanlegt. Ef fleiri
gengju út frá því að samband varaði eins
lengi og það væri gott og fullnægjandi fyrir
báða aðila þá væri meiri möguleiki að sam-
búðin fengi jákvæða þróun og kannski yrði
þá minna um skilnaði. Allt er þetta þrotlaus
vinna beggja aðila.
Eins og sagði í upphafi þessarar greinar,
þá ræðst kynlífshegðun okkar ekki síst af
fyrirmyndum úr umhverfi okkar. Fræðsla og
reynsla barna í uppeldi fylgir þeim inn í full-
orðinsheiminn. í uppeldinu fá þau fyrir-
myndirnar að samskiptum kynjanna. Borg-
hildur bendir á að það sé ekki bara sjáanlegt
líkamlegt ofbeldi sem gangi í félagslegar
erfðir, heldur geti þögul afneitun foreldra
hvort á öðru mótað lífsstefnu barnanna.
Fyrirmyndir barnanna geta verið neikvæð-
ar, en að þeirra áliti engu að síður þær einu
réttu. „Ég gett.d. tekið dæmið um grautinn
hennar mömmu. Það er um hjón sem höfðu
verið gift í fjöldamörg ár og borðuðu alltaf
graut á hverjum laugardegi. í hvert skipti
kvartaði karlinn yfir því að þetta væri ekki
eins og grauturinn hennar mömmu. Einn
laugardag hrópaði hann hins vegar upp yfir
sig, „namrn, þetta er alveg eins og grautur-
inn hennar mömmu". Þarin dag var graut-
urinn viðbrenndur. Þetta var sem sagt hinn
eini rétti grautur þó hann væri í sjálfu sér
vondur."
Einmitt vegna þessarar mótunar þá er
fræðsla í skólakerfinu svo mikilvæg. Flún er
hins vegar öll í skötulíki og svo virðist sem
umræðan sé farin að snúast meira um eyðni
en eiginlega kynfræðslu. Borghildur hefur
ákveðna skoðun á því hvernig fræðslan eigi
að fara fram. „Fræðslan þarf að vera bæði
fræðileg og gagnleg. Það þarf að fræða
krakkana um líkamann, kynþroskaskeiðið,
kynsjúkdóma og getnaðarvarnir. Einnig
þarf fræðsla um kynferðislega misnotkun á
börnum og unglingum að koma þarna inn.
Kynfræðsla má ekki vera neitt hálfkák þ.e.
það þarf að kenna strákunum að nota
smokkin, en hún á að vera innan ramma sið-
gæðisins. Það er meira en hægt er að segja
um sumar smokkaauglýsingarnar núna. Oll
þessi mál þarf svo að ræða í kynblönduðum
hópum með það fyrir augum að skapa af-
stöðu hjá krökkunum til kynlífs. Þau verða
að átta sig á því að kynlíf snýst um virðingu
og samábyrgð kynjanna. Ég er þeirrar skoð-
unarað léleg ogjafnvel engin kynlífsfræðsla
seinki kynlífsþroska. Það flýtir svo ekki fyrir
þroskanum þegar unglingarnir byrja að lifa
vifku kynlífi áður en þeir eru í stakk búnir til
þess. Kynlífspressan á unglingana er frá full-
orðna fólkinu komin. Viðhorf samfélagsins
til karla er að þeir eigi að hafa óraunveru-
lega miklar kynferðislegar þarfir og eigi
jafnframt að fullnægja þeim hvernig sem
þeim hentar — þeir eiga bara að vera
ábyrgir og nota smokk! Strákarnir reyna svo
sitt til að standa undir þessari imynd og á
þessum kynfrelsuðu tímum þora stelpurnar
varla að segja nei."
Öllu kynlífi fylgir ábyrgð, og gæði kynlífs
eru ekki síst undir því komin að fólk treysti
hvert öðru fyrir líkama sínum og tilfinning-
um — svo seilst sé í annað viðtal hér í blað-
inu. Nú á tímum eyðni virðist smokkurinn
vera hlutgervingur ábyrgðarinnar en aðrir
og mikilvægari þættir hennar hafa fallið í
skuggann. „Það vantar allt samfarasið-
gæði" segir Borghildir og við látum hana
hafa síðasta orðið í þessari grein.
- isg.
15