Vera - 01.07.1990, Síða 12

SUM SYNGJA EKKI UPPHÁTT
Rœtt við Sigríði
Pálmadóttur,
tónmenntakennara
Þrjár dömur á öðru árinu trítla
inn í tónlistartímann sinn á dag-
hcimilinu. í>ær setjast á dýnur
ásamt fóstrum og Sigríði Pálma-
dóttur, tónlistarkennara. Nöfnin
þeirra eru sungin og hrynjandin í
þeim klöppuð Heið-dís, Ás-laug,
Björk. Tónlistin býr í öllu, jafnvel
í nöfnunum okkar. Á gólfinu eru
ýmis hljóðfæri, bjöllur, hristur og
einföld ásláttarhljóðfæri. Stelp-
urnar handleika hljóðgjafana og
Sigríður syngur frumsamið lag.
Hún fylgir hljóðfæraleik þeirra,
bæði tónhæð og takti. Þær eru
fullar áhuga, en nærvera mín og
annars gests hefur þó dálítið trufl-
andi áhrif, því þær eru önnum
kafnar við að sjá um að við höfum
líka hljóðfæri. Svona er kveneðlið
göfugt, hugsa ég. í næsta hópi eru
strákar í meirihluta. Um leið og
þeir sjá að komnir eru gestir rétta
þeir okkur hljóðfæri. Ég tek aftur
kenningu mína um kveneðlið, en
finn aðra skýringu á skemmtilegri
framkomu barnanna. Tónlistar-
uppeldið hlýtur að hafa svona
góð áhrif á félagsþroskann.
Tónlistarkennslan á Vesturborg er
samvinnuverkefni Fósturskóla ís-
lands og Dagvistar barna í Reykja-
vík. Sigríður Pálmadóttir, sem er
tónmenntakennari við Fóstur-
skólann, kemur tvisvar í viku á
dagheimilið og leiðbeinir börn-
unum í samvinnu við fóstrurnar.
Auk þess fá fóstrurnar einn tíma í
viku til að skipuleggja starfið og
ræða hvernig tónlistin getur nýst
þeim í hinu daglega uppeldis-
starfi.
Fyrir utan tímana hjá Sigríði og
söng og tónlist í daglegu starfi fá
börnin á Vesturborg líka heim-
sóknir. Stundum koma nemendur
úr tónlistarskólum og spila fyrir
þau og stundum fara þau sjálf í
heimsóknir. Þau hafa farið á æf-
ingar og tónleika hjá Sinfóníu-
hljómsveitinni og til stendur að
fara á tónlistardeild Ríkisútvarps-
ins.
Tiraunin á Vesturborg byrjaði
þannig að fyrrverandi nemandi
Sigríðar hringdi í hana og sagði aö
fóstrurnar hefðu áhuga á að vinna
meira með tónlist og vildu fá ein-
hvern sér til halds og trausts.
Sigríður var þá nýbyrjuð hjá Fóst-
urskólanum, eftir að hafa kennt í
23 ár í Tónmenntaskólanum í
Reykjavík. Þar hafði hún aldrei
kennt yngri börnum en sex ára,
en fannst nauösynlegt fyrir kenn-
ara í Fósturskólanum að þekkja
þær aðstæður sem fóstrur vinna
við. Hún réði sig því á dagheimilið
þrjár stundir á viku. Það endaði
með því að Fósturskólinn og
Reykjavíkurborg ákváðu að halda
áfram að þróa þetta verkefni. Og
fósturnar eru ákaflega ánægðar
með árangurinn. Inni á kaffistofu
sitja þær Brynja Blumenstein og
Rannveig Bjarnadóttir og tala um
hve söngurinn létti þeim störfin
og hve jákvæð áhrif tónlistarnám-
ið hafi á börnin.
— Það er mikill munur á því
hvernig börn skynja hljóð og tón-
list þegar þau hafa veriö þjálfuð í
að hlusta. Þau eiga það til að taka
tvær klukkur og bera þær upp að
eyrunum til að hlusta á tónlistina
í þeim. Og ein lítil stúlka sem er
mjög erfið og feimin, hún ljómar
öll þegar hún heyrir klassíska tón-
list og leggst oft fyrir til aö hlusta.
Þau bera svo mikla virðingu fyrir
tónlistinni. Þegar við vorum að
vinna með fugla áttu allir að búa
til lag um sinn fugl og þegar lögin
voru spiluð hlustuðu allir hljóðir
og sögðu svo að lögin væru æöis-
leg, segja þær.
— Markviss hlustun felur í sér
ákveðna ögun, segir Sigríður. Það
er mikilvægt að læra að hlusta í
okkar umhverfi sem er svo hávært
og áleitið að það verkar sljóvg-
andi.
Fóstrurnar halda áfram að segja
frá jákvæðum áhrifum tónlistar-
uppeldisins.
— Það verður lag úr öllu hjá
börnunum. Við syngjum til dæm-
is eigin lög um það að klæða sig úr
og í. Þá eru þau snögg að því og
gleyma öllu öðru á meðan. Og
svo er náttúrlega sungið í rólun-
um og vegasöltunum og allir hóp-
ast í kring um sönginn.
Sigríður heldur að sönggleðin í
rólunum og vegasöltuum stafi af
því að hreyfing fæðir af sér tón-
list.
— Það er til dæmis algengt að
fólk syngi í bfl. Fjölskyldur sem
aldrei syngja saman, syngja oft í
bfl. Fólk skynjar hreyfingu bflsins
og sér umhverfið líða hjá.
Kennsla Sigríðar felst í að örva
börnin til að hlusta á hljóð og
tóna — til að gefa frá sér hljóð og
tóna. Til þess notar hún margs
konar hljóðgjafa, en röddin er
mikilvægasta hljóðfærið. Röddin
tengir tónlistina eigin líkama,
hún er það hljóðfæri sem við fá-
um í vöggugjöf. „Söngur er
hverju barni eðlilegur tjáningar-
máti. Við þekkjum börn sem
syngja löngu áður en þau byrja að
tala. Sjálfsprottinn söngur barna
sýnir þörf þeirra til að tjá sig og
um leiö ákveðna viðleitni til að
halda tilfinningalegu jafnvægi. í
söngnum kemur sköpunargleðin
12