Vera - 01.04.1993, Blaðsíða 8

„Hvílíkt lón aö vera kona í lok
tuttugusta aldar." Þaö glymur aö
minnsta kosti ó okkur. Allar hindr-
anir eru úr vegi, fullvissa stjórn-
mólamenn okkur um. Konur hafa
„meikaö það" fagna tískusíöurnar.
Bardtta kvenna fyrir jafnrétti hefur
„aö mestu verið unnin" tilkynnir
Time tímaritiö. Faröu í þann
háskóla sem hugur þinn stendur til,
fáöu vinnu hjá hvaöa lögfrceöi-
stofu sem þú vilt, scektu um lán hjá
hvaöa banka sem er. Konur hafa
svo mörg tcekifceri núna, segja
forstjórar fyrirtcekja, aö viö þörfn-
umst í raun ekki jafnréttisáœtlana.
Konur og karlar eru svo jöfn núna,
segja stjórnmálamenn, aö viö höf-
um ekkert að gera viö jafnréttis-
löggjöf. ...Á sama tima og menn
fagna áfangasigrum kvenna fá
þcer ný og ógnvœnleg skilaboö;
þaö má vel vera aö konur njóti
frelsis og jafnréttis, en þeim hefur
aldrei liöiö verr. Fjölmiðlar keppast
viö aö sannfœra konur um aö
þeim líði illa og aö jafnrétti sé í
raun undirrót alls ills. Þaö er því aö
kenna aö menntaðar konur eru
„útbrunnar" og útivinnandi konur
þjást af streitu, hárlosi, drykkjusýki,
taugaveiklun og ófrjósemi. Ein-
hleypar konur eru hrjáöar af
karlmannseklu, barnlausar konur
eru þunglyndar og örvinglaöar.
Þetta eru upphafsorð bókar Sus-
an Faludi, Backlash The Unde-
clared War Against Women sem
gæti þýtt á íslensku; Afturkippur,
óyfirlýst strið á hendur konum.
Bókin sem kom íýrst út í október
1991 í Bandaríkjunum er talin
tímamótaverk og hefur farið
sigurför um heiminn.
í bókinni fullyrðir Faludi að kom-
in sé upp andspyrna gegn jafn-
rétti í heimalandi sínu og víðar.
Þessi „andspyrnuhreyfing" hefur
það markmið að grafa undan því
sem áunnist hefur í jafnréttis-
málum til að stöðva sókn kvenna
til frekara jafnréttis. Hér er ekki
um skipulagt samsæri að ræða og
það gerir konum enn erfiðara um
vik. Kvennahreyfingunni, sem á
upptök sín í Bandaríkjunum,
hefur tekist að efla sjálfsvitund
kvenna og nú er staðan sú að sí-
fellt fleiri konur, ekki aðeins þær
sem telja sig feminista, aðhyllast
grundvallar markmið kvenna-
hreyfingarinnar. Það er einmitt
ástæðan fýrir afturkippnum sem
bandariskar konur mega þola í
dag.
Árið 1982 var jafnréttislög-
gjöíin felld í bandaríska þinginu
og lög um bann við kynjamis-
munun hafa verið virt að vettugi.
Það er engin opinber stefna til í
Bandaríkjunum í fæðingarorlofs-
og dagvistarmálum. Menn hafa
skynjað áhrifamátt kvennahreyf-
ingarinnar og ákveðið að svara
fyrir sig og grafa undan samstöðu
kvenna.
Faludi rekur hvernig íjölmiðl-
ar hafa gleypt við þeirri lygi að
jafnrétti sé skaðlegt og margir
fræðimenn og rithöfundar tekið
undir áróðurinn. Meira að segja
gamla kvenfrelsiskempan Betty
Friedan hefur gengið til liðs við
áróðursöflin og boðar að nú-
tímakonur þjáist af sjálfsmyndar-
kreppu og „nýju nafnlausu
vandamáli". Áróðurinn er lævis og
beitir fýrir sig blöðum, tímaritum,
útvarpi, sjónvarpi, kvikmyndum
og tísku - svo eitthvað sé nefnt.
Nú er svo komið að margar konur
eru farnar að trúa því að aukið
jafnrétti sé ekki af hinu góða.
Ef jafnréttið er í höfn, spyr
Faludi, hvernig stendur þá á því
að það eru mun meiri likur til
þess að konur séu fátækar? Hví
geta konur ekki náð jafnrétti á
vinnumarkaði? Af hveiju er sífellt
verið að reyna að takmarka rétt-
inn til getnaðarvarna og fijálsra
fóstureyðinga? Því í ósköpunum
sækja konur enn í hefðbundin
„kvennafög" og eiga síður kost á
styrkjum en karlar? Hvers vegna
hvíla heimilisstörfin enn á herð-
um kvenna?
8