Vera - 01.04.1993, Blaðsíða 30

FJÁRMÁL
KRISTÍN SIGURÐARDÓTTIR SKRIFAR UM FJÁRMÁL
H JÁLP
É G E R ALLTAF BLÖNK
Nýlega hitti ég gamla kunn-
ingjakonu mína á förnum vegi.
Hún var heldur daufleg að sjá.
Hún sagðist vera þreytt á
ástandinu og peningaleysið
væri að gera út af við sig. Á
öðrum degi mánaðarins væri
hún ekki bara blönk heldur
með yfirdráttinn fullnýttan.
- Þú verður að segja mér
hvað ég get gert til að komast
úr úr þessu, sagði hún.
- Ertu tilbúin að fara í
erfiðar aðgerðir til að snúa
þessu við? spurði ég.
- Það getur varla orðið
verra, þetta ástand er að gera
mig brjálaða.
Ég velti málinu íyrir mér
um stund, en sagði svo að hún
yrði að skera niður útgjöld og
spara í langan tíma. Hún svar-
aði vonleysislega að hún hefði
reynt, en alltaf misst á því
tökin og kortið hefði líka
hjálpað henni til þess.
- Þú verður að byija á að
skoða og skilgreina ástandið,
sagði ég. Þú þarft að gera áætl-
un um útgjöld - bæði fastar
mánaðarlegar greiðslur og
neyslu. Taktu niður allar fast-
ar reglulegar greiðslur, áætl-
aðu liði sem eru reglulegir en
misháir, húsnæðiskostnað, af-
borganir, hita, rafmagn, síma,
áskriftir o. fl. Eru þarna liðir
sem þú getur og treystir þér til
að fella niður? Viltu til dæmis
hætta að kaupa dagblöð í
nokkurn tíma? Skoðaðu þessa
liði vel. Passaðu þig að bæta
ekki við nýjum afborgunum.
Ég mæli ekki með gömlu ís-
lensku aðferðinni að taka nýtt
lán til að rétta sig af. Þá hefur
ekkert breyst nema nýjar
afborganir og vaxtakostnaður
bætist við. Þegar þú dregur
reglulega kostnaðinn frá út-
borguðum launum þínum
sérðu hvað þú ættir að hafa til
ráðstöfunar. Nú þarftu að
áætla neyslu þína næstu tvo til
þijá mánuði. Taktu einn mán-
uð í senn. Áætlaðu alla liði,
reyndu að tína allt til. Þú getur
notað upplýsingar af korta-
nótunum og úr heftinu þínu ef
þú heldur ekki heimilisbók-
hald. Gleymdu ekki afmælum,
giftingum og fermingum. Ef þú
nú lítur yfir þessa áætluðu
neyslu er hún þá raunhæf? Er
eitthvað þarna sem þú getur
breytt?
Nú ertu tilbúin að setja þér
markmið. Að hveiju viltu
stefna? Ná yfirdrættinum nið-
ur í núll á einum eða tveimur
mánuðum? Draga kortareikn-
inginn niður í ákveðið lág-
mark? Settu þér raunhæf
markmið sem þú getur náð án
þess að líða píslir. Með hliðsjón
af markmiðinu og endurskoð-
aðri áætluninni um neysluna
þarftu að festa ákveðnar upp-
hæðir á hvern neysluþátt.
Beittu þig hörðu til að halda
þig innan áætlunarinnar.
Færðu bókhald. Endurskoð-
aðu áætlunina strax í lok
mánaðarins. Getur hún gengið
eða þarf að breyta einhverjum
liðum? Þarf kannski að breyta
markmiðinu lítillega? í sumum
bönkum er hægt að fá sérstakt
eyðublað til að gera á fjárhags-
áætlun.
Það eru til ýmis gömul
húsráð um sparnað sem sakar
ekki að hafa í huga. Til dæmis
að gera nákvæman matseðil
íýrir vikuna og versla í hann en
ekki annan mat í óvissar birgð-
ir. Fara aldrei svöng í innkaup.
Gera lista yfir ódýrar máltíðir,
nota oft það besta af honum.
Hafa með sér nesti fremur en
kaupa dýrt snarl eða mat í
vinnunni. Hafa skynsemina
með sér í innkaup fremur en
leiðann - reyna ekki að kaupa
eitthvað sér til skemmtunar,
huggunar eða til að bæta upp
leiða tilverunnar. Slíkar hugg-
anir reynast oft skammvinnar,
áhrifin á budduna eru yfirleitt
langvinnari. Þess vegna er það
líka mikilvægt í svona erfiðri
endurskipulagningu að þú
munir eftir sjálfri þér. Lestu
góðar bækur sem þú átt
ólesnar heima eða færð að
láni, hittu góða vini og
skemmtilegt fólk, farðu á sýn-
ingar eða hvað annað sem
kostar litið en er þér til
skemmtunar. Verstu óvinir
þínir eru ákvarðanir sem þú
tekur þegar þú ert hungruð,
leið og döpur eða í uppnámi.
Forðastu að fara að versla í
slíku ástandi. Þegar þú hugar
að stærri innkaupum skaltu
spyija sjálfa þig hvort þau séu
óhjákvæmileg og hvort |iú getir
staðið undir íjárfestingunni
annaðhvort með auknum
sparnaði eða auknum tekjum.
Hún hafði hlustað á mig af
mikilli athygli langa stund.
Mér ílaug í hug að hún hefði ef
til vill viljað stutt og yfirborðs-
kennt svar. Hún leit snöggt á
mig, ákveðin á svip og sagði:
- Ég ætla að reyna þetta. Ég
hef allt að vinna og engu að
tapa! □
Telkning: Anna Guöjónsdóttir
30