Vera - 01.04.1993, Qupperneq 18

AFTURKIPPUR
allan daginn. Á kvöldin
liggur pabbi í sófanum en
mamma gerir húsverkin.
Hann getur ekki skilið að
mamma vinnur líka úti,
jafnvel þó að þau standi hlið
við hlið allan daginn.
- Ég held að það sé langt
í jafnrétti á heimilinu, segir
sú elsta. Ég bý með þriðja
manninum og mér finnst
sárt að þurfa að segja það,
en ég lít á karlmenn sem
börn.
- Ég held að það sé miklu
betra að eiga hjásvæfil úti í
bæ, segir önnur. Ég hef alltaf
séð fyrir mér að ég yrði
einstæð móðir. En mér finnst
sorglegt hvernig litið er á
konur sem búa einar. Ég fór
á vinnustað til að vinna
verkefni fyrir skólann og um
kvöldið hringdi þaðan
maður, þekktur maður í
þjóðfélaginu, og vildi fá að
heimsækja mig. Mér finnst
grátlegt að geta ekki talað við
karlmenn án þess að þeir
séu komnir ofan i strenginn
hjá manni.
Ein stelpnanna er lesbía í
sambúð með eldri konu.
Hún segir að almennt um-
beri fólk samband þeirra en
ræði það aldrei af fyrra
bragði.
- Svo eru margir sem
segjast vera fordómalausir,
en um leið og maður snýr við
þeim bakinu er farið að
pískra. Annars er mörgum
sama ef maður er ekkert að
reyna við þá, en það er alltaf
gengið út frá þvi að maður sé
kynóður.
- Ég fékk tár í augum um
daginn, segir önnur, þegar
stelpa hér í skólanum fór
upp í ræðustól niðri á sal og
lýsti þvi yfir að hún væri
lesbía. Þvílíkt hugrekki!
Stelpurnar eru komnar á
skrið og næstum óstöðvandi.
- Þegar ég fer að hugsa
um það er ég alveg gáttuð á
hvað lítið er talað um
jafnréttismál. Mér finnst
vanta umræðuhópa. Það
þyrfti að vinna að þessu í
mörgum litlum hópum.
- Það er rosalega mikið
unnið í þessum málum án
þess að maður viti af því, alla
vega ráð og stofnanir sem
maður veit ekkert hvað eru
að gera.
- Ég myndi vilja vera í
einhveijum umræðuhópi.
Það er svo gaman að tala um þetta. Ég sé að ég
verð að fara að pæla miklu meira í þessu með
jafnrétti, segir ein og endirinn varð sá að þær
ákváðu að stofna umræðuhóp um jafnrétti.
Nokkrum dögum seinna hitti ég sex stráka úr
sama framhaldsskóla. Þeir hafa ákveðnar skoð-
anir og liggja ekkert á þeim. Fyrst berst talið að
útivinnandi konum og húsmæðrum.
- Það er að mörgu leyti óhagkvæmt að
kerlingar fari út að vinna, af því að þá þarf að
borga fyrir pössun og slíkt. Rauðsokkur eru
búnar að gera svo lítið úr húsmóðurstarfinu
með því að tala niðrandi um það. Staðreyndin er
sú að það er ekkert niðurlægjandi að vera
húsmóðir. Það er fínt starf, segja strákarnir sem
gætu allir hugsað sér að vera húsfeður ef þeir
ættu íyrirvinnu.
- Hitt er svo annað mál að konur eru betur til
þess fallnar að hugsa um börnin af því að þær
geta veitt þeim móðurást. Við erum ekkert
hræddir við húsmóðurstarfið, það er bæði
gefandi og skemmtilegt, en við teljum að það eigi
betur við konur. Það er eðli konunnar að vera
heima. Kvenréttindakonurnar gleyma því að
þetta er mikilvægasta starf sem til er og þær hafa
spillt öðrum konum.
Allir eru sammála um þetta nema einn sem
bendir á að það sé ekki eingöngu rauðsokkum
að kenna að konur vinni úti, heldur ráði launa-
kjör miklu um atvinnuþátttökuna. Auk þess hafi
til dæmis heimsstyijaldirnar haft áhrif á þessi
mál. Hann nefnir það líka að konur ráði ef til vill
ekki svo miklu um hvort þær séu heima eða
vinni úti.
- Auðvitað hafa þær val, segja hinir. Ekki
viljum við negla þær inn á heimilin. En einhver
verður að vera heima. Börn hafa ekki gott af því
að alast upp á stofnunum, það hafa bæði félags-
og afbrotafræðingar sannað.
En hins vegar verða hjón að
leysa þetta vandamál í
sameiningu.
En er ekki nokkuð ljóst
hver lausn þeirra verður ef
konan hefur lægri laun en
maðurinn?, spyr ég.
- Ég held að launamis-
rétti sé ekki til staðar á ís-
landi í dag, segir einn þeirra.
- Það er mjög mikið
launamisrétti, segir sá með-
vitaði. Ég skrifaði um það
ritgerð í fyrra. Konur geta
ekki unnið eins mikið úti
vegna barnanna. Þær ná
þess vegna ekki eins miklum
frama og fá lægri laun.
- En horfum á náttúr-
una. Alls staðar í lífríkinu er
það hlutverk kvenkynsins að
sjá um afkvæmin.
- Lestu nú líffræðina þína
betur, segir sá meðvitaði.
En strákar, segi ég, vilduð
þið snúa þróuninni við og
kvænast konum sem væru í
sömu sporum og mæður
ykkar og ömmur?
Löng þögn.
- Þetta var erfið spurn-
ing, segir einn.
- Ég bý hjá afa og ömmu,
segir annar. Ég dauðvor-
kenni ömmu sem snýst allan
daginn í kringum afa. Ég
myndi aldrei koma konunni
minni upp á svona lagað.
Svona stöðluð kynhlutverk
mættu hverfa.
- Með okkar kynslóð
hverfa þau alveg, segja hinir.
- En ég skil ekki þessar
konur. Þær vilja jafnrétti, en
samt ekki alveg. Þær kvarta
undan því að það vanti
rómantík og að við séum
dónalegir við þær. En þegar
maður er búinn að grafa
skurð með konu allan dag-
inn þá fer maður varla að
opna íyrir henni bílhurðina á
leiðinni heim úr vinnu.
- Og maður vinnur við
hliðina á konu á togara og
hún skilar minni afköstum
en fær sömu laun. Maður
veit ekki alveg hvernig mað-
ur á að taka þessu.
- Konur eiga að fá sömu
laun íýrir jafnverðmæt störf,
segir sá meðvitaði. Mamma
hans er áskrifandi að Veru.
- Jafnréttisbaráttan hef-
ur að mörgu leyti verið til
góðs, en hún hefur þróast út
í smá vitleysu. Konurnar
vilja fá það góða, en losna við
18