Vera - 01.06.1993, Blaðsíða 6

LESENDABRÉF
AÐ MENNTA FORELDRA
Eg var afar ánægð með síð-
ustu Veru þar sem fjaílað var
um afturkippinn í jafnréttis-
málum. Enn á ný er runninn
upp tími kveníyrirlitningar
sem kristallast m.a. í ljósku-
bröndurum og það sem miður
fer í fjölskyldulífi er konum of
oft kennt um. Ég ákvað að
setja niður nokkrar hugleið-
ingar mínar, þó örugglega hafi
áður heyrst slíkt hljóð úr
horni.
Þegar dagblöðunum er flett
og fréttir skoðaðar utan úr
heimi og héðan að heiman
finnst mér að allar fréttir séu
ógn og skelfing gagnvart kon-
um og börnum! Hvernig
stendur á þessu? Nýjustu
fréttir eru skipulagðar nauðg-
anir á konum í fýrrverandi
Júgóslavíu og kynferðislegt of-
beldi innan hersins í Ameríku.
Kvenfýrirlitningin er enn við
lýði þrátt fýrir áratuga baráttu
kvenna til betra lífs barna,
kvenna og karla. Það sem að-
allega kemur fram í fréttunum
eru afrek karla og þeirra sjón-
armið, hroki þeirra, valdabar-
átta og valdníðsla, sbr. einka-
vinavæðingin. Kvenmenn
verða fréttamatur ef þær fara
stefnufast eftir leikreglum
karlasamfélagsins, sem dæmi
nefni ég andstæðurnar: konur
í karla stjórnmálaflokkunum
og konur sem beiniínis eru
hafðar til sýnis þ.e. fegurðar-
drottningarnar. Konur vinna
oftast störf sín í kyrrþey við að
sinna börnum, sjúkum og
gamalmennum, eru einkum
að reyna að betrumbæta
heiminn, en hefur það haft
einhver afgerandi áhrif til
betra lífs?
Hvernig líta ungar stúlkur til
framtíðar þegar þær fá þau
einu skilaboð að þeim sé fýrir
bestu að koma vel fýrir, vera
til hæfis og fallegar til að karl-
mönnum líki við þær? Hvað
eiga kennarar að segja og gera
þegar ofbeldi er beitt í skólan-
um, hvort sem er í frímínútum
þegar strákarnir hafa ákveðið
að viss svæði eru tekin frá fýr-
ir þá sérstaklega svo þeir geti
stundað sína karlmannlegu
leiki eða í kennslustundum
þegar stelpunum er hótað lim-
lestingum ef þær neita t.d. að
þrífa eftir þá eða standa á sínu
að einhveiju öðru leyti?
^Aarkvisst uppeldi barna ætti að sjálfsögðu að
vera aðaluppistaðan að jafnrétti en áherslurnar
eru misjafnar og stangast örugglega á í mörgum
atriðum t.d. á heimili annarsvegar og skóla/dag-
vistarstofnun hinsvegar. Ágreiningur um upp-
eldiskenningar er ekki eingöngu meðal uppeldis-
menntaðra aðila heldur einnig á milli móður og
föður, foreldra og ömmu og afa o.s.frv. Börnin
geta fengið mismunandi skilaboð eftir því hvar
þau eru stödd hveiju sinni, sem geta ruglað þau
verulega. Börn þurfa ákveðinn ramma tii að fara
eftir, við það verða þau öruggari og líður betur á
allan hátt. Ef áðurnefndur rammi er ekki til
staðar vaða uppi agavandamál.
En hvernig er hægt að ala börnin upp í jafn-
réttishugsjóninni? Hvernig fáum við stúlkurnar
t.d. til að vera afgerandi og standa á rétti sínum
og drengina til að rækta betur hlýjar og góðar til-
finningar en ekki sífellt að vera í ógnvalds/-
vaidahiutverkinu sem mörgum líður illa í en
verða þvi miður að leika með til að verða ekki út-
undan. Það versta er að vera kallaður stelpu-
strákur! Þegar rauðsokkur komu fýrst fram
töldu þær að ekki væri svo mikill munur á kynj-
unum og strákum voru t.d. fengnar dúkkur til
leiks. En síðan breyttust áherslurnar, kynja-
munur var viðurkenndur og mæður hræddust
að strákarnir þeirra yrðu hommar ef þeir léku
sér með brúður.
Talað hefur verið um að drengir eigi erfitt upp-
dráttar í uppvextfnum, margir eru aldir upp af
einstæðum mæðrum, á barnaheimilinu eru
kvenfóstrur og kennarar í skólum eru flestir
kvenkyns vegna iáglaunastefnu þeirrar sem ríkir
þegar um kvennastéttir er að ræða. Drengina
vantar því karlkynsfýrirmynd mestalla æsku
sína. Hana geta þeir fundið tímabundið ef þeir
stunda íþróttir en þá er ekki um venjubundin
störf að ræða heldur er keppnisandinn m.a.
ræktaður. Er það æskileg leið? Eða hafa þeir gott
af að fá útrás fýrir ýmsar ef til vill neikvæðar
hvatir?
Hvernig var fýrirkomulagið áður fýrr þegar
karlarnir unnu fram á kvöld og sáu börnin sín
rétt í svip fýrir svefninn? Um helgar voru einu
tækifærin til að sinna börnunum að því marki
sem mennirnir töldu það í sínum verkahring. Því
miður voru þeir of oft regluboðarnir og refsi-
vendirnir og það lærðu strákarnir, og kunna
enn. Margir telja það neikvætt að setja börn á
barnaheimili, áróðurinn hefur verið sá að konur
séu best til þess fallnar að annast börn og bú.
Undantekningin er þegar mennirnir hafa enn
mikilvægari störfum að sinna en sínum venju-
legu þ.e. að fara í stríð að drepa mann og annan.
Þá eru konurnar drifnar út á vinnumarkaðinn,
það hafa tvær heimssfyijaldir sýnt ljóslega, en
tískan og margskonar annar áróður hefur kom-
ið konunum inn á heimilin aftur.
^Aargar útivinnandi konur reyna eftir megni að
búa börnum sínum góð uppeldisskilyrði og
keppast við að sameina gamla og nýja timann
með því að gera einnig það sem mömmur þeirra
gerðu fýrír þær. Þær baka, sauma og matreiða
flóknari rétti en áður þekktust en nú eru til fuii-
komnari heimilistæki. Áður þurftu mæður að
veija mestum tíma sínum í
„hús-mæðuna“ og voru því
ekki í meðvituðu uppeldis-
starfi eins og fóstrurnar. Nýj-
ustu rannsóknir sýna að
börnum frá dagvistarstofnun-
um gengur betur í skólum en
þeim sem ekki fara á dag-
heimili, það segir einhveija
sögu.
Hvað er til ráða tii að jafn-
réttisviðhorfin smjúgi inn í
börnin? Margir myndu svara
þvi til að það sé ekki nauðsyn-
legt, eðlið bijótist alltaf fram!
Samanber: „Hún er svo mikil
kona í sér“, þegar iitla stúlkan
mátar föt eða „Hann er svodd-
an strákur" þegar drengurinn
kemur grútskítugur heim með
byssuna sína. Þegar gaum-
gæft er kennsluefni grunn-
skólanna ber mjög á því að
börnin, sem verða flest for-
eldrar þegar fram líða stundir,
fá litla sem enga kennslu í
uppeldis- eða sálarfræðum
(viðleitni í þessa átt er Lions-
Quest ef það er kennt á réttan
hátt).
Það er mjög áberandi að enn
er kvenfólkið í miklum meiri-
hluta í foreldrastarfi skól-
anna, í foreldraviðtölum og
öðru sem viðkemur börnun-
um. Hvernig er mögulegt að
gera feður ábyrgari gagnvart
börnum sínum þannig að þeir
um leið verði betri fýrirmynd-
ir? Nú er boðið upp á nám-
skeið fýrir verðandi foreldra til
að undirbúa fæðinguna o.fl.
Einn kostur er að hafa nám-
skeið í uppeidisfræðum sam-
hliða því, meðan fagið er ekki
grein í efstu bekkjum grunn-
skólans. En myndi það duga
til? Finnst mönnum þetta
ekki óþarfa tímasóun, þeir
geti vel notað þá reynslu sem
þeir þekkja frá sínum upp-
vexti? Því ekki að gera það að
skyidu að foreldrar fræðist á
þessu sviði eins og öðru sem
þau taka sér fýrir hendur á
iífsleiðinni?
Það þarf að mennta sig til
flestra starfa í þjóðfélaginu,
ýmist í langan tíma eða á
stuttum námskeiðum. Ég tel
það nauðsynlegt að mennta
foreldra í ábyrgðarmesta
starfi þeirra og láta síðan
skólana um að kenna þeim að
lesa, skrifa og reikna og tjá sig
á skapandi hátt með því að
mála, sjmgja, skálda og leika!
HRAFNHIUDUR GUNNLAUGSDÓTT1R
6