Vera - 01.09.1995, Blaðsíða 22

Igerður h. bjarnadóttir
sem unnum saman á mjög spennandi hátt en styrk-
ur hópsins lá í þv! hvaö viö litum á kvenréttindamálin
frá ólíkum sjónarhornum. Viö höföum, hver okkar,
sína sérstööu og það kom I minn hlut aö vera sú sem
sagöi söguna og tengdi okkur inn í hana. Það er svo
mikilvægt aö viö sjáum samhengið sem viö erum
fædd inn í, konur og karlar, þau hlutverk sem okkur
er ýtt inn I og samskiptin sem spinnast út frá þeim
hlutverkum. Viö erum fædd inn í feöraveldi, heim
sem hefur afneitaö eöa gleymt móöur sinni, Gyðj-
unni, heim sem setur Guö út fyrir manneskjuna, efst
á píramlta þar sem karlinn fulltrúi þessa Guös er
þrepi neðar, Konan, fulltrúi Evu, syndarinnar, er svo
undir karlinum og börnin og náttúran á botninum.
Konum, börnum og náttúru er ætlaö aö beislast af
þörfum þeirra sem þar eru yfir í nafni guödómsins.
„...viö þurfum aö ganga með þau
verkefni sem viö tökum að okkur
rétt eins og fóstur. Karlar virðast
aftur á móti ekki þurfa að ganga
með sín verkefni á sama hátt,
þeir framkvæma þau beint af
augum og ákveða svo hvort þeir
vilja taka ábyrgð á þeim.“
Viö sjáum t.d. glöggt
þessa dagana í tengsl-
um viö kvennaráðstefn-
una í Kína, hvernig
karllægar trúarstofnanir
heimsins réttlæta
kvennakúgun og önnur
mannréttindabrot meö
tilvitnun í vilja Guðs.
Þaö sem mér finnst hins vegar ógnvænlegast er aö
hvorki konur né karlar virðast sjá þetta, viö virðumst
ekki skynja okkar eigin áþyrgö, en erum endalaust til-
búin aö fordæma aöra. Viö opnum ekki augun fyrir
þeim ógurlegu afleiöingum sem þaö hefur aö viö
skulum sætta okkur viö aö sitja I viöjum þessa
píramíta. Við vörpum ábyrgðinni frá okkur á einhvern
ytri Guö hvort sem hann fær nafn Guös eöa markað-
arins, fjölmiðla eöa tækninnar. I gyðjutrú og shaman-
isma, í mæðrasamfélögum og jafnvægissamfélög-
um allra tíma er lögö áhersla á þá ábyrgð sem fylgir
því að við mannverur (eöa kvenfólkiö eins og dóttir
mín kallaði „mannfólkiö ", þ.e. konur, karla og börn,
áður en hún læröi aö aðlaga sig lífi! karlveldi) höfum,
a.m.k. aö sinni, þaö hlutverk að vera fulltrúar Gyöj-
unnar/Guös á þessari jörö. Viö höfum tekið þátt í aö
skapa þann heim sem viö byggjum meö slnum mark-
aði, tækni, fjölmiölum og goöum meö mismunandi
heitum. Viö höfum skapaö þetta kerfi sem heldur
okkur í fjötrum, viö höfum skapað sprengjuna sem
getur eytt öllu lífi á jöröinni, viö höfum öll tekiö þátt í
að skapa mismununina, kúgunina eöa viöhalda
henni og þá mengun sem smám saman rænir okkur
og allar aðrar lífverur þessarar jaröar, þeim stórkost-
legu gæðum sem viö gætum notið. Á sama hátt get-
um viö ef viö viljum, skapaö ööruvísi heim, meö friöi
og jafnvægi. Viö veröum aö læra aö hlusta á okkar
innri rödd, en ekki trúa blint röddum hinna ytri goöa
karlveldisins. Þaö er hins vegar ekki auövelt í þess-
ari firringu allri saman. Til aö ná þv! er einfaldlega
nauösynlegt að „gleyma" (aö svo miklu leyti sem það
er í kven/mannlegum mætti) öllum fyrirfram ítroön-
um hegöunarmynstrum, skoöunum, hugmyndum og
trú og byrja á núlli. Þá getur þaö veriö mikil gæfa aö
lenda í ógæfu sem kippir fyrri stoöum undan
„konu/manni". Þetta var ég smám saman aö upp-
götva á BRYT-árunum og þaö var þá sem finnska
verkefnisfreyjan rifjaði upp fyrir mér hugtakiö sham-
anisma og bækur Carlos Castaneda, en þaö truflaöi
mig hvaö hann var þrátt fyrir allt karllægur. Ég ákvaö
þv! aö finna kvenkyns Carlos og sú leit leiddi mig til
Lynn Andrews sem er bæöi shaman og Beverly Hills-
dama, annars vegar „villt" kona I tengslum viö nátt-
úruna og hins vegar heimsvön nútíma kona sem býr
mitt í þv! firrta samfélagi sem fyrirfinnst svo víöa í
Bandarikjunum og reyndar hér líka.
Ég byrjaöi á þvi aö fara á fjögurra daga námskeiö
hjá Lynn Andrews í Kaliforníu og hef fariö aftur og aft-
ur á slík námskeiö. Þaö má segja aö Lynn sé meö
svipaðar áherslur á sínum námskeiöum og viö Kar-
óllna á okkar en á námskeiðum hennar hef ég kynnst
konum og körlum hvaðanæva úr heiminum sem hafa
svipuð llfsviðhorf, vilja efla innsæi sitt ogtengslin viö
náttúruna og á þann hátt öðlast meiri sjálfsþekkingu
og innri styrk. Lynn Andrews miölar reynslu sem hef-
ur gengið konu fram af konu. Allar fáum viö mikilvæg-
an arf frá mæörum okkar, ömmum og gömlum
frænkum en okkur hættirtil aö horfa framhjá ogtýna
honum. Lynn er félagi í ævafornu systralagi kvenna
sem hafa ræktað þennan arf I gegnum margar kyn-
slóðiroglifaö heildstæðu llfi í sáttviö náttúruna. Þær
þekkja sjálfar sig og eiga þæði innri og ytri styrk. Þaö
er erfitt aö halda slíku sambandi viö sjálfa sig í þeim
hraöa sem viö lifum í en með hjálp þessara kvenna
hefur Lynn tekist aö finna leiö til að tengja þessa
þætti inn í líf okkar sem búum í vestrænum upplýs-
inga-, markaös- og tækniþjóöfélögum."
Konur og karlar ólík
Valgerður segist hafa þörf fyrir aö læra meira á
þessu sviöi og fara dýþra. Hún hefur lengi veriö aö
hugsa um aö fara í frekara nám því henni finnst hún
þurfa aö víkka sjóndeildarhringinn. Hún vildi finna
nám sem innihéldi sömu þætti og Lífsvefurinn, þar
sem horft væri á konur og samspil kynjanna á heild-
stæöan hátt, bæöi út frá efnislegri stööu, tilfinning-
um, andlegum og Hkamlegum þáttum. í shamanism-
anum er litið á lífið sem hring sem skiptist í mismunandi
þætti og markmiðið er aö staðsetja sig! miöju hrings-
ins og tengja sig viö allar áttir og vera þannig alltaf í
tengslum viö tilfinningar sínar, en jafnframt jaröbundin,
rökvís, í tengslum viö aðrar víddir o.s.frv.
„Þaö sem heillaði mig hvaö mest viö kenningar
Lynn Andrews er áherslan á jafnvægiö milli karllægu
og kvenlægu þáttanna. Konur og karlar eru í grund-
vallaratriöum ólík og það er samhengi milli líkama,
heila og sálar. Ég lít á llkamann sem birtingarform
sálarinnar og þannig er líkami konunnar birtingarform
þess eölis sem býr! henni. Viö sjáum t.d. hvernig
konur hafa þörf fyrir að næra og rækta meö sér sköp-
unarverk sín áður en þær eru tilbúnar til aö láta þau
frá sér. Þetta gildir um öll sköpunarverk kvenna, við
þurfum aö ganga meö þau verkefni sem við tökum aö
okkur rétt eins og fóstur. Karlar virðast aftur á móti
ekki þurfa aö ganga meö sln verkefni á sama hátt,
þeir framkvæma þau beint af augum og ákveöa svo
hvort þeir vilja taka ábyrgö á þeim. Þjóðfélag okkar
byggist meira og minna á því aö allir séu snarir í
snúningum, konur eru þv! að þróa þá eiginleika meö
sér en því miöur hefur körlum ekki veriö ýtt aö sama
skapi út í þaö aö kanna sina innri þörf og þróa meö
sér kvenlægu þættina. Sem betur fer virðist sú þró-
un vera aö byrja og þaö sést m.a. á góðum viötökum
sem þau sjálfstyrkingarnámskeið hafa fengiö sem
Jafnréttisnefnd Akureyrar hefur haldið fyrir karla."
Valgerður hefði getaö unnið meö |tessa hluti á „ný-
aldarplaninu", sótt námskeiö og haldið áfram aö þróa
sínar hugmyndir utan viö allar stofnanir. En hún ákvaö
að fara fremur! viöurkennt nám sem veitir henni ákveö-
in réttindi. Og rétta skólann fann hún! San Fransiskó.
„Inni í mér býr ákveöin „andgráöu" manneskja,"
segir Valgeröur að lokum, „en ég komst aö þv! aö ég
vildi samt sem áöur fara ! viðurkennt nám - frekar
læra innan hins viöurkennda akademíska kerfis en
aö segja mig úr þv!. Mér finnst bæöi mjög mikilvæg
og góö sú þróun aö í háskólum víöa um heim er þaö
oröiö viðurkennt aö andlegur hugsunarháttur sé ekki
bara einhver nýöld eða rugludallaspeki, heldur sé
hann, og hafi alltaf veriö, nauösynlegur hluti lífsins.
Mig langar aö læra meira um þessa lífsheild út frá
sjónarhóli kvenna til aö vera betur í stakk búin til aö
styrkja stööu okkar á þessum grunni. Sú stefna aö
viöhalda ójafnvægi kynjanna eöa aö halda áfram að
ýta konunum inn í karlveldiö og láta okkur tileinka
okkur þann hugsunarhátt sem þar rikir mun valda
endanlegu hruni lífsins á jörðinni. Ég trúi ekki á þaö
aö hægt sé aö halda áfram á þeirri braut sem viö
erum á núna. Kerfið sem viö búum viö er dauöa-
dæmt, þaö sjáum viö glöggt á umhverfismálunum.
Við þurfum nýja leiö og ég trúi þv! aö kvenlægi kraft-
urinn, Gyöjan, sé sú nýja leið."
Viðtal: Drífa Hrönn Kristjánsdóttir
og Sonja B. Jónsdóttir